Đông y cho rằng củ sen có giá trị dinh dưỡng phong phú, là "thần dược" thanh nhiệt, có tác dụng cầm máu, kiện tỳ, dưỡng vị, bổ khí, dưỡng huyết. "Bản thảo thập dị" từng ghi chép: Bột củ sen tiêu thực, trừ tả, giải phiền muộn, giã rượu, loại bỏ chứng khát sau khi say rượu". Sách "Cương mục thập dị" thì viết: Bột củ sen điều trung khai vị, bổ tủy, ích huyết, có công dụng thông khí, thanh nhiệt, ăn thường xuyên sẽ thấy an thần, sinh trí, giải khát, sinh tân, tiêu thực, trừ tả.Cuốn sách dinh dưỡng nổi tiếng của Thanh triều là "Tùy tức cư ẩm thực phổ" (thực đơn ăn uống để tĩnh dưỡng, nghĩ ngơi) còn ghi chép tỉ mỉ hơn về tác dụng của loại thực phẩm này. Đó là củ sen sinh thực, sinh tân, ngừa khát, giải phiền, tiêu thực, khai vị, chủ trị bệnh tả, miệng khô, có lợi cho phụ nữ sau khinh sinh, cầm máu, giảm đau, ăn chín, bổ hư, sinh huyết…Theo quan điểm của Đông y, củ sen dùng trong mùa hè có hai công dụng chính:- Sinh tân: Củ sen vị ngọt, nhiều dịch, rất có tác dụng cho người bị khô miệng, tâm phiền, táo bón, mất ngủ, nóng tính. Người hay khát nước, khô họng, dễ cáu… nên uống nước ép từ củ sen tươi, mía, mạch môn, lê, mã thầy.- Kiện tỳ khai vị: Sở hữu mùi hương thơm mát, củ sen có tác dụng kiện tì, trị tả. Chưa dừng lại ở đó, loại thực phẩm này còn kích thích cảm giác thèm ăn, thúc đẩy tiêu hóa, khai vị, kiện tì.Ở vùng Iwakuni của Nhật Bản, người ta thường xuyên mở các lớp dạy nấu ăn từ củ sen cho phụ nữ. Củ sen được người Nhật xem như một vật may mắn, họ cho rằng thông qua các lỗ rỗng của nó, chúng ta có thể tìm thấy ánh sáng và triển vọng tương lai. Món sushi thập cẩm có các lát củ sen là món ăn truyền thống cho bữa tiệc ngày đầu năm.Người Hàn Quốc thì xem củ sen như một biểu tượng của sự sinh sản, phát triển nên củ sen thường xuyên có mặt trong các bữa ăn. Ngoài món kim chi củ sen nổi tiếng, củ sen khô dùng làm trà uống tốt cho đường hô hấp, giúp lọc máu, dễ ngủ. Người Hàn ngâm củ sen uống giống như một loại nhân sâm của đất trời để tăng cường sức khỏe cơ thể. Đối với người Ấn Độ củ sen là một món ăn thiêng liêng vì nó tựu lại 3 yếu tố đất, nước và không khí.

Y học hiện đại cũng đã chỉ ra loại củ này chứa 70% tinh bột và nhiều loại khoáng chất thiết yếu như canxi, sắt, photpho, vitamin B, vitamin C, chất béo, protein, đường… Với phong cách ẩm thực thiên về tươi sống để giữ cho vitamin không bị giảm đi trong quá trình nấu, người phương Tây thường chế biến củ sen thành các món ăn tươi như: salad củ sen, sandwich củ sen, nước ép củ sen.Khi bóc lớp vỏ bên ngoài của củ sen sẽ thấy nó là một loại củ màu trắng có nhiều lỗ nhỏ, vị ngọt, giòn kể cả khi nấu chín. Củ sen có nhiều chất dinh dưỡng thiết yếu và được mệnh danh là một trong những loại thực phẩm lành mạnh nhất trên thế giới. Bởi trong củ sen không những chứa nhiều vitamin, khoáng chất mà đây còn là loại thực vật chứa sắt, phốt pho, kali, mangan, thiamin, kẽm, axít pantothenic, vitamin C, B6, ngoài ra nó còn có cả protein và là nguồn cung cấp chất xơ cho cơ thể.Ngoài ra, lượng vitamin C cao trong củ sen có tác dụng hòa tan chất nhầy tiết ra trong đường hô hấp và loại bỏ chất nhầy bằng cách bài tiết ra khỏi cơ thể. Do đó, củ sen thường được dùng để điều trị bệnh hen suyễn, viêm phế quản, cảm lạnh, ho và bệnh lao.Muốn có kết quả chữa bệnh tốt hơn và thức uống ngon hơn, nên ép củ sen cùng cà rốt để uống. Ngoài ra, bạn có thể uống nước ép củ sen với cam để hạ sốt. Trà củ sen điều trị cảm lạnh hoặc ăn củ sen hầm thịt gà khi còn ấm là bài thuốc vừa ngon vừa hữu hiệu để chữa bệnh cảm lạnh, sốt.