Ngày 20/8, TAND TP Hà Nội tiếp tục phiên tòa xét xử 28 bị cáo trong vụ án thất thoát đất vàng xảy ra tại Tổng công ty Sản xuất- Xuất nhập khẩu Bình Dương (tiền thân là Tổng công ty 3-2, mã PRT).

Trước đó, Viện kiểm sát đề nghị xử phat bị cáo Trần Văn Nam từ 9-10 năm tù về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

KHÔNG DUNG TÚNG, TIẾP TAY SAI PHẠM

Theo cáo buộc, giai đoạn là hó chủ tịch tỉnh Bình Dương, bị cáo Nam đã ký công văn 3444 đồng ý giao đất cho PRT nhưng lại áp mức giá năm 2006 để thu tiền sử dụng đất năm 2012 (đơn giá 51.914 đồng/m2). Hành vi này khiến nhà nước thất thoát hơn 760 tỷ đồng.

Đến giai đoạn 2015 - 2021, với cương vị là Bí thư Tỉnh ủy, bị cáo Nam biết PRT đã chuyển nhượng khu đất 43 ha (tương đương 30% vốn góp của PRT tại Công ty Tân Phú) cho doanh nghiệp tư nhân (Công ty Âu Lạc), không bàn giao lại đất cho công ty Nhà nước theo quy định. Tuy nhiên, tại cuộc họp Thường trực Tỉnh ủy Bình Dương ngày 17/4/2017, bị cáo Nam không chỉ đạo hủy hợp đồng chuyển nhượng để bảo toàn vốn. Hậu quả, khu đất thuộc sở hữu Nhà nước bị chuyển sang công ty tư nhân khiến nhà nước thiệt hại hơn 984 tỷ đồng.

Bào chữa cho bị cáo Nam, luật sư Hoàng Văn Hướng cho rằng, dự án Khu liên hợp sử dụng khoảng đất hơn 4.000ha là dự án rất lớn chưa có tiền lệ. Cùng với đó là hệ thống văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực đất đai thời kỳ này cực kỳ phức tạp, có nhiều chồng chéo, gây nhầm lẫn; do đó không tránh khỏi những sai sót.

Mặt khác, thời điểm ra văn bản 3444, có rất nhiều nhà đầu tư trong khu liên hợp phản đối cách tính tiền sử dụng đất tại thời điểm có quyết định giao đất, vì họ đã hoàn thành nghĩa vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng từ lâu. Việc chậm bàn giao là do Nhà nước không hoàn thành nghĩa vụ bàn giao đất như cam kết; thậm chí đã xảy ra khiếu nại hành chính liên quan đến sự việc xác định giá đất. Trong bối cảnh đó, các đơn vị chuyên môn của UBND đã nghiên cứu, đề xuất phương án xử lý; tin tưởng ý kiến của cơ quan chuyên môn nên bị cáo Nam đã ký văn bản trên.

Trước cáo buộc bị cáo Nam che giấu, không chỉ đạo PRT hủy hợp đồng chuyển nhượng 30% vốn, theo luật sư Nguyễn Đình Hưng cần phải xem xét triệt để bối cảnh lịch sử để làm rõ văn bản này có trái luật không. Đối với khu đất 43ha, người lãnh đạo không quan sát hết nhưng sai ở đâu phải chịu ở đó nhưng chịu ở đây là gián tiếp, không thể cấu thành tội cố ý. Luật sư Hưng cũng cho rằng, bị cáo Nam thành khẩn khai báo, không tranh công, không đổ lỗi cho cấp dưới. Ngoài ra, trong hồ sơ cũng thiếu tài liệu xác định thành tựu của tỉnh Bình Dương trong thời kỳ bị cáo Nam phụ trách.

Tự bào chữa tại tòa, bị cáo Nam cho rằng, cuộc họp ngày 17/4/2017 không có giá trị chỉ đạo. Ban thường trực Tỉnh ủy không có trách nhiệm chỉ đạo đến cơ sở như thế. Nếu không có chuyện cổ phần hóa, Thường trực Tỉnh ủy họp về Tổng công ty 3-2 rất ít, trừ khi có việc đột xuất. Việc bán 30% cổ phần tôi không nghe, không biết được.

Bị cáo Nam cũng cho rằng, từ người soạn thảo đến Văn phòng Tỉnh ủy, Phó Bí thư thường trực không có tư tưởng che giấu, hợp thức hóa sai phạm. “Cái này đau lòng lắm, vì bản chất lãnh đạo Tỉnh Bình Dương không dung túng, tiếp tay cho sai phạm, không có suy nghĩ hợp thức hóa. Chỉ có điều chúng tôi làm chập chờn, còn chậm, để kéo dài nhiều năm do chờ ý kiến của Trung ương…”, bị cáo Nam nói.

TRANH LUẬN VỀ THIỆT HẠI THUẾ ĐẤT

Luật sư Giang Hồng Thanh là người bào chữa cho bị cáo Nguyễn Thanh Trúc (Cựu Chánh Văn phòng UBND tỉnh Bình Dương), Võ Văn Lượng (cựu Phó Chánh Văn phòng UBND tỉnh Bình Dương). Hai bị cáo này có hành vi đồng thuận với ý kiến tham mưu của bị cáo thuộc Cục thuế tỉnh Bình Dương, duyệt nội dung để trình bị cáo Trần Văn Nam ký văn bản 3444 cho phép áp đơn giá đất năm 2006 để thu tiền sử dụng đất cho PRT năm 2012.

Luật sư Thanh cho rằng, năm 2017, Kiểm toán Nhà nước có báo cáo kiểm toán số thuế PRT phải nộp bổ sung là hơn 200 tỷ đồng. Ngày 3/3/2021, Tổng công ty 3-2 đã nộp số thuế bổ sung, số thuế tại 43ha là 23 tỷ đồng và khu đất 145ha là 79 tỷ đồng. Tại thời điểm đó, số tiền bị coi là thất thu đã được khắc phục. Sau này cơ quan tố tụng giám định lại, số tiền này tăng vọt lên.

Giả sử ngày 3/3/2021, UBND tỉnh Bình Dương có công văn hủy bỏ công văn 3444 thì các bị cáo có phải đứng trước tòa như hôm này không vì đối tượng không còn, tiền đã được khắc phục. Nếu công văn 3444 được thu hồi, hành vi của các bị cáo không nặng nề như bây giờ.

Cũng theo luật sư Thanh, tỉnh Bình Dương có cơ đồ như ngày nay là cả quá trình cống hiến, gìn giữ của lãnh đạo, nhân dân tỉnh Bình Dương. Năm 2012, Bình Dương là tỉnh thu hồi vốn đầu tư nhà nước lớn nhất cả nước. Chính vì công sưc đó, các bị cáo được tặng Huân chương lao động. Nếu đặt lên bàn cân giữa công với tội thì công lớn hơn tội bị quy kết.