Phát biểu ý kiến tại hội trường, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng (Tp.Cần Thơ) cho rằng để làm tốt công tác quy hoạch,cần lựa chọn và tập trung vào một số quy hoạch quan trọng, then chốt nhất.

"Các quy hoạch này sẽ đóng vai trò định hướng và dẫn dắt cho các quy hoạch khác", đại biểu đoàn Cần Thơ nói.

Ông lấy ví dụ về quy hoạch tổng thể quốc gia, các quy hoạch vùng và quy hoạch một số đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM, đồng thời đề xuất các cơ chế, chính sách đột phá về cách thức và nguồn kinh phí để lựa chọn được các đơn vị tư vấn đủ tầm, giàu kinh nghiệm, có chất lượng cao, có sự kết hợp tư vấn trong và ngoài nước đặt hàng để tập trung triển khai các kế hoạch then chốt nêu trên.

Để đảm bảo chất lượng các kế hoạch, đại biểu Hùng cũng đề nghị cần có nghiên cứu, phân tích, đánh giá toàn diện hơn về kinh nghiệm quốc tế đối với việc xây dựng hệ thống quy hoạch, phương pháp lập và triển khai các loại quy hoạch, mối quan hệ giữa các loại quy hoạch với nhau, đặc biệt là có đánh giá cụ thể về thành công, hạn chế và bài học kinh nghiệm của các nước và gợi ý chính sách cho Việt Nam.

Cùng đề cao tính tập trung, chọn lọc khi làm quy hoạch, đại biểu Trần Văn Khải (Hà Nam) nhấn mạnh có quyết tâm chính trị trong toàn hệ thống, xem việc quy hoạch là một nhiệm vụ chính trị trọng điểm, phải có kế hoạch rõ ràng, phân công cụ thể, có thời gian hoàn thành, kiểm tra giám sát.

Bên cạnh đó, ông cho rằng không nên phó mặc, phụ thuộc vào đơn vị tư vấn quy hoạch, các cơ quan tổ chức lập quy hoạch phải chủ động đưa ra các định hướng lớn trong quy hoạch.

"Người đứng đầu, các lãnh đạo cơ quan tổ chức lập quy hoạch phải dành thời gian nghiên cứu, đưa ra định hướng, góp ý cho tư vấn, tránh quy hoạch chậm tiến độ, kém chất lượng. Ngoài ra, phải huy động được sự hỗ trợ kỹ thuật, nguồn lực bên ngoài một cách linh hoạt, nêu cao tinh thần dân chủ, tranh thủ ý kiến của các chuyên gia, nhà nghiên cứu, lắng nghe ý kiến của các địa phương… để đảm bảo chất lượng và tiến độ quy hoạch", ông Khải nêu ý kiến.

Cũng tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận) cho rằng các dự án đầu tư quy hoạch phải sát với thực tế khả thi, phát huy tiềm năng, thế mạnh khu vực quy hoạch và tiềm năng quốc gia. Tuy nhiên, sau 3 năm thực hiện triển khai Luật Quy hoạch, qua giám sát, đánh giá, những nội dung được quy định trong Luật Quy hoạch chưa thực sự đi vào thực tiễn cuộc sống, chưa tạo điều kiện cho thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, thậm chí còn có mặt kìm hãm sự phát triển vì chưa thu hút, phát huy các nguồn lực.

Qua thực tế giám sát, đại biểu đánh giá chất lượng quy hoạch còn thấp, thiếu tính đồng tình, nhất là việc điều chỉnh quy hoạch trong phạm vi nhỏ, quy mô nhỏ liên quan đến việc triển khai các thủ tục đầu tư.

Từ đó, đại biểu kiến nghị Quốc hội, Chính phủ phân cấp cho UBND hoặc là Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định vấn đề trên sau khi thống nhất với các bộ quản lý chuyên ngành nhằm cải thiện môi trường đầu tư, cải cách hành chính, kiến tạo và thu hút nguồn lực, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.

Đại biểu cũng cho biết, trong thực tiễn xã hội, người dân hết sức quan tâm đến vấn đề quy hoạch treo và dự án treo. Đây cũng là nội dung gây bức xúc trong nhân dân, đặc biệt đối với người dân nằm trong vùng quy hoạch treo, dự án treo.

"Chính phủ cần ban hành các quy định cụ thể về thời gian thực hiện các quy hoạch treo, dự án treo, đồng thời có chế tài xử lý đối với các tổ chức, cá nhân không thực hiện đúng quy hoạch đã đề ra", đại biểu kiến nghị.

Coi trọng sự tham gia của cộng đồng trong quy hoạch, đại biểu đại biểu Thạch Phước Bình (Trà Vinh) cho rằng quy trình thực hiện lấy ý kiến cộng đồng, cách thức tổ chức lấy ý kiến phải bảo đảm phản ánh trung thực nguyện vọng của người dân. Ý kiến phải được tổng hợp, đánh giá bằng văn bản. Bên cạnh đó, cần bổ sung và hoàn thiện cơ chế tài chính quy định về kinh phí cho việc lấy ý kiến cộng đồng.

Trong quá trình thiết kế quy hoạch cần bố trí ngân sách phù hợp và đủ để tiến hành lấy ý kiến cộng đồng theo phương án dự kiến. Dự toán ngân sách bảo đảm phải phù hợp quy mô, tính chất, yêu cầu chất lượng của từng loại quy hoạch đô thị. Mặt khác, cần nâng cao nhận thức, trách nhiệm cộng đồng. Ngoài ra, cần xây dựng quy chế phối hợp giữa các bên để cộng đồng được tham gia hiệu quả. 

Theo đại biểu Thạch Phước Bình, trong quá trình thực hiện công tác quy hoạch thường có các chủ thể gồm: Cơ quan quản lý Nhà nước, chủ đầu tư vấn, cộng đồng dân cư. Việc quy định rõ ràng trách nhiệm, nghĩa vụ, quyền lợi, quyền hạn các bên có liên quan có thể đảm bảo sự tham gia của cộng đồng được tốt hơn. Do đó, đại biểu đề nghị trong thời gian tới Quốc hội cần quan tâm tới nội dung này.

Trong khi đó, đại biểu Lê Văn Dũng (Quảng Nam) đề xuất thành lập Ban chỉ đạo Quốc gia về quy hoạch do Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng ban nhằm hạn chế mâu thuẫn và giải quyết các bất cập, vướng mắc phát sinh trong lúc chờ sửa đổi các quy định pháp luật có liên quan.

Đồng thời, đại biểu cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo quyết liệt các Bộ, ngành, địa phương và cơ quan, đơn vị liên quan đề cao công tác phối hợp, chia sẻ thông tin, dữ liệu, trao đổi, thống nhất quan điểm trong quá trình quản lý các loại quy hoạch để giảm thiểu hạn chế, sai sót trong công tác quy hoạch.

Thời gian tới, đại biểu đề nghị Chính phủ khẩn trương ban hành quy hoạch tổng thể quốc gia. Theo ông, đây sẽ là nền tảng cốt lõi nhằm đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ, kết nối hệ thống quy hoạch trong cả nước.