Bộ Giao thông Vận tải đang lấy ý kiến cho dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về quy định lộ trình áp dụng mức tiêu chuẩn khí thải đối với xe cơ giới sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu.

MỘT SỐ ĐIỀU CHỈNH, ĐỀ XUẤT MỚI

Quy định hiện hành về tiêu chuẩn mức khí thải đối với các loại xe hai bánh, mô tô sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu áp dụng theo các quyết định gồm: Quyết định số 249/2005/QĐ-TTg ngày 10/10/2005 của Thủ tướng Chính phủ quy định lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với phương tiện giao thông cơ giới đường bộ; Quyết định số 49/2011/QĐ-TTg ngày 01/9/2011 của Thủ tướng Chính phủ quy định lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với xe ô tô, xe mô tô hai bánh sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới; và Quyết định số 16/2019/QĐ-TTg ngày 28/3/2019 của Thủ tướng Chính phủ quy định lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với xe ô tô tham gia giao thông và xe ô tô đã qua sử dụng nhập khẩu.

Tại dự thảo quyết định mới, Bộ Giao thông Vận tải đề xuất chuyển tiếp việc áp dụng các lộ trình tiêu chuẩn khí thải thực hiện tại Quyết định số 49/2011/QĐ-TTg; Quyết định số 249/2005/QĐ-TTg; tiêu chuẩn khí thải cho xe chở hàng, xe chở người bốn bánh có gắn động cơ sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu có tham gia giao thông.

Đồng thời, cơ quan này cũng đề xuất xây dựng lộ trình tiêu chuẩn khí thải mức 4 cho xe mô tô hai bánh sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới; xây dựng lộ trình tiêu chuẩn khí thải cho xe chở hàng bốn bánh có gắn động cơ sản xuất, lắp ráp tham gia giao thông áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 3 trong thử nghiệm và mức 2 trong kiểm tra.

Dự thảo cũng xây dựng lộ trình tiêu chuẩn khí thải cho xe chở người bốn bánh có gắn động cơ sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu tham gia giao thông áp dụng tiêu chuẩn khí thải theo mức 4 trong kiểm tra; bổ sung lộ trình tiêu chuẩn khí thải của xe ô tô nhập khẩu cũ (nội dung này đã có và được chuyển tiếp từ điều 5 của Quyết định số 16/2019/QĐ-TTg).

Bộ Giao thông Vận tải cũng đề xuất làm rõ việc không áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với xe được thiết kế, chế tạo để chạy trên các loại địa hình và đường không thuộc hệ thống giao thông đường bộ; đề xuất xe nhập khẩu để nghiên cứu khoa học, nghiên cứu phục vụ sản xuất, trưng bày, giới thiệu tại hội chợ, triển lãm thương mại; làm rõ việc không áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với xe sản xuất lắp ráp để xuất khẩu, xe nhập khẩu không để sử dụng ở Việt Nam.

Cùng đó, dự thảo còn đề cập đến việc không áp dụng đối với các xe ô tô được sản xuất ở Việt Nam từ các xe ô tô cơ sở (xe sát xi hay xe ô tô hoàn chỉnh) đã được cấp phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng (đối với xe sản xuất, lắp ráp trong nước) hoặc chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu (đối với xe nhập khẩu).

LỘ TRÌNH ÁP DỤNG

Theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, hiện nay hầu hết các nước trong khu vực ASEAN đã áp dụng hay có lộ trình áp dụng tiêu chuẩn Euro 4 đối với mô tô. Việc nâng cao mức tiêu chuẩn khí thải lên mức 4 không ảnh hưởng đến hoạt động nhập khẩu, sản xuất, lắp ráp bởi vì đa số công nghệ cho mô tô đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mức 3 đã sẵn sàng có thể đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mức 4 mà không cần thay đổi quá nhiều về công nghệ.

Tại Điều 4 dự thảo lần này, Bộ Giao thông vận tải đề xuất cụ thể lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải.

Theo đó, các loại xe ô tô sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới tiếp tục áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 5 trong thử nghiệm từ ngày quyết định này có hiệu lực.

Các loại xe ô tô đã qua sử dụng nhập khẩu tiếp tục áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 4 trong kiểm tra quy định tại TCVN 6438:2018 “Phương tiện giao thông đường bộ - Giới hạn lớn nhất cho phép của khí thải” kể từ ngày quyết định này có hiệu lực.

Các loại xe gắn máy hai bánh sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới tiếp tục áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 2 trong thử nghiệm từ ngày quyết định này có hiệu lực.

Các loại xe chở hàng bốn bánh có gắn động cơ sản xuất, lắp ráp tham gia giao thông áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 3 trong thử nghiệm và mức 2 trong kiểm tra đối với ô tô quy định tại TCVN 6438:2018 “Phương tiện giao thông đường bộ - Giới hạn lớn nhất cho phép của khí thải” từ ngày 01/01/2028.

Các loại xe chở người bốn bánh có gắn động cơ sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu tham gia giao thông áp dụng tiêu chuẩn khí thải theo mức 4 trong kiểm tra đối với ô tô quy định tại TCVN 6438:2018 “Phương tiện giao thông đường bộ - Giới hạn lớn nhất cho phép của khí thải” từ ngày 01/01/2028.

Các loại xe mô tô hai bánh sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới tiếp tục áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 3 trong thử nghiệm từ ngày quyết định này có hiệu lực tới hết ngày 31/12/2027.

Các loại xe mô tô hai bánh sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 4 trong thử nghiệm từ ngày 01/01/2028.

Trước đó, tại báo cáo tổng hợp về một số tác động chính sách khi ban hành Quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định về lộ trình áp dụng mức tiêu chuẩn khí thải đối với xe cơ giới nhập khẩu, sản xuất, lắp ráp, Cục Đăng kiểm Việt Nam cho rằng cùng với sự phát triển của kinh tế xã hội, số lượng xe cơ giới không ngừng tăng lên và điều này dẫn đến lượng phát thải của phương tiện vào không khí lớn, mức độ ô nhiễm đã tăng lên rất nhiều.

Dẫn các báo cáo đánh giá chất lượng không khí, đặc biệt tại hai thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM, Cục Đăng kiểm cho biết các chỉ số NOx, CO (khí Nitơ phát thải NOx gồm N2O, NO2 và NO; và khí Oxyd carbon- chú thích của người viết) là các hợp chất có trong thành phần khí thải của phương tiện cơ giới, đã vượt hơn nhiều mức cho phép. Điều này tác động xấu đến sức khỏe người dân.

Theo nhận định của Cục phó Cục Đăng kiểm Nguyễn Tô An, đối với sản phẩm xe cơ giới sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới thì việc áp dụng các quyết định trên theo lộ trình đã mang lại nhiều hiệu quả tích cực trong giảm phát thải, thông qua: Cải tiến công nghệ sử dụng cho động cơ, kết cấu hệ thống xử lý khí thải trên xe.

Do đó, chất lượng khí thải của xe cơ giới sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới; xe ô tô tham gia giao thông và xe ô tô đã qua sử dụng nhập khẩu được nâng cao hơn rất nhiều. Ngoài ra, sự phát triển nhanh chóng của xe điện đã, đang và sẽ góp phần mạnh mẽ làm giảm ô nhiễm không khí và bảo vệ môi trường.