Doanh nghiệp trong tầm ngắm các quỹ

Giám đốc một doanh nghiệp giật nẩy người khi nhận ra dường như ông đang đàm phán với… một con “ma xó”.

Ông chép miệng: “Không biết bằng cách nào, quỹ đầu tư nước ngoài biết về mình cặn kẽ đến thế”. Các quỹ đang cạnh tranh đầu tư mạnh mẽ, đi vào tận các ngóc ngách của nền kinh tế

“Ma xó”… vào nhà

Sau vài cuộc gặp xã giao, một quỹ đầu tư nước ngoài đặt vấn đề trở thành cổ đông chiến lược với công ty TNHH Q. Ông H., chuyên gia tư vấn cổ phần hoá cho Q. đã dự trù mức độ thông tin mà quỹ đầu tư này nắm về Q. Nhưng lúc ngồi đàm phán, ông hoàn toàn bất ngờ khi biết mức độ họ biết về doanh nghiệp còn sâu sát hơn nhiều.

Họ nắm không những các thông tin cơ bản về lợi nhuận từ 3 năm trước, thị phần ngành, mà còn cặn kẽ đến thị phần từng vùng, nhược điểm sản phẩm, mối quan hệ ban giám đốc...

Ông S., giám đốc một công ty khác thót tim khi “đối tác tương lai” nói về đại lý chân rết các vùng của công ty ông rành đến mức họ biết cả hàng tồn kho trong mỗi cửa hàng. “Họ lấy thông tin đầy đủ và chính xác không ngờ. Thật khó có thể giữ bí mật khi họ đã đến trước nhà!”, ông trầm ngâm.

Bà Lê Hải Liễu, tổng giám đốc công ty gỗ Đức Thành, đơn vị vừa nhận 2 triệu USD đầu tư từ tập đoàn đầu tư BankInvest (Đan Mạch) cho biết, hai bên chính thức gặp gỡ và ký kết hợp đồng chỉ trong 3 tháng. Tuy nhiên, cách đây hơn một năm, BankInvest đã đến Việt Nam thăm dò các công ty tư nhân để dành “mối” cho PENM, quỹ chuyên đầu tư vào lĩnh vực kinh tế tư nhân.

Theo một nguồn tin, BankInvest đã điều nghiên và nắm trong tay khá đầy đủ về Đức Thành, để từ lúc gặp chính thức đến khi ký hợp đồng chỉ mất không đầy 3 tháng.

Trong lễ khai trương văn phòng đại diện BankInvest tại TP HCM, không phải ngẫu nhiên mà những lẵng hoa được gởi tới chúc mừng lại xuất phát từ những tên tuổi tưởng chừng xa lạ với BankInvest, như Artex Saigon, xuất khẩu Cầu Tre, Sơn Kim, Kiếng Đình Quốc, Frasers, Sapuwa, Gạch Đồng Tâm… Theo một doanh nghiệp, đó là những doanh nghiệp BankInvest gặp gỡ từ mấy tháng nay.

Đến thời quỹ phải... cạnh tranh

Các quỹ đầu tư nước ngoài cũ và mới đang chuẩn bị đợt đầu tư mới vào thị trường chứng khoán và bất động sản Việt Nam.

VinaCapital đang huy động quỹ đầu tư cơ sở hạ tầng ở quy mô 300 triệu USD. Mekong Capital vừa đóng quỹ thứ 3 - Vietnam Alzalea với quy mô ban đầu 100 triệu USD, chuyên đầu tư vào các doanh nghiệp nhà nước cổ phần hoá. Quỹ đầu tư đầu tiên của Mỹ (hợp tác bởi Lexington Langha, Vikoa Investment Consultant and Development JVC và Heartland Funds) dự kiến sắp thành lập với quy mô 50 - 100 triệu USD...

Điều khiến ông giám đốc S. lo lắng là với lợi thế nắm thông tin doanh nghiệp, quỹ đầu tư nước ngoài có thể “ép” giá hoặc gây căng thẳng bất ngờ cho phía doanh nghiệp, khiến việc hợp tác khó thành.

Tuy nhiên, ông H. cho rằng, ông không lo lắng mà càng tự hào, và qua đó thấy được giá trị doanh nghiệp gầy dựng. “Chính họ vô tình chỉ cho chúng tôi thấy, tuy hạn chế về tài sản và vốn, nhưng chúng tôi có một tiềm năng khiến họ phải tìm hiểu và mở lời”, ông nói. Hơn nữa, theo một chuyên gia, thay vì cứ khăng khăng giữ lấy cái gọi là “bí mật”, doanh nghiệp nên thay đổi thái độ và minh bạch thông tin hơn với đối tác, điều đó khiến các quỹ đầu tư nước ngoài tôn trọng và nâng vị thế đàm phán doanh nghiệp lên.

Theo giám đốc một quỹ đầu tư nước ngoài, mặc dù mỗi quỹ có tiêu chí đầu tư riêng, nhưng đôi khi cũng phải “đấu” với nhau giành đầu tư vào một doanh nghiệp. Vì vậy, “o bế” hình ảnh, tránh tiếng xấu để còn đến với doanh nghiệp khác là việc nhiều quỹ đầu tư nước ngoài gìn giữ.

Mỗi quỹ có những thế mạnh riêng để “dẫn dụ” doanh nghiệp. Với công ty này, quỹ đầu tư V. rất niềm nở, tạo sự thân thiết, tin cẩn như người một nhà, một quỹ khác thì tất cả các dịp lễ tết đều tặng quà và chúc mừng. “Vì sao Gỗ Đức Thành chọn BankInvest ư? Theo tôi, BankInvest có một thế mạnh khó có thể so bì. Đó là hiện nay Đan Mạch áp dụng một chế độ đặc biệt với những người du học nghề, nên Đức Thành được đảm bảo không phải tốn một đồng mà vẫn có được bộ máy nhân sự trình độ cao”, một doanh nghiệp dự đoán.

Tính từ đầu năm đến nay, các quỹ đầu tư nước ngoài đã khởi động đầu tư khoảng 20 triệu USD vào các doanh nghiệp trong nước (Vinamit - Indochina Capital, Bảo hiểm AAA - Gỗ Đức Thành - BankInvest, Hoà Phát - VOF, Thế giới di động - Mekong Capital). Đó vẫn là con số khiêm tốn so với làn sóng 70 quỹ đầu tư nước ngoài đang ngấp nghé thềm cửa Việt Nam theo ước tính của một chuyên gia.

Theo một chuyên gia, với sự tham gia của những quỹ có quy mô tầm cỡ thì sự cạnh tranh giữa các quỹ càng quyết liệt thêm. Trong đó, ưu thế “đến trước, quen trước” gần như “tụt hạng”, chỉ những ưu thế vượt trội của quỹ mới chiếm được “trái tim” doanh nghiệp.