Vừa qua, các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU) thông báo sẽ thực hiện Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM). Theo đó, sẽ đánh thuế carbon đối với tất cả hàng hóa xuất khẩu sang thị trường này dựa trên cường độ phát thải khí nhà kính trong quy trình sản xuất tại nước sở tại...
Ảnh minh họa.
EU cho hay, CBAM ban đầu sẽ áp dụng đối với các hàng hóa nhập khẩu có nguy cơ ô nhiễm cao như thép, xi măng, phân bón, nhôm, điện và hydro. Đây là những lĩnh vực chiếm tới 94% lượng khí thải công nghiệp của EU. Các nhà nhập khẩu sẽ phải báo cáo lượng khí thải có trong hàng hóa nhập khẩu, nếu lượng khí thải này vượt quá tiêu chuẩn của EU, họ sẽ phải mua "chứng chỉ khí thải" theo mức giá carbon hiện nay tại EU. Dự kiến, 27 quốc gia thành viên EU sẽ bắt đầu thực hiện thí điểm CBAM từ tháng 10/2023.
LỰA CHỌN TỐI ƯU CHO DOANH NGHIỆP
Chính sách trên sẽ ảnh hưởng lớn tới quyết định từ các nhà mua hàng, đặc biệt là các nhãn hàng lớn và chuỗi kinh doanh quốc tế, khi họ đang tái cấu trúc lại chuỗi cung ứng toàn cầu để bảo đảm các mục tiêu bền vững nghiêm ngặt. Tuy nhiên, những quốc gia xuất khẩu hàng hoá vào EU mà có những chính sách mạnh mẽ nhằm giảm thiểu khí thải carbon sẽ được miễn trừ thuế biên giới carbon. Do đó, để những lô hàng không phải “cõng thuế” thì xanh hóa quá trình sản xuất là lựa chọn tối ưu cho doanh nghiệp.
Chia sẻ về lợi ích của sản xuất xanh, bà Nguyễn Thị Liên, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Phong Phú, cho rằng ngành dệt may thuộc nhóm sản phẩm bắt buộc phải tuân thủ các tiêu chuẩn xanh hóa hiện nay với 75 - 96 tiêu chí đánh giá. Hơn 10 năm trước, hàng loạt quy trình đã được doanh nghiệp thay đổi, từ việc quản lý chặt chẽ tiêu thụ năng lượng điện, nước, khí thải, nước thải, xây dựng kế hoạch giảm tiêu hao năng lượng, hóa chất từng tháng đến thay thế dần các thiết bị cũ, tạo môi trường làm việc cho người lao động tốt hơn. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp đáp ứng tiêu chuẩn, nâng cao uy tín với đối tác, mà sản phẩm còn tăng tính cạnh tranh, có nhiều đơn hàng hơn, đặc biệt là những nhãn hàng cao cấp.
Hoạt động trong ngành vật liệu xây dựng, Công ty cổ phần đầu tư xây dựng và thương mại Ngãi Cầu cho biết đã đầu tư 11 tỷ đồng lắp đặt hệ thống pin mặt trời và lấy nguồn năng lượng đó để hoạt động hàng ngày. "Việc lắp đặt pin mặt trời giúp chúng tôi được sử dụng nguồn năng lượng sạch, cùng với đó là giúp hạ nhiệt nhà máy khoảng 3 độ so với ngoài trời", ông Chu Hoàng Tùng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Ngãi Cầu, cho biết. Lợi ích có thể thấy ngay là giảm thiểu được 800 tấn khí thải ra môi trường mỗi năm và công nhân cảm thấy dễ chịu hơn khi làm việc vì công xưởng trở nên mát hơn.
CBAM ban đầu sẽ áp dụng đối với các hàng hóa nhập khẩu có nguy cơ ô nhiễm cao như thép, xi măng, phân bón, nhôm, điện và hydro.
Đối với ngành thủy sản, ông Hồ Quốc Lực, Giám đốc Công ty cổ phần thực phẩm Sao Ta, cho biết thời gian qua, phong trào làm điện áp mái khá phổ biến ở các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu thủy sản. Với tiêu chí tái chế và tuần hoàn, các doanh nghiệp cũng đang thực hiện khá tốt, điển hình là phụ phẩm cá tôm trở thành nguyên liệu để tiếp tục sản xuất ra các sản phẩm hữu ích, không để phụ phẩm gây tác hại môi trường mà còn tạo ra giá trị nâng cao hiệu quả hoạt động. Các doanh nghiệp cung ứng con giống, thức ăn, chế phẩm nuôi, các cơ sở nuôi đều phải có tiêu chí cụ thể để thực hiện và thống nhất trong cả chuỗi.
Trong cuộc đua sản xuất xanh cũng phải kể đến các doanh nghiệp FDI như Heineken Việt Nam với toàn bộ 6 nhà máy đã nấu bia bằng 100% năng lượng tái tạo; Unilever Việt Nam đạt mức sử dụng 48% năng lượng tái tạo, 100% khí thải từ nhà máy là carbon tích cực. Ngành công nghiệp điện tử dẫn đầu bởi Intel, Microsoft, Foxconn, Samsung, Sanyo, Sony, Fujitsu, Toshiba, Panasonic... cũng đều nỗ lực giảm phát thải carbon.
Sinh sau đẻ muộn nhưng “xanh hóa” nhanh nhất là lĩnh vực xe điện cũng đặt ra yêu cầu ngành công nghiệp bổ trợ phải đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường, sử dụng năng lượng tái tạo trong quá trình sản xuất phụ tùng... Có thể nói, trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt về đơn hàng thì những doanh nghiệp đáp ứng tiêu chuẩn sản xuất xanh, bền vững sẽ có lợi thế vượt trội để trở thành đối tác, nhà cung ứng vào các thị trường quan trọng...
Nội dung bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 03 phát hành ngày 16-01-2023. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:
Doanh nghiệp "khát" nhân lực cho phát triển bền vững
43% doanh nghiệp Việt Nam đã thực hiện báo cáo phát triển bền vững theo tiêu chuẩn quốc tế (GRI), một nửa trong số đó gắn với 17 mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc. Tuy nhiên, hiện nay, đội ngũ nhân sự phụ trách công tác phát triển bền vững tại các doanh nghiệp phần lớn là nhân sự kiêm nhiệm...
Thủ tướng giao 6 nhóm nhiệm vụ trọng tâm cho cộng đồng doanh nghiệp
Tham dự Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao chủ đề của diễn đàn, nhất là trong bối cảnh hiện nay đất nước đang triển khai thực hiện Nghị quyết 68/NQ-TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân…
Nhân lực công nghệ số chất lượng cao là nhóm có thu nhập gấp ít nhất 10 lần so với thu nhập bình quân
Chỉ cần đáp ứng một trong các tiêu chí theo quy định, chuyên gia, nhà sáng lập, kỹ sư, nhà khoa học hoặc cá nhân có đóng góp nổi bật trong lĩnh vực công nghệ số sẽ được xác định là nhân lực công nghệ số chất lượng cao...
Hướng tới quan hệ “đồng kiến tạo” giữa nhà nước và doanh nghiệp tư nhân
Mở đầu Phiên đối thoại Cấp cao Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 (VPSF 2025), mối quan hệ giữa Nhà nước với khu vực kinh tế tư nhân đã được khẳng định một cách rõ nét trong tiến trình phát triển đất nước, cũng như trong trách nhiệm và kiến tạo tương lai cho mục tiêu tăng trưởng kinh tế mà Việt Nam hướng tới...
Cà phê giảm phát thải: Con đường nông nghiệp xanh của Sơn La
Trên hành trình xây dựng nền nông nghiệp sinh thái phát thải thấp, Sơn La đang khoác lên mình màu xanh mới. Nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp cùng nhau thay đổi thói quen canh tác: bớt phụ thuộc vào phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật, thay bằng chế phẩm sinh học, quy trình hữu cơ và kỹ thuật thân thiện môi trường, hướng tới một nền sản xuất bền vững, an lành…
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: