Theo Sở Xây dựng Đồng Nai, hiện nay hệ thống các tuyến đường huyện có tổng chiều dài hơn 1.700 km gồm khoảng 1.200 km đường huyện và 536 km đường đô thị. Các tuyến đường huyện trên địa bàn tỉnh cơ bản được đầu tư theo quy hoạch, phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế xã hội của các địa phương.

Thời gian qua, các địa phương trong tỉnh Đồng Nai và các cơ quan chức năng đã thực hiện đóng góp vào phương án phân cấp quản lý hệ thống đường huyện khi thực hiện mô hình chính quyền hai cấp.

Vừa qua, tại buổi làm việc với Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai, Sở Xây dựng tỉnh này đã đề xuất ba phương án phân cấp quản lý đối với hệ thống đường huyện trên địa bàn tỉnh, nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý, vận hành, khai thác khi thực hiện bỏ cấp huyện, áp dụng mô hình chính quyền hai cấp.

Phương án 1, cấp tỉnh sẽ quản lý toàn bộ các tuyến đường huyện với chiều dài hơn 1.700 km. Phương án này được đánh giá có ít ưu điểm, trong khi thể hiện nhiều nhược điểm như chưa đẩy mạnh phân cấp, phân quyền theo chủ trương chung của nhà nước; tăng áp lực quản lý lên cấp tỉnh.

Phương án 2, cấp tỉnh sẽ quản lý các tuyến đường huyện đi qua địa bàn từ hai xã (sau sáp nhập) trở lên; trong khi cấp xã sẽ quản lý các tuyến đường huyện đi trọn trong địa bàn xã đó. Với phương án này, cấp tỉnh sẽ quản lý thêm khoảng 598 km đường huyện; 55 xã, phường sẽ quản lý hơn 1.100 km đường huyện, tính bình quân mỗi xã, phường sẽ quản lý hơn 20 km đường huyện.

Phương án này có ưu điểm bảo đảm cho các xã chủ động trong công tác quản lý, xử lý các vấn đề phát sinh đối với các tuyến đường thuộc địa bàn. Việc quản lý cũng khá thuận lợi khi các tuyến đường các xã, phường quản lý thêm không nhiều; nhưng cũng bộc lộ nhược điểm là chưa đẩy mạnh phân cấp, phân quyền theo chủ trương chung của nhà nước.

Phương án 3, cấp tỉnh không quản lý các tuyến đường huyện. Cấp xã quản lý các tuyến đường huyện đi qua địa bàn xã, được phân theo ranh giới hành chính cấp xã. Như vậy, bình quân mỗi xã, phường sẽ quản lý khoảng 31,5 km đường huyện. Phương này có nhược điểm là có thể dẫn đến sự thiếu đồng bộ trong công tác quản lý giữa các xã, nhưng được đánh giá có nhiều ưu điểm nhất.

Theo nhận định của lãnh đạo Sở Xây dựng Đồng Nai, phương án 3 phù hợp chủ trương chung là tăng cường công tác phân cấp, phân quyền cho địa phương. Khối lượng đường các xã, phường quản lý thêm không nhiều; trong khi các xã, phường có sự chủ động trong công tác quản lý, xử lý các vấn đề phát sinh đối với các tuyến đường thuộc địa bàn.

Đồng quan điểm với lãnh đạo Sở Xây dựng, Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai Hồ Văn Hà cũng cho rằng phương án 3 là phương án hợp lý nhất. Tuy nhiên, để thống nhất được phương án tốt nhất, ông Hà yêu cầu các huyện thực hiện rà soát, đánh giá và lựa chọn phương án phù hợp nhất trong ba phương án nói trên gửi Sở Xây dựng tổng hợp, hoàn thiện báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh.

Thực hiện chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai, Sở Xây dựng đã có văn bản lấy ý kiến các địa phương về phương án phân cấp quản lý đường huyện khi kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện với ba phương án đã được đề xuất. Kết quả, trong 11 đơn vị được lấy ý kiến, có 9 tán thành phương án 3.

Tuy nhiên, Sở Xây dựng Đồng Nai cũng cho biết là qua tham khảo phương án thực hiện của các địa phương lân cận như TP.HCM, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương, thì đến nay các địa phương này vẫn đang trong quá trình nghiên cứu phương án, chưa xác định được cụ thể hướng phân cấp quản lý các tuyến đường huyện. Vì vậy sau đó, cơ quan này tiếp tục có văn bản gửi ủy ban nhân dân các huyện, thành phố về việc lập danh sách các tuyến đường huyện chuyển giao cho cấp xã quản lý khi kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện.

Cũng tại văn bản này, Sở Xây dựng cho biết đã kiến nghị Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai xem xét thống nhất phương án cấp xã quản lý các tuyến đường huyện đi qua địa bàn. Đối với các tuyến đường huyện đi qua từ hai xã (sau sáp nhập) trở lên được phân định theo ranh giới hành chính cấp xã.