Ngày 28/8/2024, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội KHKT Việt Nam) đã tổ chức lễ tôn vinh 135 trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu năm 2024.

Phát biểu tại lễ, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước, cha ông ta luôn quý trọng hiền tài và đội ngũ trí thức, coi hiền tài là nguyên khí quốc gia, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh, nguyên khí suy thì thế nước yếu. Ngay từ khi mới thành lập nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Nước nhà cần phải kiến thiết, kiến thiết cần phải có nhân tài”

TRÍ THỨC - VAI TRÒ KHÔNG THỂ THIẾU 

Hiến pháp năm 2013 của nước ta cũng đã hiến định: “Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Nhân dân làm chủ; tất cả quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức”.

Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 13 đã khẳng định: đội ngũ trí thức là nguồn lực đặc biệt trong phát triển kinh tế tri thức, công nghiệp hoá, hiện đại hoá, hội nhập quốc tế… là nhân tố quan trọng trong nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, nâng tầm trí tuệ và sức mạnh dân tộc, đóng góp to lớn cho sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Từ khi ra đời đến nay, Liên hiệp Hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam và đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ có nhiều hoạt động phong phú, thiết thực, nỗ lực đổi mới và đa dạng hoá các hình thức tập hợp trí thức; tích cực hưởng ứng các phong trào thi đua yêu nước; thực hiện tư vấn, phản biện xã hội góp phần xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; tham gia xây dựng pháp luật, góp ý vào nhiều dự thảo Luật và hoạt động giám sát của Quốc hội.

Liên hiệp Hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam đã từng bước thể hiện vai trò là hạt nhân tập hợp đoàn kết, phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ trong nước và nước ngoài, góp phần thúc đẩy phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh của đất nước…

Ghi nhận, đánh giá cao những nỗ lực cố gắng, kết quả đã đạt được của Liên hiệp Hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam, đội ngũ trí thức khoa học công nghệ, đặc biệt, trân trọng ghi nhận, biểu dương 135 trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu được vinh danh năm 2024, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, Đảng, Nhà nước luôn coi trọng, tin tưởng vào đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ. Mỗi thắng lợi của cách mạng Việt Nam không thể thiếu đóng góp của trí thức. Đó là sự đóng góp rất quý báu, rất đáng trân trọng và tự hào.

Liên hiệp Hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam vinh danh trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu lần thứ 5 là tiếp tục thể hiện sự ghi nhận của Đảng và Nhà nước về những cống hiến của đội ngũ trí thức Việt Nam.

Bên cạnh những thành tựu, Chủ tịch Quốc hội cho rằng cơ chế, chính sách chưa khuyến khích, phát huy tối đa tiềm năng, sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ; khoa học công nghệ chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn, sự kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Hệ thống tổ chức, bộ máy cán bộ của Liên hiệp Hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam còn có bất cập, nội dung và phương thức hoạt động chưa có nhiều đổi mới, chưa tạo được môi trường thuận lợi nhất để đội ngũ trí thức hoạt động và tham gia hiệu quả hơn với những vấn đề quan trọng của đất nước.

Toàn cầu hóa giúp khoa học và công nghệ nước ta từng bước hội nhập, giao lưu với nền khoa học công nghệ của quốc tế, tạo thuận lợi cho việc học tập, trao đổi kinh nghiệm, tiếp thu những thành tựu khoa học công nghệ quốc tế phục vụ cho sự phát triển của đất nước.

Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra nhiều thách thức mới, các sản phẩm khoa học công nghệ của nước ngoài xâm nhập mạnh mẽ vào thị trường trong nước, tạo sự cạnh tranh gay gắt, nẩy sinh các vấn đề tranh chấp mới liên quan đến sở hữu trí tuệ, bản quyền, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý, kiểu dáng công nghiệp.

Bên cạnh đó, là yêu cầu cấp thiết về hành lang pháp lý, thể chế, chính sách, đội ngũ cán bộ làm công tác khoa học và các trung tâm khoa học lớn của nước ta.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng trong bối cảnh đó, đòi hỏi đội ngũ trí thức nước nhà phải có nhận thức mới, tư duy khoa học gắn với những giải pháp thiết thực, hiệu quả để đưa khoa học và công nghệ trở thành động lực phát triển đất nước. Đảng, Nhà nước luôn quan tâm và đặt niềm tin vào đội ngũ trí thức nước nhà; xây dựng đội ngũ trí thức vững mạnh toàn diện và phát triển bền vững là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, của cả hệ thống chính trị và xã hội.

CÁC TRÍ THỨC TIÊU BIỂU LÀ TẤM GƯƠNG TRUYỀN CẢM HỨNG

Chủ tịch Quốc hội tin tưởng Liên hiệp Hội Việt Nam tiếp tục là hạt nhân tập hợp, đoàn kết, phát huy sức sáng tạo của đông đảo đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ trong nước và nước ngoài, góp phần tích cực tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước trong sạch, vững mạnh;

Cùng với đó phát huy hơn nữa vai trò là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong giám sát và phản biện xã hội; đẩy mạnh và nâng cao chất lượng các phong trào thi đua yêu nước, góp phần tích cực phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh, đối ngoại và phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

“Các trí thức tiêu biểu được vinh danh năm 2024 sẽ là những tấm gương sáng lan tỏa, truyền cảm hứng trong đơn vị mình, tổ chức mình, trong toàn đội ngũ và xã hội, xứng đáng với niềm tin, hy vọng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân như Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng phát biểu: “Các trí thức của nước nhà là những người làm rạng danh cho đất nước, vẻ vang cho dân tộc”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Liên hiệp Hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam cho biết, tại Lễ tôn vinh trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu lần thứ 5 năm 2024, đã có 135 trí thức tiêu biểu đã được Hội đồng Xét chọn của Liên hiệp Hội Việt Nam lựa chọn kỹ lưỡng.

Những người được lựa chọn tôn vinh là trí thức hoạt động trong các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp, các cơ quan của các ngành, lĩnh vực, địa phương, và các tổ chức trong hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam từ 10 năm trở lên, có uy tín khoa học, có nhiều đóng góp thiết thực, hiệu quả, có tầm ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành, của cơ quan, đơn vị; được xã hội công nhận, được cơ quan, đơn vị đó đề cử và được các cơ quan, đơn vị thuộc hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam giới thiệu.

Theo TSKH. Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp Hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam, từ khi ra đời vào ngày 29/7/1983 đến nay, Liên hiệp Hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam đã khẳng định được vị trí, vai trò quan trọng, là hạt nhân tập hợp, đoàn kết, phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học công nghệ Việt Nam trong nước và nước ngoài, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia, phát triển kinh tế xã hội, ổn định tình hình tư tưởng chính trị, giữ vững quốc phòng, an ninh đất nước.

Liên hiệp Hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam đã tập hợp được đông đảo đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ trong và ngoài nước từ 1,8 triệu trí thức năm 2015 đã tập hợp được trên 2,2 triệu trí thức vào 2020, chiếm 32,5% đội ngũ trí thức cả nước, đã có 156 hội thành viên gồm 63 Liên hiệp Hội địa phương và 93 Hội ngành toàn quốc, gần 600 tổ chức khoa học và công nghệ trực thuộc.

Thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ “Là một bộ phận trong lực lượng cách mạng, tri thức có nhiệm vụ thi đua phụng sự Tổ quốc, phụng sự Nhân dân”, TSKH. Phan Xuân Dũng nhấn mạnh, đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ Việt Nam luôn mang trên mình nhiệt huyết cách mạng, khát vọng vươn lên, đưa khoa học và công nghệ trở thành động lực, là quốc sách hàng đầu để phát triển đất nước; phát triển đất nước phải dựa và bằng khoa học công nghệ.