Diễn đàn “Doanh nghiệp về Đổi mới Sáng tạo Y tế” diễn ra ngày 17/3/2025 tại TP. HCM là một sự kiện quan trọng trong chuyến thăm của Phái đoàn Thương mại về Đổi mới Sáng tạo Y tế Anh tại Việt Nam.

Diễn đàn được tổ chức bởi Chính phủ Anh, phối hợp với HealthcareUK, KPMG và Trung tâm Nghiên cứu Lâm sàng của Đại học Oxford (OUCRU) tại Việt Nam. Diễn đàn đã quy tụ hơn 165 nhà lãnh đạo, hoạch định chính sách, nhà nghiên cứu và doanh nghiệp y tế của Việt Nam và Vương quốc Anh để khám phá những đổi mới tiên tiến trong y tế kỹ thuật số, công nghệ y tế và khoa học đời sống.

NGÀNH Y TẾ ĐẠT NHIỀU BƯỚC TIẾN ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Ngài Marcus Winsley, Phó Đại sứ Anh tại Việt Nam, đã khẳng định cam kết mạnh mẽ của Vương quốc Anh trong việc tăng cường quan hệ hợp tác y tế với Việt Nam.

“Anh và Việt Nam có lịch sử hợp tác lâu dài trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, bao gồm đối thoại chính sách, hợp tác nghiên cứu, và phát triển thương mại. Trên hành trình Việt Nam và Thành phố Hồ Chí Minh đẩy nhanh chuyển đổi số và hiện đại hóa lĩnh vực y tế, Vương quốc Anh sẵn sàng hỗ trợ trao đổi kinh nghiệm về đổi mới sáng tạo, y tế số và phát triển nhân lực y tế với cả nước nói chung và thành phố nói riêng”, Ngài Marcus Winsley nhấn mạnh.

PGS.TS.BS Nguyễn Thị Kim Tiến, Nguyên Bộ trưởng Y tế, nhận định ngành y tế Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đột phá trong quá trình đổi mới, chủ yếu nhờ áp dụng chuyển đổi số và triển khai y tế thông minh rộng rãi, song còn nhiều thách thức.

Theo bà Tiến, những thành tựu đáng kể bao gồm xây dựng bệnh án điện tử, phát triển hồ sơ sức khỏe điện tử kết nối các trạm y tế xã, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong chẩn đoán và phát hiện sớm bệnh ung thư, sử dụng robot trong phẫu thuật, cũng như phát triển công nghệ sản xuất vaccine, kit xét nghiệm, và các ứng dụng trong sinh học phân tử.

Tại diễn đàn, bà Tiến bày tỏ mong muốn Chính phủ Anh tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong việc đầu tư nguồn lực, đào tạo nhân sự, xây dựng ngân hàng dữ liệu sức khỏe và cải thiện hệ thống y tế cơ sở. 

PGS.TS Trần Quý Tường, Chủ tịch Hội Tin học Y tế Việt Nam, nguyên Cục trưởng Cục Công nghệ Thông tin (Bộ Y tế), ghi nhận những bước tiến đáng kể của ngành. "Hiện nay, ngành y tế dẫn đầu về chính sách chuyển đổi số với gần 100% cơ sở khám chữa bệnh kết nối bảo hiểm y tế và tất cả bệnh viện sử dụng phần mềm quản lý bệnh viện. Trong đại dịch Covid-19, ngành chủ động ứng dụng phần mềm tiên tiến từ các quốc gia như Anh, Hàn Quốc và Mỹ, hỗ trợ đáng kể trong công tác phòng chống dịch", ông Tường nói.

CHUYỂN ĐỔI SỐ VẪN CHẬM SO VỚI YÊU CẦU

Theo ông Nguyễn Trường Nam, Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin Y tế Quốc gia (Bộ Y tế), nhiều bệnh viện đã áp dụng mô hình y tế thông minh, bao gồm đặt lịch khám trực tuyến, lấy số tự động, thanh toán không dùng tiền mặt và xây dựng hệ thống bệnh án điện tử. Những giải pháp này giúp giảm thời gian chờ đợi, tiết kiệm chi phí vận hành, nâng cao hiệu suất điều trị và cải thiện chất lượng dịch vụ.

Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi số trong ngành y tế vẫn chậm so với yêu cầu. Hiện trong 1.500 bệnh viện công lập và hơn 380 bệnh viện tư nhân toàn quốc, chỉ khoảng hơn 100 bệnh viện công bố sử dụng bệnh án điện tử, thấp hơn kỳ vọng của Thông tư 46/2018 yêu cầu bệnh viện hạng I triển khai bệnh án điện tử trước năm 2023.

Nguyên nhân chậm trễ, theo ông Nam, hiện chuyển đổi số ngành Y tế có ba điểm nghẽn.

Một là, lãnh đạo cơ sở y tế chưa quan tâm đến chuyển đổi số y tế. Một số bệnh viện chú trọng phát triển chất lượng, kinh tế, chưa sâu sát ứng dụng công nghệ.

Hai là, cơ chế chính sách, đặc biệt cơ chế tài chính liên quan chuyển đổi số chưa có, chi phí công nghệ thông tin chưa được đưa vào cơ cấu giá viện phí. Hiện kinh phí dành cho công nghệ thông tin tại các cơ sở khám chữa bệnh đều dựa vào ngân sách Nhà nước cấp.

Ba là, kỹ thuật cũng là điều khó khăn trong chuyển đổi số y tế. Các bệnh viện lúng túng trong lựa chọn, sử dụng các phần mềm hiện có trên thị trường.

Tại diễn đàn, các chuyên gia từ Vương quốc Anh đã chia sẻ những kinh nghiệm thực tiễn từ các mô hình đã thành công tại các thành phố tại Anh. Ông Matt Biagetti, Trưởng Khối Y tế và  Khoa học đời sống của chính quyền Vùng đô thị Liverpool, chia sẻ kinh nghiệm: "Tại Vùng đô thị Liverpool, chúng tôi đánh giá cao tầm quan trọng của các hợp tác công-tư, cũng như việc phối hợp nghiên cứu thúc đẩy những đột phá trong chăm sóc sức khỏe. Tầm nhìn đầy tham vọng của Thành phố Hồ Chí Minh về một Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Y tế mang đến cơ hội tuyệt vời để chia sẻ kiến  thức và đầu tư vào các tiến bộ khoa học công nghệ nhằm cải thiện kết quả điều trị cho bệnh nhân và tăng khả năng tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe".

TS.BS. Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó Giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết Trung tâm chuyển đổi số và Sở Y tế Thành phố đã được hỗ trợ từ các tổ chức có uy tín và đầy chuyên nghiệp của thành phố Liverpool như Bệnh viện Alder Hey, Tổ chức CHIL… Các bên đã cùng nhau xây dựng chiến lược và triển khai hiệu quả các hoạt động hợp tác trọng điểm như: Công bố kết quả khảo sát và đánh giá toàn diện hệ thống y tế Thành phố Hồ Chí Minh, từ đó xác định rõ nhu cầu và định hướng đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực y tế; phát triển.

"Hiện các bên đang  triển khai các dự án hợp tác duy trì và tăng cường hợp tác giữa các bệnh viện lớn, triển khai mô hình khoa kỹ thuật y sinh tiên tiến, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong phòng chống dịch bệnh, định hướng xây dựng Trung tâm dữ liệu y tế và nghiên cứu về đề kháng kháng sinh", ông Châu cho hay.