EU thỏa thuận gì với Mỹ để đưa thuế quan về 15%?

Theo thỏa thuận, mức thuế quan của Mỹ đối với hầu hết hàng hóa nhập khẩu, bao gồm ô tô, là 15%.

Hồi tháng 5, ông Trump dọa sẽ áp thuế quan 50% với gần như toàn bộ hàng hóa EU - một động thái làm gia tăng áp lực đối với các cuộc đàm phán giữa hai bên. Đầu tháng này, ông Trump thông báo sẽ áp thuế quan 30% với hàng hóa EU từ ngày 1/8 nếu hai bên không đạt được thỏa thuận trước thời hạn đó.

“Tôi cho rằng về cơ bản thỏa thuận này đã hoàn tất”, Tổng thống Mỹ phát biểu trước báo chí tại Turnberry. “Đây là thỏa thuận thương mại lớn nhất trong tất cả các thỏa thuận”.

Phát biểu trong một cuộc họp báo sau khi thỏa thuận được công bố, bà von der Leyen cho biết mức thuế quan 15% trên sẽ bao gồm tất cả thuế quan hiện hành. Tuy nhiên, thuế quan mới này sẽ không áp dụng đối với một số mặt hàng, bao gồm dược phẩm, kim loại, máy bay và phụ tùng máy bay.

Theo thỏa thuận, EU đồng ý mua thêm 750 tỷ USD sản phẩm năng lượng và một số lượng lớn thiết bị quân sự của Mỹ, đồng thời cam kết đầu tư 600 tỷ USD vào nền kinh tế lớn nhất thế giới, bên cạnh các khoản đầu tư hiện có.

Ngoài ra, các quốc gia thành viên EU cũng sẽ mở cửa thị trường cho hàng hóa Mỹ với mức thuế quan 0%.

Trong một diễn biến khác, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick quyết định thuế quan của Washington đối với con chip - tương tự như dược phẩm - sẽ được đưa ra trong vòng khoảng 2 tuần tới. Chính quyền ông Trump đang thực hiện cuộc điều tra đối với dược phẩm, con chip và một số mặt hàng khác - động thái có thể mở đường để áp đặt mức thuế quan riêng với những mặt hàng này.

Thông báo về thỏa thuận thương mại EU - Mỹ khép lại nhiều tháng đàm phán căng thẳng giữa Brussels và Washington. EU đã chuẩn bị một gói thuế quan áp đặt với khoảng 100 tỷ euro (tương đương 117 tỷ USD) hàng hóa Mỹ nhập khẩu vào khối này trong trường hợp hai bên không đạt được thỏa thuận và ông Trump áp mức thuế quan 30% với EU.

Nhiều tuần gần đây, EU thể hiện sẵn sàng chấp nhận một thỏa thuận thương mại không cân bằng để giảm mức thuế đối ứng của ông Trump về gần mức 15%, đồng thời tìm cách giảm thuế quan của Mỹ đối với mặt hàng cụ thể. Chính quyền ông Trump đang áp mức thuế riêng với một số mặt hàng gồm 25% với ô tô và 50% với nhôm, thép và đồng. Đây đều là những mặt hàng xuất khẩu quan trọng với nền kinh tế châu Âu.

Sau thông báo về thỏa thuận trên của ông Trump, các nhà lãnh đạo châu Âu bày tỏ sự hoan nghênh và thở phào khi EU dường như đã tránh được một cuộc chiến thương mại. Tuy nhiên, một số nhà lãnh đạo cũng bày tỏ sự thận trọng về các điều khoản trong thỏa thuận.

Thủ tướng Iraldn Micheál Martin cho rằng thỏa thuận sẽ “mang lại sự rõ ràng và dễ đoán định cho mối quan hệ thương mại giữa EU và Mỹ”. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng mức thuế quan của Mỹ với hàng hóa EU giờ đây sẽ cao hơn nhiều so với trước và điều này sẽ tác động tới hoạt động thương mại giữa hai nền kinh tế, gây tốn kém hơn và nhiều thách thức hơn.

“Dù vậy, thỏa thuận thương mại này vẫn tạo ra một kỷ nguyên ổn định mới”, Thủ tướng Ireland phát biểu.

Đồng quan điểm, Thủ tướng Đức Friedrich Merz nhận định thỏa thuận sẽ mang lại lợi ích lớn.

“Điều này đặc biệt đúng với ngành công nghiệp ô tô, với mức thuế quan từ mức 27,5% hiện tại giảm gần một nửa xuống còn 15%”, ông Merz nói.

Trong  một bài đăng trên mạng xã hội X, Thủ tướng Hà Lan Dick Schoof nhận xét rằng “không có thuế quan thì tốt hơn”, nhưng ông cũng dành lời khen cho EC vì đạt được một thỏa thuận tốt nhất có thể.

Thủ tướng Giorgia Meloni cũng cho rằng việc EU tìm được tiếng nói chung với Mỹ trong vấn đề thuế quan sẽ giúp “tránh được xung đột trực tiếp giữa hai bờ Đại Tây Dương” và “đảm bảo sự ổn định” giữa Mỹ và EU.

Năm 2024, kim ngạch thương mại song phương Mỹ và EU đạt 1,68 nghìn tỷ euro (1,97 nghìn tỷ USD), bao gồm cả hàng hóa và dịch vụ. Theo Hội đồng châu Âu, dù EU thặng dư thương mại hàng hóa với Mỹ nhưng lại thâm hụt về dịch vụ. Theo đó, tổng thặng dư thương mại của khối này với Mỹ năm ngoái là khoảng 50 tỷ USD.

Trước EU, một số quốc gia châu Á như Indonesia, Philippines và Nhật Bản đã đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ, theo đó mức thuế quan của Washington với hàng hóa từ các nước này dao động từ 15-20%.