"Từ góc độ của Liên minh châu Âu (EU), cụ thể là Nghị viện châu Âu (EP) thì mỗi hiệp định thương mại tự do (FTA) phải mang tính toàn diện, không chỉ về thuế quan, mà còn cả vấn đề thương mại công bằng và bền vững. Trong hiệp định EVFTA với Việt Nam, chúng ta có chương 13 về vấn đề này".

Đây là phát biểu của ông Bernd Lange, Chủ tịch Ủy ban Thương mại Quốc tế, Nghị viện châu Âu (INTA) tại Tọa đàm "Cập nhật EVFTA: Tiến trình hướng tới phê chuẩn và thực thi EVFTA và các vấn đề trọng tâm về thương mại và phát triển bền vững" do Viện Nghiên cứu Chính sách và phát triển (IPS) cùng Trung tâm Phát triển và hội nhập (CDI) và Viện Friedrich Ebert Stifung (FES) phối hợp tổ chức tại Hà Nội ngày 1/11.

Ông Lange Bernd và đoàn của INTA vừa có chuyến công tác tới Việt Nam nhằm đánh giá sự chuẩn bị của Việt Nam với công tác phê chuẩn Hiệp định Thương mại tự do (EVFTA) và Hiệp định Bảo hộ đầu tư (IPA) giữa EU và Việt Nam.

Ông Bernd cho biết EP sẽ có cuộc thảo luận về các quan điểm xoay doanh hiệp định này vào ngày 6/11 tới, sau đó tiến hành bỏ phiếu vào vào ngày 31/1/2020 và hi vọng có thể phê chuẩn hiệp định vào tháng 2 năm sau. Còn về phía Việt Nam, hiệp định dự kiến được phê chuẩn tại kỳ họp Quốc hội vào tháng 5/2020.

"Quá trình phê chuẩn sẽ kéo dài trong 3 tháng tới đây. Đây là quá trình trao đổi khá gai góc. Chính vì vậy, chúng tôi có chuyến công tác tới Việt Nam tuần này, chủ yếu liên quan tới chương 13 về thương mại và phát triển bền vững (TSD). Phía EP chúng tôi mong muốn EP và Việt Nam có cách hiểu giống nhau về một số vấn đề hiện vẫn chưa rõ ràng", ông Bernd Lange nhấn mạnh.

Ông Lange nhấn mạnh tầm quan trọng của việc các hoạt động thương mại phải đem lại lợi ích có người dân và người lao độn‌g ở cấp cơ sở, chứ không chỉ là các đại gia kinh tế. Và để hiện thực hoá điều đó, cần phải đảm bảo các quyền của người lao động với những quy định của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO). 

Ông đánh giá cao bước tiến tích cực của Việt Nam khi thông qua Công ước số 98 của ILO về Áp dụng những nguyên tắc của quyền tổ chức và thư‌ơng lượng tập thể, và kỳ vọng 2 Công ước còn lại (Công ước 105 về lao độn‌g cưỡ‌ng bứ‌c và Công ước 87 về tự do hiệp hội) sẽ được xem xét, phê chuẩn trong thời gian tới.

"Trong quá trình thảo luận với Chính phủ Việt Nam, chúng tôi thấy rằng đã có những hiểu biết chung, gắn kết sửa đổi bộ Luật Lao động và sẽ phê chuẩn hai Công ước ILO đó. Quốc hội Việt Nam cũng dự kiến sẽ bỏ phiếu về việc sửa đổi Luật Lao động ngay trong kỳ họp lần này, mở đường cho việc phê chuẩn 2 công ước ILO đó. Đây sẽ là bước tiến rất lớn để thuyết phục các nước thành viên EU bỏ phiếu cho EVFTA", Ông Lange cho biết.

Chia sẻ về những tồn tại trong việc đảm bảo quyền của người lao động tại châu Âu, điển hình thấy được qua vấn đề buôn bán người và bóc lột lao động được dư luận quan tâm thời gian qua, ông Lange cho rằng việc thực thi quyền lao động không vấn đề một chiều mà là nghĩa vụ ngang nhau của mỗi nước EU. Ông cho biết bản thân các nước EU cũng nhận thấy những vấn đề liên quan tới quyền của người lao động, di cư, di trú bất hợp pháp. Ông khẳng định các nước phải nỗ lực hơn nữa để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ của mình bên trong EU.

"Bản thân EU cũng phải làm tốt chứ không chỉ nhìn sang bên kia phía đối tác và bảo họ phải làm gì", Chủ tịch Ủy ban Thương mại Quốc tế của INTA nhấn mạnh. 

Cũng tại toạ đàm, ông Jan Zahradil, Phó Chủ tịch INTA, cho biết các tháng tới đây là giai đoạn có ý nghĩa lịch sử với EVFTA khi EP đưa ra quyết định cuối cùng. Ông cho rằng Việt Nam cần tận dụng mọi cơ hội để phát đi những thông điệp tích cực nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc phê chuẩn hiệp định.