Giá dầu thế giới có lúc tăng tới gần 20% khi mở cửa tuần giao dịch mới, sau vụ tấn công nhằm vào một cơ sở dầu lửa của Saudi Arabia vào ngày thứ Bảy khiến sản lượng dầu toàn cầu ngay lập tức sụt hơn 5%.

Lúc cao điểm vào rạng sáng nay (16/9), giá dầu Brent giao sau tại thị trường London tăng hơn 19%, đạt mức 71,95 USD/thùng. Giá dầu WTI giao sau tại thị trường New York tăng hơn 15%, lập đỉnh ở 63,34 USD/thùng.

Đây đều là mức giá cao nhất của dầu Brent và WTI kể từ tháng 5.

Hãng tin Bloomberg nói rằng đây là mức tăng mạnh chưa từng thấy trong một phiên giao dịch của giá dầu. Kể từ khi dầu lửa bắt đầu được giao dịch trên thị trường tương lai vào năm 1988 đến nay, chưa có khi nào ghi nhận mức tăng tuyệt đối tính bằng đồng USD mạnh đến như vậy.

Lúc hơn 6h sáng theo giờ Việt Nam, giá dầu Brent đứng ở 68,3 USD/thùng, tăng 8,05 USD/thùng, tương đương tăng khoảng 13,4% so với đóng cửa cuối tuần trước. Giá dầu WTI đứng ở 61,07 USD/thùng, tăng 6,22 USD/thùng, tương đương tăng 11,3%.

Tập đoàn dầu lửa quốc doanh Saudi Aramco của Saudi Arabia cho biết vụ tấn công hôm thứ Bảy đã khiến sản lượng dầu sụt 5,7 triệu thùng/ngày. Vụ tấn công xảy ra vào đúng thời điểm mà Aramco đang chuẩn bị cho vụ phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) được dự báo là sẽ lớn nhất thế giới.

Aramco chưa đưa ra một mốc thời gian cụ thể nào cho việc khôi phục phần sản lượng dầu thiệt hại do vụ tấn công gây ra. Một nguồn thạo tin tiết lộ với hãng tin Reuters rằng để sản lượng phục hồi hoàn toàn có thể mất "vài tuần thay vì vài ngày".

Cũng theo giới thạo tin, hoạt động xuất khẩu dầu của Saudi Arabia vẫn sẽ diễn ra bình thường trong tuần này, bởi nước này sẽ rút dầu từ dự trữ.

"Việc giá dầu tăng mạnh là phản ứng tức thời tự nhiên. Tuy nhiên, diễn biến giá dầu sắp tới và khả năng giá duy trì ở mức cao sẽ tùy thuộc vào độ dài của thời gian mất mát sản lượng, khả năng của Saudi Arabia trong việc thực thi các cam kết xuất khẩu dầu thông qua việc rút dầu từ dự trữ, tính co giãn của nhu cầu ở mức giá cao, cũng như chính sách phản ứng của các chính phủ", nhà phân tích năng lượng Michael Tran thuộc RBC Capital Markets nhận định với Reuters.

Vụ tấn công đã nhằm vào trung tâm của ngành công nghiệp dầu lửa Saudi Arabia, bao gồm cơ sở chế biến dầu thô lớn nhất thế giới - Ảnh: Reuters.

"Cho dù sản lượng có nhanh chóng trở lại mức bình thường, thì việc mất gần 6% sản lượng dầu toàn cầu cũng không còn là một giả thiết nữa. Đây đúng là một sự kiện "thiên nga đen". Sự tăng giá dầu vì rủi ro đã quay trở lại", ông Tran nói.

Vụ tấn công đã nhằm vào trung tâm của ngành công nghiệp dầu lửa Saudi Arabia, bao gồm cơ sở chế biến dầu thô lớn nhất thế giới. Một quan chức cấp cao của Mỹ nói rằng vụ tấn công đến theo hướng từ Iran, và tên lửa hành trình có thể đã được sử dụng.

"Nhà chức trách Saudi Arabia nói đã khống chế được đám cháy, nhưng điều quan trọng là họ vẫn chưa dập được hoàn toàn ngọn lửa", ông Abhishek Kumar, trưởng bộ phận phân tích thuộc Interfax Energy, phát biểu. "Thiệt hại có vẻ rất lớn, và chắc sẽ mất vài tuần thì nguồn cung dầu mới trở lại bình thường được".

Bloomberg dẫn số liệu từ Bộ Năng lượng Mỹ nói rằng đây là vụ gián đoạn nguồn cung tồi tệ nhất lịch sử ngành công nghiệp đầu lửa thế giới, vượt xa đợt gián đoạn nguồn cung dầu Kuwait và Iraq vào tháng 8/1990, khi Iraq tấn công Kuwait. Gián đoạn này cũng vượt xa thiệt hại nguồn cung dầu của Iran vào năm 1979 trong cuộc cách mạng Hồi giáo.

Ngoài gây biến động lớn trên thị trường dầu và phủ bóng lê kế hoạch IPO của Saudi Aramco, vụ tấn công còn có nguy cơ đẩy cao căng thẳng giữa Iran với Saudi Arabia và Mỹ. Phiến quân Houthi ở Yemen, lực lượng có sự hậu thuẫn của Iran, đã lên tiêng nhận trách nhiệm về vụ tấn công. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã trực tiếp lên án Iran về vụ tấn công này.

Tuần trước, giá dầu Brent giảm 2,1%, còn 60,22 USD/thùng, và giá dầu WTI giảm 3%, còn 54,85 USD/thùng, do lo ngại thế giới sẽ dư thừa nhiều dầu do nguồn cung vượt nhu cầu tiêu thụ.