Như VnEconomy đề cập, giá thép xây dựng trong nước vừa được các doanh nghiệp đồng loạt điều chỉnh giảm thêm từ 150 đồng/kg – 400 đồng/kg. Như vậy, từ ngày 8/7 – 17/7, thép xây dựng đã có 2 đợt giảm giá liên tiếp… Còn nếu tính từ giữa tháng 5/2022 đến nay, giá thép xây dựng đã giảm lần thứ 9 liên tiếp. Hiện mức giá phổ biến ở mức 15.810 đồng/kg - 17.100 đồng/kg (tùy từng thương hiệu và loại thép).

Giá thép giảm là niềm vui của cổ phiếu ngành xây dựng nhưng lại là nỗi buồn của doanh nghiệp thép. Trên thị trường chứng khoán, phản ứng với diễn biến giá thép, cổ phiếu nhóm xây dựng bật tăng liên tiếp trong vòng 2 tuần trở lại đây trong khi nhóm thép tiếp tục ảm đạm.

LỢI NHUẬN SỤT GIẢM

Giá thép giảm chủ yếu do nhu cầu thép yếu hơn trên toàn cầu. Áp lực cầu yếu ở thị trường Trung Quốc khi chính sách Zero Covid có hiệu lực và hệ quả quá trình thắt chặt bất động sản kéo theo giá giao dịch các sản phẩm thép giảm. Bên cạnh đó, lo ngại giá thép tạo đỉnh khiến các nhà phân phối tạm dừng việc dự trữ hàng tồn kho.

Tại thị trường trong nước, nhu cầu thép vốn liên quan trực tiếp đến ngành bất động sản. Với việc dòng vốn cho thị trường bất động sản bị kiểm soát, ngành bất động sản khó khăn khiến nhu cầu thép giảm cũng kéo giá thành thép sản xuất giảm theo.

Trong khi đó, hầu hết các loại vật liệu xây dựng khác đều có sự tăng giá mạnh, trong đó giá xi măng và cát trong tháng 6/2022 đã tăng thêm trung bình 20% và 35%. Qua đó, giá xây dựng cũng trực tiếp tăng theo tương ứng.

Theo khảo sát của Mirae Asset, chi phí xây dựng nhà thô theo hình thức trao tay đã tăng từ mức 3 – 3,5 triệu đồng trong Q3/2020 lên 6.5-7.5 triệu đồng trong tháng 6/2022 ở khu vực Đồng Nai và Bình Dương. Việc đơn giá xây dựng tăng cao sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến nhu cầu ngành thép trong ngắn hạn trong bối cảnh thu nhập của người dân giai đoạn 2020 – 2021 đã bị ảnh hưởng do dịch bệnh, qua đó tâm lý chờ giá giảm sẽ diễn ra trong 6 tháng cuối 2022.

Trên thực tế, trước việc giá thép sụt giảm mạnh, các doanh nghiệp ngành thép báo lãi giảm mạnh trong 6 tháng năm 2022, thậm chí đã có doanh nghiệp báo lỗ.

Công ty CP Thép Mê Lin (mã MEL) ghi nhận doanh thu đạt hơn 162 tỷ đồng trong quý 2 vừa qua, giảm 23% so với cùng kỳ, lợi nhuận giảm 93% còn 1,7 tỷ đồng. Luỹ kế 6 tháng, doanh thu MEL tăng 25% lên 411 tỷ đồng, tuy nhiên, lợi nhuận giảm mạnh 68% về còn 12,4 tỷ đồng. Theo MEL, do chịu tác động của giá thép trên thị trường thép thế giới và trong nước giảm mạnh, sản lượng bán của công ty thấp, doanh thu giảm và lợi nhuận cũng giảm theo.

Công ty CP Gang thép Cao Bằng (mã CBI) và CTCP Gang thép Thái Nguyên (Tisco, mã TIS) cũng công bố kết quả kinh doanh quý 2 với lợi nhuận sụt giảm tới 90%.

Cụ thể, CBI ghi nhận doanh thu thuần 499 tỷ đồng, lao dốc 50% so cùng kỳ. Lợi nhuận gộp cũng chỉ ở mức 38 tỷ đồng, giảm mạnh 77% so cùng kỳ năm trước. Sau khi trừ các loại chi phí, Gang thép Cao Bằng chỉ lãi ròng vỏn vẹn gần 18 tỷ đồng, suy giảm 88% so cùng kỳ. Lũy kế 6 tháng, doanh thu thuần của Gang thép Cao Bằng giảm gần 14% về còn 1.318 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế cũng giảm 80% về 43 tỷ đồng.

Với Tisco, lũy kế 6 tháng đầu năm, doanh thu thuần của Tisco ở mức 6.923 tỷ đồng, tăng nhẹ gần 6% so cùng kỳ. Tuy nhiên lợi nhuận sau thuế vẫn suy giảm mạnh 66% về còn gần 35 tỷ đồng. Năm 2022, Tisco đặt mục tiêu tổng doanh thu 20.105 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế 110 tỷ đồng. Như vậy, với kết quả đạt được sau 6 tháng đầu năm, Tisco còn cách rất xa so với mục tiêu đề ra cho cả năm.

Đặc biệt, Công ty cổ phần Thép Thủ Đức – Vnsteel (mã TDS) bắt đầu lỗ do ảnh hưởng của giá thép đi xuống. Trong quý 2/2022, Thép Thủ Đức ghi nhận doanh thu đạt 357,72 tỷ đồng, giảm 45,4% so với cùng kỳ và lợi nhuận sau thuế ghi nhận âm 1,99 tỷ đồng so với cùng kỳ lãi 34,14 tỷ đồng.

Thép Thủ Đức cho biết, giá cả đầu ra giảm sâu liên tục từ đầu quý 2 đến nay, lượng thép tiêu thụ giảm mạnh nên dẫn tới Công ty ngưng sản xuất, giá thép tồn kho cao từ các tháng trước làm ảnh hưởng đến giá vốn.

Luỹ kế trong 6 tháng đầu năm, Thép Thủ Đức ghi nhận doanh thu đạt 1.111,92 tỷ đồng, giảm 11,5% so với cùng kỳ và lợi nhuận sau thuế đạt 6,07 tỷ đồng, giảm 87,1% so với cùng kỳ.

Trong năm 2022, Thép Thủ Đức đặt kế hoạch kinh doanh với sản lượng tiêu thụ thép cán là 160.000 tấn và lợi nhuận trước thuế là 24,3 tỷ đồng. Như vậy, kết thúc 6 tháng đầu năm với lợi nhuận trước thuế đạt 7,6 tỷ đồng, Công ty mới hoàn thành được 31,3% kế hoạch lợi nhuận năm.

4 RỦI RO CHO NGÀNH THÉP

Báo cáo ngành thép vừa cập nhật, Mirae Asset phải hạ triển vọng cổ phiếu thép từ tích cực xuống còn trung tính. 

Trong 6 tháng cuối 2022, trước áp lực của lạm phát và kiểm soát tín dụng bất động sản, MAS hạ 15% dự phóng sản lượng so với báo cáo trước đây. Cho cả năm 2022, dự phóng sản lượng thép toàn ngành năm 2022 sẽ đạt 27,76 triệu tấn giảm 10%, riêng sản lượng xuất khẩu đạt mức 7,6 triệu tấn tăng 1%, trong khi sản lượng thép tiêu thụ nội địa chỉ đạt 20,1 triệu tấn giảm 13,6%.

Sẽ có 4 rủi ro mà ngành thép phải đối diện. Thứ nhất, rủi ro về biến động giá nguyên vật liệu. Ngành thép và tôn mạ có rủi ro lớn do chi phí nguyên liệu chiếm 65-75% giá thành sản xuất. Đặc biệt trong ngành tôn mạ, giá HRC chiếm hơn 80% chi phí nguyên liệu đầu vào, khiến lợi nhuận của cả ngành biến động rất lớn theo HRC.

Thứ hai, rủi ro về lạm phát khiến nhu cầu xây dựng giảm. Từ Qúy 3/2021 việc giá than tăng cao đã trực tiếp gây áp lực tăng giá lên toàn bộ ngành vật liệu xây dựng và nhiên liệu.Trường hợp các loại vật liệu xây dựng không điều chỉnh, trong 6T cuối 2022 diện tích sàn xây dựng có thể suy giảm từ 3-5%.

Thứ ba, rủi ro về các nhà sản xuất Trung Quốc tăng cường xuất khẩu. Trong 4T2022, các nhà sản xuất Trung Quốc do ảnh hưởng của lệnh hạn chế khí CO2 và dãn cách xã hội nên chỉ xuất khẩu 18.2 triệu tấn giảm 29,2%. Trong trường hợp 6T cuối 2022 các nhà sản xuất ở Trung Quốc hoạt động lại bình thường, thị trường thép có thể đối diện với nhiều khó khăn hơn khi các sản phẩm từ Trung Quốc thường có giá cạnh tranhhơn nhờ ưu thế về quy mô sản xuất.

Cuối cùng, rủi ro về chính sách. Nghị định 101/2021/NĐ-CP thông qua chủ trương tăng thuế xuất khẩu mặt hàng phôi thép nếu trong trường hợp giá thép tăng quá cao nhằm góp phần ổn định nguồn cung phôi thép, hạn chế việc xuất khẩu phôi thép để giữ lại cho sản xuất trong nước, bảo đảm sự phát triển bền vững của ngành thép trong dài hạn.