Giảm 5 năm đóng bảo hiểm xã hội: Làm gì để cải thiện mức lương hưu?
Nhật Dương
02/05/2023, 13:46
Xuất hiện thêm nhiều trường hợp nghỉ hưu ở mức lương hưu thấp, sau này khó đảm bảo mức sống tối thiểu là những lo ngại khi giảm năm đóng bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu từ 20 năm xuống còn 15 năm...
Ảnh minh họa.
Giảm năm đóng bảo hiểm xã hội xuống 15 năm để được hưởng lương hưu là một trong những nội dung quan trọng nhận được góp ý nhiều tại dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi). Trong đó, băn khoăn chủ yếu là việc lo ngại về mức lưởng lương hưu sẽ thấp khi giảm năm đóng, không đủ để đảm bảo cuộc sống cho người về hưu.
NÊN CÓ MỨC SÀN LƯƠNG HƯU?
Trao đổi về vấn đề này, ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng Ban Chính sách - Pháp luật, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam bày tỏ, giảm điều kiện về số năm đóng bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu là chính sách rất tốt, nhằm đảm bảo cho những người lao động tham gia thị trường lao động muộn, hoặc thời gian tham gia không liên tục có cơ hội được hưởng chế độ hưu trí. Đây là chế độ đảm bảo an sinh cơ bản nhất cho người lao động, từ đó tăng độ bao phủ số người được hưởng chế độ hưu trí – là chế độ an sinh tốt nhất.
Như nhiều ý kiến lo ngại về việc giảm năm đóng thì mức hưởng lương hưu thấp, ông Quảng cho rằng điều này là có cơ sở, bởi lẽ lương hưu căn cứ vào mức đóng, vậy nên rõ ràng giảm năm đóng thì tiền lương hưu sẽ thấp, nhưng khi người lao động có lương hưu dù ở mức thấp thì họ vẫn được đảm bảo chế độ an sinh hơn là không có chế độ trợ cấp nào.
Hơn nữa, mức hưởng lương hưu không phải mức cố định tại thời điểm nghỉ hưu mà định kỳ được điều chỉnh tăng theo chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế để đảm bảo cuộc sống.
Từ năm 1995 đến nay, Nhà nước đã thực hiện 22 lần điều chỉnh lương hưu và trong các năm qua, dù tình hình kinh tế khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nhưng lương hưu vẫn được điều chỉnh với mức chung là 7,4% từ ngày 1/1/2022.
“Thời gian qua, lương hưu liên tục được điều chỉnh, như vậy vẫn đảm bảo cuộc sống cho người về hưu. Tuy nhiên, tôi cho rằng vẫn nên có mức sàn lương hưu dù mức hưởng hiện vẫn theo nguyên tắc đóng - hưởng. Mức sàn này để đảm bảo mức sống tối thiểu, đây cũng là chính sách rất tốt nhằm tạo điều kiện hưởng để nhiều người được hưởng lương hưu hơn, cũng như giảm tình trạng rút bảo hiểm xã hội một lần”, ông Quảng chia sẻ.
Ngoài mức lương hưu thấp, nhiều ý kiến lo ngại về việc giảm năm đóng song tuổi nghỉ hưu vẫn giữ nguyên, khiến nhiều người lao động trong các khu công nghiệp cũng không “mặn mà” ở lại hệ thống, bà Dương Thị Minh Châu, Trưởng Phòng Truyền thông và phát triển đối tượng (Bảo hiểm xã hội TP. Hà Nội) nhìn nhận, thực tế trong các khu công nghiệp có đặc thù ngành nghề, thường sử dụng các lao động trẻ và có sức khỏe nhiều hơn, độ tuổi ngoài 35 - 40 không phù hợp với các khu công nghiệp.
Tuy nhiên, theo bà Châu, cần nhìn rõ vấn đề là đến một thời điểm có thể họ không còn phù hợp với công việc ở khu công nghiệp, nhưng vẫn phù hợp với công việc khác vì vẫn còn tuổi lao động, còn sức khỏe. Do đó, cần có cơ chế đối với các khu công nghiệp về việc đào tạo cho những lao động lớn tuổi để chuyển đổi nghề nghiệp, hoặc xắp xếp những công việc khác sau khi rời nhà máy để họ tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội sau đó có lương hưu.
“Đừng suy nghĩ sau tuổi 35 – 40, lao động các khu công nghiệp không thể làm việc nữa mà chỉ chờ đợi hưởng lương hưu, mà họ vẫn có cơ hội để cống hiến. Vì vậy, cần xây dựng các chế độ đối với khu công nghiệp, hoặc chuyển đổi nghề cho những công nhân này để họ có công ăn việc làm”, bà Châu nhấn mạnh.
TĂNG TÍNH CHIA SẺ CHO NGƯỜI CÓ LƯƠNG HƯU THẤP
Góp ý về việc giảm năm đóng bảo hiểm xã hội, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho rằng việc sửa đổi điều kiện hưởng chế độ hưu trí theo hướng giảm số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu so với quy định của pháp luật hiện hành để người lao động có thể được hưởng lương hưu sớm hơn trong trường hợp đã đủ tuổi và có thời gian đóng từ đủ 15 năm trở lên là phù hợp.
Người lao động làm thủ tục hưởng chế độ liên quan đến bảo hiểm tại Hà Nội. Ảnh - N.Dương.
Tuy nhiên, do cách tính mức lương hưu của người nghỉ hưu dựa trên thời gian đóng góp và mức tiền lương, thu nhập làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội, do vậy, việc giảm điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội sẽ làm xuất hiện thêm nhiều trường hợp nghỉ hưu ở mức lương hưu thấp. Đây là điều mà nhiều người lao động đang băn khoăn và đề nghị tăng tính chia sẻ cho những người có tiền lương hưu quá thấp.
Cũng gửi góp ý về Ban soạn thảo, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho rằng việc giảm số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu sẽ khuyến khích người dân đóng bảo hiểm tự nguyện, giảm tình trạng rút bảo hiểm xã hội một lần.
Tuy vậy, việc giảm số năm đóng bảo hiểm xã hội xuống 15 năm có thể dẫn tới lương hưu thấp bởi nguyên tắc cơ bản là đóng - hưởng (tiền đóng cao, thời gian dài thì lương hưu cao và ngược lại). Đối với người lao động có tiền đóng bảo hiểm hằng tháng thấp, thời gian đóng ngắn thì mức lương hưu sau này khó đảm bảo mức sống tối thiểu. Vì vậy, Bộ này đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo Dự thảo Luật cân nhắc và bổ sung thêm luận chứng trong đánh giá tác động chính sách.
Trước đó, cho ý kiến về việc giảm dần số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để được hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm, Bộ Tư pháp cũng cho rằng, quy định về mức lương hưu hằng tháng gắn liền với quyền lợi của người lao động khi tham gia bảo hiểm xã hội.
Do đó, đảm bảo tính khả thi, tính chính xác và bảo đảm tối đa quyền lợi cho người lao động tham gia bảo hiểm xã hội, Bộ Tư pháp đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát, nghiên cứu, quy định cụ thể hơn về mức lương hưu hằng tháng tại dự thảo Luật, nhất là trong bối cảnh quy định giảm dần số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để được hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm.
Theo lộ trình, dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) dự kiến trình Chính phủ vào tháng 6/2023, trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp tháng 10/2023, bỏ phiếu thông qua tại kỳ họp tháng 5/2024.
Cần quy định cụ thể mức lương hưu khi giảm năm đóng bảo hiểm xã hội
Kiến nghị giảm năm đóng bảo hiểm để hưởng lương hưu với nhóm nghề đặc thù
Sẽ thu hẹp khoảng cách lương hưu giữa các thời kỳ
Đọc thêm
Hà Nội điều chỉnh thời gian cấm đường ngày 24/8, phục vụ A80
Phòng CSGT Hà Nội cho biết vừa có thông báo điều chỉnh thời gian phân luồng giao thông phục vụ tổng hợp luyện lần 2 Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9...
Bão số 5 liên tục mạnh lên, các tỉnh Bắc Trung Bộ sẵn sàng sơ tán người dân, điều tiết nước hồ chứa
Theo Trung tâm Khí tượng thủy văn quốc gia, hồi 10 giờ ngày 23/8, vị trí tâm bão số 5 ở vào khoảng 17,4 độ Vĩ Bắc; 115,8 độ Kinh Đông, cách đặc khu Hoàng Sa khoảng 380 km về phía Đông Đông Bắc. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão cấp 8-9 (62-88 km/giờ), giật cấp 11; di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc với tốc độ khoảng 25 km/giờ.
Hà Nội có định mức kinh tế, kỹ thuật thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải mới
UBND Thành phố Hà Nội vừa ban hành Quy trình kỹ thuật và Định mức kinh tế - kỹ thuật thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt, vệ sinh công cộng...
Nghiên cứu bổ sung xử phạt lao động công ích trong vi phạm giao thông
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu các bộ, ngành, địa phương bám sát quy định mới để triển khai kế hoạch bảo đảm trật tự, an toàn giao thông; giao Bộ Công an phối hợp Bộ Tư pháp nghiên cứu bổ sung hình thức xử phạt lao động công ích trong Luật Xử lý vi phạm hành chính...
Hà Nội và dấu ấn 80 năm “Mùa thu lịch sử”
Thủ đô ngàn năm văn hiến đã khắc sâu trong lịch sử dân tộc như một biểu tượng thiêng liêng của ý chí độc lập, tự do và khát vọng hòa bình, đồng thời là nơi hội tụ tinh hoa văn hóa, trí tuệ, bản lĩnh và khí phách của dân tộc Việt Nam...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: