Tạp chí Kinh tế Việt Nam đã có cuộc trao đổi với ông Dương Văn Hào, Trưởng Ban quản lý thu – sổ, thẻ (Bảo hiểm xã hội Việt Nam) về một số nội dung liên quan đến việc hỗ trợ giảm đóng quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, giúp người lao động và doanh nghiệp vượt qua khó khăn.

Bảo hiểm xã hội Việt Nam là đơn vị thực hiện rất nhanh, quyết liệt các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 23/TTg ngày 7/7/2021, trong đó có các nội dung liên quan đến chính sách hỗ trợ giảm đóng quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Xin ông cho biết một số kết quả trong việc thực hiện trên cả nước?

Với tinh thần khẩn trương đưa các chính sách hỗ trợ của Chính phủ đến người lao động, người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 một cách sớm nhất, ngành Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã nhanh chóng thành lập Ban Chỉ đạo triển khai thực hiện.

Sau khi Thủ tướng ban hành Quyết định 23 chỉ sau một ngày, Bảo hiểm xã hội đã ban hành văn bản hướng dẫn chi tiết, cụ thể quy trình, phân công rõ trách nhiệm của từng đơn vị, bộ phận trong việc thực hiện các chính sách hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động. Đồng thời tổ chức cuộc họp trực tuyến chỉ đạo, quán triệt các đơn vị trong toàn ngành khẩn trương, nghiêm túc triển khai thực hiện, xác định đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm cần tập trung ưu tiên thực hiện trong giai đoạn hiện nay.

Bảo hiểm xã hội Việt Nam cũng tích cực chỉ đạo Bảo hiểm xã hội các tỉnh, thành phố thực hiện phân công lãnh đạo, cán bộ viên chức chủ động liên hệ với các doanh nghiệp gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 để đôn đốc, hướng dẫn đơn vị lập hồ sơ.

Tuyệt đối không phát sinh thêm thủ tục, hồ sơ ngoài quy định, không để hồ sơ quá hạn; đảm bảo khi nhận được hồ sơ đầy đủ thì thực hiện giải quyết trong thời gian không quá một ngày làm việc. Cái gì làm được sớm, làm được ngay là tiến hành thực hiện luôn ví như việc trợ giảm đóng quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp (BHTNLĐ, BNN) đến người sử dụng lao động.

Chính vì vậy, chỉ sau hơn một tuần Quyết định số 23 ra đời, ngày 16/7/2021, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã hoàn thành việc giảm mức đóng bằng 0% vào quỹ BHTNLĐ, BNN. Cụ thể, Bảo hiểm xã hội các tỉnh, thành phố đã hoàn tất các thủ tục, gửi thông báo đến 375.335 đơn vị sử dụng lao động, tương ứng 11.238.437 lao động với số tiền tạm tính được điều chỉnh giảm vào quỹ BHTNLĐ, BNN (từ tháng 7/2021 đến tháng 6/2022) khoảng 4.322 tỷ đồng.

Trong đó, TP. HCM là địa phương có số doanh nghiệp và người lao động được hỗ trợ giảm mức đóng lớn nhất cả nước với 101.356 doanh nghiệp, tương ứng hơn 2,3 triệu người lao động được hỗ trợ với tổng số tiền hỗ trợ hơn 1.000 tỷ đồng.

Tiếp đó là TP.Hà Nội có trên 87.000 doanh nghiệp với hơn 1,4 triệu người lao động với tổng số tiền hỗ trợ trên 640 tỷ đồng. Đồng Nai, có gần 11.000 doanh nghiệp với hơn 750.000 người lao động với tổng số tiền hỗ trợ hơn 330 tỷ đồng.Các tỉnh: Bình Dương, Hải Phòng, Bắc Ninh, Nghệ An, Đà Nẵng, Hải Dương, Quảng Ninh… cũng là những địa phương có số doanh nghiệp và người lao động được hỗ trợ giảm đóng rất lớn…

Có thể nói, chính sách hỗ trợ theo Nghị quyết 68/CP của Chính phủ có ý nghĩa rất lớn, không chỉ là những giải pháp cấp bách hiện tại mà còn là sự trợ giúp người lao động và doanh nghiệp để họ tiếp tục sản xuất kinh doanh, đủ sức tự đứng vững, vượt qua các khó khăn của dịch bệnh.

Tất nhiên trong quá trình thực hiện trong thực tế sẽ có những vướng mắc và chúng tôi cũng đã có những chỉ dẫn rất rõ ràng trong từng trường hợp để người lao động, người sử dụng lao động hiểu đúng để được hưởng đúng chính sách một cách nhanh chóng, kịp thời nhất.

Có thể vẫn có những điểm cần rõ ràng đối với người sử dụng lao động. Đối tượng nào thì được hỗ trợ giảm mức đóng BHTNLĐ-BNN và thủ tục làm hồ sơ của họ như thế nào, thưa ông?

Về quy định đối tượng người sử dụng lao động được hỗ trợ giảm mức đóng BHTNLĐ-BNN đã được quy định rất rõ ràng. Đó là: người sử dụng lao động đóng vào Quỹ BHTNLĐ-BNN cho người lao động thuộc đối tượng áp dụng chế độ BHTNLĐ-BNN theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội và pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động.

Như vậy, hầu hết người sử dụng lao động đều được hưởng chính sách này chỉ trừ cán bộ, công chức, viên chức, người thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, người lao động trong các cơ quan của Đảng, Nhà nước, cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập được hưởng lương từ ngân sách nhà nước.

Người sử dụng lao động hỗ trợ toàn bộ số tiền có được từ việc giảm đóng vào Quỹ BHTNLĐ-BNN cho người lao động phòng, chống dịch Covid -19. Còn trình tự hồ sơ, thủ tục thực hiện việc giảm mức đóng vào Quỹ BHTNLĐ-BNN cần dựa trên cơ sở dữ liệu quản lý thu cơ quan Bảo hiểm xã hội lập và gửi đơn vị Thông báo giảm mức đóng vào Quỹ BHTNLĐ, BNN.

Trường hợp đơn vị có người lao động hưởng lương từ ngân sách nhà nước (các đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ một phần chi thường xuyên) thì đơn vị lập hồ sơ điều chỉnh đóng bảo hiểm xã hội (Mẫu số D02-LT ban hành kèm theo Quyết định số 1040/BHXH ngày 18/8/2020 của Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam) gửi cơ quan Bảo hiểm xã hội để điều chỉnh giảm mức đóng vào Quỹ BHTNLĐ, BNN theo quy định.

Thưa ông, các đơn vị được giảm mức đóng BHTNLĐ-BNN thì có phải thanh toán, quyết toán phần kinh phí do giảm mức đóng với cơ quan Bảo hiểm xã hội hay không và liệu các đơn vị mới thành lập sau ngày 1/7/2021 có được thụ hưởng chính sách trên hay không?

Trong Nghị quyết số 68/CP ngày 1/7/2021 của Chính phủ và Quyết định số 23/TTg ngày 7/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ không quy định đơn vị, doanh nghiệp được giảm mức đóng BHTNLĐ-BNN phải quyết toán với cơ quan bảo hiểm xã hội.

Vì thế, họ không phải thanh toán, quyết toán phần kinh phí do giảm mức đóng với cơ quan bảo hiểm xã hội. Còn trường hợp người sử dụng lao động, đơn vị, doanh nghiệp thành lập mới từ sau ngày 1/7/2021, được áp dụng mức đóng bằng 0% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội vào Quỹ BHTNLĐ-BNN trong 12 tháng (thời gian từ ngày 1/7/2021 đến hết ngày 30/6/2022) cho người lao động thuộc đối tượng áp dụng chế độ BHTNLĐ-BNN thuộc đối tượng thì cũng được giảm mức đóng BHTNLĐ-BNN đúng theo Quyết định số 23/TTg .

Một số người lao động đặt vấn đề họ được giảm mức đóng vào Quỹ BHTNLĐ-BNN theo Nghị quyết 68/CP của Chính phủ, nhưng trong thời gian này họ phát hiện ra mình mắc bệnh nghề nghiệp hoặc xảy ra tai nạn lao động thì có được chi trả theo chế độ không? Hình thức hỗ trợ tiền mặt, hiện vật… được thực hiện cụ thể như thế nào?

Trong thời gian giảm đóng vào Quỹ BHTNLĐ-BNN theo quy định trên, người lao động bị bệnh nghề nghiệp hay tai nạn lao động vẫn được hưởng các quyền lợi như đang đóng BHTNLĐ-BNN.

Bởi trong Nghị quyết số 68/CP; Điều 1, Chương I Quyết định số 23/TTg của Thủ tướng Chính phủ quy định về việc thực hiện một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 về giảm mức đóng BHTNLĐ-BNN và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Bảo hiểm xã hội, Luật An toàn, vệ sinh lao động không ngăn cản việc này.

Còn hình thức hỗ trợ, mức hỗ trợ cụ thể cho người lao động phòng chống dịch Covid-19 bằng toàn bộ số tiền có được từ việc giảm đóng vào Quỹ BHTNLĐ, BNN là do người sử dụng lao động xem xét thực hiện. Đây là điều được quy định rõ trong Quyết định số 23/TTg: “Người sử dụng lao động hỗ trợ toàn bộ số tiền có được từ việc giảm đóng vào Quỹ BHTNLĐ, BNN cho người lao động phòng chống dịch Covid-19”.