"Đói lòng ăn trái bòn bon" – câu ca đã trở thành quen thuộc không chỉ với người dân xứ Quảng. Bòn bon có nhiều ở các vùng Đại Lộc, Tiên Phước, Nam Giang… Ngày nay, bòn bon không chỉ để dằn cơn đói khát cho người đi rừng, mà trở thành món đặc sản mát lành.
Trái bòn bon vàng hươm, trong tròn ngoài méo, mang hương vị ngọt thanh của núi rừng. Bòn bon còn được gọi là "nam trân" (trái quý của phương Nam) vì đã từng cứu chúa Nguyễn thoát nạn đói khát trên đường chạy trốn. Rồi khi xưa loại quả này mọc trong rừng và chỉ có vua chúa mới được dùng. Vỏ bòn bon còn được người dân sử dụng như một vị thuốc.
Gỏi bòn bon – món ngon độc quyền của xứ Quảng - Ảnh 1.
Với nghiên cứu của y học hiện đại, bòn bon được xem là nguồn dinh dưỡng không chứa nhiều calo. 100g thịt trái bòn bon cung cấp 70 calo nhưng lại nhiều chất xơ. Ăn bòn bon giúp cơ thể khỏe mạnh và tốt cho ruột già, phòng ngừa nhiều bệnh đường ruột, nhất là ung thư ruột kết. Bòn bon còn giúp tăng cường hoạt động hệ vi khuẩn có lợi trong ruột.Những ngày thời tiết chuyển sang đông là lúc các khu chợ Tiên Phước bán những trái bòn bon chín mọng. Thường thì bòn bon ra hoa vào tháng 4 âm lịch, từng chuỗi hoa màu trắng xen lấp vàng lấp lánh, thơm lừng trong gió. Chừng tháng 7 bòn bon kết trái, đến tháng 10 là thu hoạch. Mỗi chùm tầm có 20 quả, khi quả chín có màu vàng nhạt trông rất đẹp mắt. Mỗi quả ở trong có khoảng từ 5 – 6 múi, mỗi múi có thịt màu trắng ở trong, rất nhiều nước. Quả bòn bon ngọt thanh mà có vị hơi chua chua đầu lưỡi. Mỗi khi ăn bòn bon có thể ăn mãi mà không chán và không xót ruột.
Gỏi bòn bon – món ngon độc quyền của xứ Quảng - Ảnh 2.
Mùa bòn bon chín chỉ kéo dài trong vòng 1 tháng nên người dân biết thưởng thức sẽ thường ăn quả cuối mùa. Vì càng cuối mùa thì bòn bon càng ngọt, chọn những quả lớn vừa, hình hơi thoi một chút, vỏ hơi đen thì sẽ càng ngọt lịm. Ngoài ăn trái bòn bon tươi, người dân Quảng Nam còn chế biến thành rượu bồi bổ sức khỏe. Và đặc biệt là có một món ăn dân dã, đã được người sành ăn tôn là "thiên hạ đệ nhất gỏi". Đó là gỏi bòn bon.
Gỏi bòn bon – món ngon độc quyền của xứ Quảng - Ảnh 3.
Món ăn này là đặc sản độc quyền của người Quảng Nam, chẳng miền nào tranh được. Trước tiên, tách riêng từng múi bòn bon. Lấy móng tay cái ấn mạnh vào đáy quả, vỏ sẽ bung ra dễ dàng để tách múi, bỏ hạt. Không nên lột vỏ từ cuống quả, vỏ bị xé rách vừa dính mủ vừa giữ lớp lụa mỏng ngăn chia từng múi, ăn không ngon.
Gỏi bòn bon – món ngon độc quyền của xứ Quảng - Ảnh 4.
Tôm chọn đúng loại tôm đất tức tôm sông, tôm suối; phải là tôm đất chứ tôm biển, tôm nuôi đều không ngon. Tôm còn nhảy tưng tưng, bấm đầu, đuôi, rửa sạch cho vào nồi rang chín. Nếu ưa vị béo thì thêm vài lát thịt ba chỉ luộc chín đã cắt nhỏ. Trộn đều bòn bon với tôm thịt. Cứ một muỗng nước mắm hòa với hai muỗng đường, một muỗng nước cốt chanh, một trái ớt băm nhuyễn. Đánh đều nước mắm, đường, chanh, ớt đến khi hỗn hợp đã dậy mùi thơm nồng. Phi chín dầu ăn với hành, tỏi. Cuối cùng trộn đều bòn bôn với dầu, nước mắm sao cho hợp khẩu vị của người thưởng thức. Đợi khi nào ăn mới thêm đậu phộng rang giã giập, một ít rau quế, rau húng tạo vị vừa trang trí cho món ăn thêm đẹp mắt. Rắc thêm mè và bóp bánh phồng tôm lên trên.
Gỏi bòn bon – món ngon độc quyền của xứ Quảng - Ảnh 5.
Gỏi bòn bon có vị chua ngọt của bòn bon ở xứ núi vùng cao; thơm của mè rang, hành phi ở đồng bằng; ngọt đậm của tôm ở xứ biển khơi rì rào sóng vỗ; giòn tan của bánh phồng tôm... khiến thực khách ăn một lần rồi nhớ mãi.
Đọc thêm
Xu hướng “sách số”: Tín hiệu tích cực cho văn hóa đọc
Sách số là giải pháp giúp bù đắp thói quen đọc sách truyền thống. Đây có thể coi như một tín hiệu tích cực trong bối cảnh người đọc, đặc biệt là người đọc trẻ, ngày càng bị thu hút bởi nhiều loại hình giải trí hiện đại...
Nhà tắm hơi: Cơn sốt thượng lưu mới tại Trung Quốc
Từng mang tiện ích chăm sóc sức khoẻ đơn thuần, nhà tắm công cộng nay đã trở thành địa điểm giao lưu xã hội mới, nơi máy sấy Dyson, liệu pháp chăm sóc da cao cấp Valmont cùng hội tụ…
Tiềm năng y học cổ truyền Việt Nam trong giai đoạn mới
Tại nhiều cơ sở y tế hiện nay, việc điều trị và phục hồi chức năng cho bệnh nhân đã được triển khai theo hướng kết hợp giữa y học hiện đại và y học cổ truyền. Điều này giúp rút ngắn thời gian hồi phục, hạn chế biến chứng, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh…
Siết chặt an toàn thực phẩm mùa Trung thu
Mùa Trung thu luôn là dịp cao điểm của thị trường thực phẩm và đồ chơi trẻ em, khi nhu cầu tiêu dùng tăng đột biến. Đây cũng là thời điểm các đối tượng buôn lậu, kinh doanh hàng kém chất lượng tìm cách tung hàng hóa vi phạm ra thị trường…
Bộ Y tế hướng dẫn chọn bánh Trung thu an toàn
Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế khuyến cáo người dân cách lựa chọn bánh Trung thu an toàn, để đón Tết đoàn viên trọn vẹn...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: