TẠP CHÍ ĐIỆN TỬ
Gỏi bòn bon – món ngon "độc quyền" của xứ Quảng
"Đói lòng ăn trái bòn bon" – câu ca đã trở thành quen thuộc không chỉ với người dân xứ Quảng. Bòn bon có nhiều ở các vùng Đại Lộc, Tiên Phước, Nam Giang… Ngày nay, bòn bon không chỉ để dằn cơn đói khát cho người đi rừng, mà trở thành món đặc sản mát lành.
Trái bòn bon vàng hươm, trong tròn ngoài méo, mang hương vị ngọt thanh của núi rừng. Bòn bon còn được gọi là "nam trân" (trái quý của phương Nam) vì đã từng cứu chúa Nguyễn thoát nạn đói khát trên đường chạy trốn. Rồi khi xưa loại quả này mọc trong rừng và chỉ có vua chúa mới được dùng. Vỏ bòn bon còn được người dân sử dụng như một vị thuốc.
Món ăn này là đặc sản độc quyền của người Quảng Nam, chẳng miền nào tranh được. Trước tiên, tách riêng từng múi bòn bon. Lấy móng tay cái ấn mạnh vào đáy quả, vỏ sẽ bung ra dễ dàng để tách múi, bỏ hạt. Không nên lột vỏ từ cuống quả, vỏ bị xé rách vừa dính mủ vừa giữ lớp lụa mỏng ngăn chia từng múi, ăn không ngon.
Tôm chọn đúng loại tôm đất tức tôm sông, tôm suối; phải là tôm đất chứ tôm biển, tôm nuôi đều không ngon. Tôm còn nhảy tưng tưng, bấm đầu, đuôi, rửa sạch cho vào nồi rang chín. Nếu ưa vị béo thì thêm vài lát thịt ba chỉ luộc chín đã cắt nhỏ. Trộn đều bòn bon với tôm thịt. Cứ một muỗng nước mắm hòa với hai muỗng đường, một muỗng nước cốt chanh, một trái ớt băm nhuyễn. Đánh đều nước mắm, đường, chanh, ớt đến khi hỗn hợp đã dậy mùi thơm nồng. Phi chín dầu ăn với hành, tỏi. Cuối cùng trộn đều bòn bôn với dầu, nước mắm sao cho hợp khẩu vị của người thưởng thức. Đợi khi nào ăn mới thêm đậu phộng rang giã giập, một ít rau quế, rau húng tạo vị vừa trang trí cho món ăn thêm đẹp mắt. Rắc thêm mè và bóp bánh phồng tôm lên trên.
Gỏi bòn bon có vị chua ngọt của bòn bon ở xứ núi vùng cao; thơm của mè rang, hành phi ở đồng bằng; ngọt đậm của tôm ở xứ biển khơi rì rào sóng vỗ; giòn tan của bánh phồng tôm... khiến thực khách ăn một lần rồi nhớ mãi.
