Hội nhập là động lực chiến lược để Việt Nam vững bước vào kỷ nguyên mới

Sáng 16/9, báo cáo chuyên đề “Nội dung trọng tâm, cốt lõi của Nghị quyết số 59-NQ/TW, ngày 24/1/2025 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới và Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 59-NQ/TW”, tại Hội nghị toàn quốc quán triệt và triển khai thực hiện các Nghị quyết số 59-NQ/TW, Nghị quyết số 70-NQ/TW, Nghị quyết số 71-NQ/TW và Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Quyền Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung nêu rõ, sự ra đời của Nghị quyết số 59 là quyết sách quan trọng, đánh dấu bước ngoặt lịch sử trong tiến trình hội nhập quốc tế của đất nước, xác định hội nhập là động lực chiến lược để Việt Nam vững bước vào kỷ nguyên mới.

BA THÀNH TỰU NỔI BẬT

Theo Bí thư Trung ương Đảng, Quyền Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung, sau gần 40 năm Đổi mới, hội nhập quốc tế của Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật, khá toàn diện, góp phần vào gia tăng sức mạnh tổng hợp quốc gia, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và lợi ích quốc gia, dân tộc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; nâng cao tiềm lực, vị thế, uy tín của đất nước và đã chuyển từ hội nhập kinh tế quốc tế sang hội nhập quốc tế sâu rộng, toàn diện. Theo đó, hội nhập quốc tế đạt được 3 kết quả, thành tựu nổi bật.

Đó là, hội nhập quốc tế đã góp phần mở rộng và làm sâu sắc, nâng tầm quan hệ của Việt Nam với các đối tá, góp phần tạo cục diện chiến lược thuận lợi, góp phần củng cố, tạo môi trường hòa bình, ổn định, giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ. Việt Nam hiện có quan hệ ngoại giao với 194 quốc gia; có quan hệ, khuôn khổ đối tác với 38 nước (gồm có Đối tác toàn diện, Đối tác chiến lược, Đối tác chiến lược toàn diện – trong đó có tất cả các nước thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc), là thành viên của trên 70 tổ chức khu vực và thế giới. Đảng Cộng sản Việt Nam có quan hệ với 259 chính đảng, với 119 quốc gia trên thế giới.

Hội nhập quốc tế đã thực sự trở thành một động lực quan trọng để nâng cao nội lực, phục vụ đắc lực cho công cuộc phát triển đất nước, trong đó có phát triển khoa học-công nghệ, giáo dục-đào tạo, y tế; đưa nền kinh tế Việt Nam lớn mạnh, hội nhập sâu rộng với thế giới.

Cụ thể như, từ một nền kinh tế lạc hậu, Việt Nam đã trở thành một trong 32 nền kinh tế lớn nhất thế giới, có quy mô kinh tế tăng gấp gần 100 lần so với năm 1986, thu nhập bình quân đầu người tăng từ dưới 100 USD lên gần 5.000 USD; có quan hệ kinh tế thương mại với 230 quốc gia và vùng lãnh thổ, chiếm gần 90% GDP của thế giới và mạng lưới của 20 hiệp định thương mại tự do (FTA) (trong đó có 17 hiệp định đang có hiệu lực); là một trong 20 nước có quy mô thương mại hàng đầu thế giới, tốp 20 nền kinh tế hàng đầu thế giới về thu hút đầu tư nước ngoài; tốp 10 quốc gia hàng đầu thế giới có lượng kiều hối lớn.

HỘI NHẬP QUỐC TẾ LÀ NHIỆM VỤ TRỌNG YẾU THƯỜNG XUYÊN

Báo cáo những nội dung chính của Nghị quyết số 59-NQ/TW, Bí thư Trung ương Đảng, Quyền Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung cho biết Nghị quyết đưa ra 5 quan điểm chỉ đạo về hội nhập quốc tế. “Những quan điểm này đã được đề cập trong các nghị quyết trước đây, nhưng trong Nghị quyết số 59-NQ/TW, có những quan điểm được khẳng định lại để cho thấy đây là những quan điểm xuyên suốt của Đảng trong quá trình đổi mới, hội nhập”, ông Lê Hoài Trung cho biết.

Cụ thể, Nghị quyết nhấn mạnh quan điểm cùng với tăng cường quốc phòng, an ninh, đẩy mạnh đối ngoại và hội nhập quốc tế là nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên và phải phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại, kết hợp với quốc phòng-an ninh trong việc bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa.

Hội nhập quốc tế là sự nghiệp của toàn dân, của cả hệ thống chính trị, dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp và toàn diện của Đảng, sự quản lý thống nhất của Nhà nước, trong đó lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, làm chủ thể, động lực, lực lượng chủ công và đối tượng thụ hưởng chính các lợi ích của hội nhập quốc tế.

Hội nhập quốc tế phải dựa trên cơ sở nội lực có vai trò quyết định và phát triển, phát huy tối đa nội lực, đi đôi với tranh thủ hiệu quả ngoại lực là quan trọng; tranh thủ tối đa các nguồn lực bên ngoài, kết hợp với bổ sung cho nội lực.

Hội nhập quốc tế là quá trình vừa hợp tác, vừa đấu tranh; hợp tác để đấu tranh và đấu tranh để thúc đẩy hợp tác. Trong hội nhập, phải thể hiện đúng tinh thần là đối tác tích cực, có trách nhiệm và tâm thế phải chuyển từ xin nhận, gia nhập, tham gia sang chủ động đóng góp và xây dựng, định hình và sẵn sàng đóng góp có trách nhiệm vào công việc chung của cộng đồng quốc tế.

Hội nhập quốc tế phải đồng bộ, toàn diện, sâu rộng; trong đó, các lĩnh vực phải gắn kết chặt chẽ, bổ sung cho nhau trong một chiến lược tổng thể, có trọng tâm, trọng điểm.

Về mục tiêu của hội nhập quốc tế, Nghị quyết số 59-NQ/TW đặt ra mục tiêu tổng quát góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, góp phần thiết thực vào phát triển và bảo vệ đất nước từ sớm, từ xa; tranh thủ tối đa các nguồn lực và điều kiện thuận lợi bên ngoài để xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, phát triển nhanh và bền vững; tăng cường sức mạnh tổng hợp của quốc gia, nâng cao vai trò, vị thế và uy tín quốc tế của Việt Nam để phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành một nước phát triển, thu nhập cao theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Cùng với đó là một mục tiêu cụ thể như phấn đấu đến năm 2030, Việt Nam thuộc nhóm 40 nước dẫn đầu thế giới về Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu; ít nhất 40% tổng số doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo. Đưa Việt Nam thành địa chỉ hấp dẫn về giao lưu văn hóa, thể thao và du lịch, thuộc nhóm 30 quốc gia có năng lực cạnh tranh du lịch hàng đầu thế giới. Hoàn thành cơ bản các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc; đưa nền giáo dục và hệ thống y tế Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực.

Nhằm đạt được mục tiêu của Nghị quyết số 59-NQ/TW đề ra, trong thời gian tới, bên cạnh các nhiệm vụ thường xuyên, Chính phủ yêu cầu các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cần cụ thể hóa và tổ chức triển khai thực hiện 7 nhóm nhiệm vụ, gồm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, đổi mới tư duy, nhận thức và hành động trong hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nâng cao hiệu quả hội nhập kinh tế quốc tế phục vụ xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng và thúc đẩy chuyển đổi số; Hội nhập quốc tế về chính trị, quốc phòng, an ninh sâu rộng, toàn diện và hiệu quả hơn, góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, nâng cao tiềm lực và vị thế quốc tế của đất nước; Đẩy mạnh hội nhập quốc tế về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, mở rộng không gian phát triển bền vững và hiện đại hóa đất nước; Đẩy mạnh hội nhập quốc tế về văn hóa, xã hội, du lịch, môi trường, giáo dục - đào tạo, y tế và các lĩnh vực khác; Nâng cao năng lực thực thi các cam kết, thỏa thuận quốc tế gắn với tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thực thi và đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật trong nước; Nâng cao hiệu lực, hiệu quả chỉ đạo, điều phối công tác hội nhập quốc tế; phát huy vai trò tích cực, chủ động của các địa phương.

Cũng trong Chương trình hành động, Chính phủ đề ra một số chỉ tiêu cụ thể đến năm 2030 như đứng từ thứ 33 trở lên về xếp hạng thương hiệu quốc gia; tỷ lệ doanh nghiệp tham gia chuỗi giá trị toàn cầu trên 21%; mở rộng quan hệ ngoại giao với trên 194 quốc gia; mức độ tham gia hợp tác đa phương của Việt Nam trên 70 tổ chức khu vực, quốc tế; xếp hạng về Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu đứng từ thứ 40 trở lên; xếp hạng toàn cầu về chỉ số thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc (SDGs) đứng từ thứ 55 trở lên.