Hơn 200.000 lao động bị nợ đóng bảo hiểm xã hội, nguy cơ không có lương hưu

Thông tin được Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết trong báo cáo kết quả thực hiện Quy chế về mối quan hệ công tác giữa Chính phủ và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.

Theo Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, thời gian qua, các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ đã tích cực phối hợp với Tổng Liên đoàn trong xây dựng, hoàn thiện và tuyên truyền chính sách pháp luật, đặc biệt là các chính sách liên quan đến người lao động; cải thiện điều kiện làm việc và phòng ngừa tai nạn lao động.

Cùng với đó, đề xuất, kiến nghị và giải quyết kịp thời nhu cầu, nguyện vọng chính đáng, hợp pháp của người lao động, nhất là về việc làm, thu nhập, nhà ở; đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, trường học, trạm y tế, nhu cầu về văn hóa, nơi vui chơi giải trí của công nhân, lao động...

Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan tổ chức giám sát về tình hình thực hiện hợp đồng lao động, tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm tự nguyện cho người lao động tại doanh nghiệp…từ đó kiến nghị nhiều chính sách quan trọng.

Tuy nhiên, những tháng cuối năm 2022, xuất hiện tình trạng một số doanh nghiệp chế biến gỗ, dệt may, da giày bị thiếu, cắt giảm đơn hàng (hiện nhiều doanh nghiệp dệt may, da giày giảm từ 30 – 40% đơn hàng; chế biến gỗ giảm 50% đơn hàng), dẫn đến nhiều người lao động bị giảm giờ làm, chấm dứt hợp đồng lao động, ảnh hưởng đến thu nhập, đời sống.

Theo báo cáo của các cấp công đoàn có 441 doanh nghiệp với tổng số 624.786 lao động tại 25 tỉnh, thành phố, công đoàn Công thương Việt Nam bị ảnh hưởng. Trong đó có 562.400 lao động bị giảm giờ làm, 31.370 lao động bị chấm dứt hợp đồng lao động, 31.012 lao động nghỉ không lương, tạm hoãn hợp đồng lao động, nghỉ hưởng lương ngừng việc.

Trước tình hình đó, cơ quan này cảnh báo sẽ có tình trạng chủ doanh nghiệp bỏ trốn, nợ lương, nợ bảo hiểm xã hội và các chế độ của người lao động; thậm chí doanh nghiệp lợi dụng tình hình để thanh lọc, đẩy người lao động từ trên 35 tuổi ra khỏi doanh nghiệp để tuyển dụng lao động trẻ hơn, chi phí thấp hơn.

Trước đó, tại Báo cáo về tình hình cắt giảm lao động, việc làm trong các doanh nghiệp, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng cho rằng, hiện nay tình hình doanh nghiệp chấp hành các quy định pháp luật liên quan đến quyền lợi của người lao động chưa nghiêm, nhất là các quy định về tiền lương, tiền thưởng, bảo hiểm xã hội.

Cá biệt có những doanh nghiệp mặc dù sản xuất kinh doanh tăng trưởng vẫn lợi dụng ảnh hưởng tình hình dịch bệnh, nhằm không tăng hoặc cắt giảm các phúc lợi đã thỏa thuận, dẫn đến những bức xúc trong công nhân lao động.

Tình trạng doanh nghiệp trốn đóng, chiếm dụng, nợ tiền bảo hiểm xã hội vẫn diễn ra ở nhiều địa phương với tổng số tiền nợ (phải tính lãi) là gần 14.600 tỷ đồng, chiếm 3,4% số phải thu (theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam); tình trạng chủ doanh nghiệp "bỏ trốn" để lại khoản nợ lớn tiền lương, bảo hiểm xã hội của người lao động vẫn diễn ra, chưa có giải pháp hữu hiệu, kịp thời.

Trước những thực tế này, Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Nguyễn Đình Khang đề nghị Chính phủ giao Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tổng hợp báo cáo tình hình doanh nghiệp nợ, trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp của người lao động.

Đồng thời, có giải pháp cụ thể xử lý con số hơn 200.000 người lao động đang là nạn nhân của tình trạng chậm, trốn đóng bảo hiểm xã hội, không được hưởng các chế độ, kể cả lương hưu để báo cáo Bộ Chính trị và trình Quốc hội phương án giải quyết đảm bảo quyền lợi của người lao động.

Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương liên quan rà soát, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về nợ xây dựng cơ bản, nhất là trong ngành Giao thông vận tải, ngành Xây dựng để thanh toán nợ tiền lương, nợ tiền bảo hiểm xã hội cho người lao động.

Theo báo cáo nhanh, một số tổng công ty ngành Xây dựng nợ lương người lao động với số tiền 269 tỷ đồng, nợ tiền bảo hiểm xã hội 435 tỷ đồng; một số tổng công ty ngành Giao thông vận tải nợ lương gần 205 tỷ đồng, nợ bảo hiểm xã hội 750 tỷ đồng.

Trong thời gian tới, Tổng Liên đoàn tiếp tục nắm tình hình khó khăn, thiếu, cắt giảm đơn hàng của các doanh nghiệp, số lượng người lao động bị giảm thời giờ làm việc, nghỉ hưởng lương ngừng việc, nghỉ không hưởng lương, tạm hoãn hợp đồng lao động, chấm dứt hợp đồng lao động; nợ lương, nợ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp của người lao động…để có biện pháp hỗ trợ kịp thời.