Trước khi đại dịch bùng nổ, năm 2019, Phuket đón 10,5 triệu du khách và doanh thu từ khách quốc tế đạt hơn 13 tỷ USD. Ngành du lịch đóng góp gần 90% GDP của đảo. Theo hãng nghiên cứu thị trường Euromonitor International, hòn đảo được mệnh danh là “thiên đường” này là điểm du lịch đông khách thứ 15 trên thế giới. 

Cũng trong năm 2019, hòn đảo du lịch nổi tiếng Bali của Indonesia đón gần 6,3 triệu du khách. Đảo Phú Quốc của Việt Nam đón 5,1 triệu khách, đảo Langkawi của Malaysia có 3,9 triệu khách. Lượng du khách tới quần đảo Maldives và đảo Boracay của Philippines trong năm lần lượt là 1,67 triệu và 1,6 triệu. 

Theo Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), ngành du lịch sử dụng ít nhất 15,4 triệu lao động tại khu vực châu Á Thái Bình Dương. 

Do đó, không ngạc nhiên khi chương trình thí điểm có tên “Hộp cát Phuket” giữa đại dịch Covid-19 thu hút sự quan tâm lớn của khu vực.

Theo chương trình, từ ngày 1/7, du khách quốc tế đã tiêm vaccine ngừa Covid-19 có thể tới Phuket mà không cần cách ly. Du khách phải lưu lại hòn đảo ít nhất 14 ngày sau đó có thể tự do du lịch tại các khu vực khác của Thái Lan. Chương trình này diễn ra ngay giữa lúc các quốc gia Đông Nam Á chứng kiến làn sóng bùng dịch trở lại với biến thể Delta lây lan nhanh hơn và nguy hiểm hơn. 

"Thái Lan là nền kinh tế lớn tại châu Á và mọi đều yêu thích ‘vùng đất của những nụ cười’ này”, Phil Anthony, người điều hành nền tảng tư vấn du lịch RetreatAdvisor.com, cho biết. "Vì vậy, nếu Thái Lan cho thấy rằng mình có thể xử lý tốt mọi thứ, đây sẽ là hình mẫu tuyệt vời cho các quốc gia còn lại tại châu Á và mở đường cho nhiều mô hình ‘hộp cát’ khác”. 

NHỮNG KHÓ KHĂN NƠI "THIÊN ĐƯỜNG"

Sau một tháng triển khai “Hộp cát”, Phuket đã đón 14.910 khách quốc tế, bao gồm cả những người sinh sống tại Thái Lan muốn tránh việc phải cách ly tại khách sạn ở Bangkok. Đây là con số nhỏ bé so với mức trước đại dịch. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, tốc độ tăng chậm mà ổn định sẽ tạo điều kiện cho các cơ quan chức năng Thái Lan theo dõi tình hình và có biện pháp thích ứng khi cần thiết. 

Phuket đón 14.910 khách quốc tế sau một tháng mở cửa theo chương trình "Hộp cát" - Ảnh: Getty Images

“Với Thái Lan, đây là chương trình dài hạn, hướng tới mùa cao điểm du lịch từ tháng 12 tới tháng 3”, Gary Bowerman, Giám đốc hãng nghiên cứu du lịch Check-in Asia, nhận xét. "Vì là nơi đầu tiên mở cửa trở lại trong khu vực, chắc chắn khó tránh khỏi sai sót. Tuy nhiên, việc này giúp Thái Lan kiểm tra khả năng thích ứng của một số sân bay, hệ thống khách sạn cũng như phương thức triển khai hoạt động du lịch trong kỷ nguyên mới. Hiện tại, cả hệ sinh thái du lịch đang cố gắng xác định điều gì sẽ xảy ra tiếp theo và việc này trở nên khó khăn hơn khi biến thể Delta đang lây lan nhanh tại Đông Nam Á”.

Phuket không phải là nơi duy nhất chào đón khách quốc tế ở thời điểm hiện tại. Các đảo Koh Samui, Koh Pha Ngan và Koh Tao của Thái Lan bắt đầu mở cửa cho khách quốc tế đã tiêm vaccine đầy đủ từ ngày 15/7 nhưng với các hạn chế nghiêm ngặt hơn. 

Ngoài ra, chương trình “Hộp cát” mở rộng của Phuket đã được hoãn từ ngày 1/8 sang ngày 15/8 do tình hình dịch bệnh. Với chương trình mở rộng, du khách được phép di chuyển từ Phuket tới các địa du lịch trong chương trình thí điểm, như Koh Samui, quần đảo Phi Phi, Ko Pha-ngan, Ko Tao, Krabi, Ko Ngai, Railay Beach, Khao Lak và Ko Yao, sau khi lưu lại 7 ngày ở Phuket.

Chính phủ Thái Lan trước đó cho biết dự định triển khai mô hình tương tự tại thành phố Chiang Mai ở phía Bắc trong vài tuần tới, rồi mở rộng ra phần còn lại của nước này vào tháng 10. 

Tuy nhiên, hiện tại, các kế hoạch này có nguy cơ bị ảnh hưởng do làn sóng dịch bệnh Covid-19 đang diễn phức tạp ở Thái Lan. Ngày 5/8, nước này ghi nhận 20.920 ca nhiễm mới - mức cao nhất trong một ngày kể từ khi đại dịch bùng phát. Trong khi đó, hiện mới chỉ có 5,8% trong dân số 70 triệu người Thái Lan được tiêm vaccine đầy đủ. 

Nhiều người chỉ trích việc chính phủ Thái Lan ưu tiên tiêm vaccine cho người dân tại các địa điểm du lịch trong khi nhiều người già và nhân viên y tế tuyến đầu chưa được tiêm. 

Để ứng phó với tình hình dịch bệnh ngày càng xấu đi trong nước, nhà chức trách Thái Lan đã cấm du khách trong nước tới Phuket từ ngày 3-18/8, đồng thời siết chặt các biện pháp hạn chế với những người đang ở trên đảo này. Dù tỷ lệ tiêm chủng cao hơn so với các địa điểm khác tại Thái Lan, Phuket cũng đang chứng kiến số ca nhiễm Covid-19 tăng lên, với 65 ca mới ghi nhận trong  ngày 1/8. 

“Theo cập nhật mới nhất, khách quốc tế vẫn có thể vào Phuket theo các quy tắc và quy định hiện hành của chương trình ‘Hộp cát’”, Pintida Harnpanpongse, đại diện quan hệ công chúng của Cơ quan quản lý Du lịch Thái Lan, cho biết hôm 30/7. 

HÌNH MẪU CHO PHÚ QUỐC, BALI

Theo CNN, nhiều điểm du lịch nổi tiếng khác tại châu Á có thể hưởng lợi nếu mô hình “Hộp cát Phuket” thành công. 

Ông Anthony của RetreatAdvisor.com cho rằng nước khác có thể áp dụng mô hình này như Indonesia, Sri Lanka, Việt Nam. 

"Du lịch là một trong những động lực chính của các nền kinh tế này. Có thể nói rằng đảo Bali của Indonesia có nhiều điểm tương đồng với Phuket. Ngành du lịch đóng vai trò đặc biệt quan trọng với cả hai hòn đảo. Vì vậy, chúng tôi sẽ tiếp tục quan sát họ và họ cũng quan sát chúng tôi”, ông Anthony nhận xét. 

Trên thực tế, Bali đã có kế hoạch mở “vùng xanh” để đón khách nước ngoài khi đạt được các mục tiêu tiêm chủng vaccine. Tuy nhiên, kế hoạch này đã đổ bể do dịch Covid-19 bùng phát trở lại. Hòn đảo đang siết chặt các biện pháp hạn chế khi số ca nhiễm mỗi ngày lên tới 1.300 người vào cuối tháng 7 và xảy ra tình trạng thiếu oxy trầm trọng tại các cơ sở y tế. 

"Việt Nam có những đặc điểm khác, nhưng họ có thể tham khảo một số chiến lược của Phuket và áp dụng cho một số hòn đảo du lịch của họ”, ông Bowerman của Check-in Asia, nhận định.

Ngoài ra, ông cho rằng một số nơi ở Đông Nam Á cũng có thể triển khai chương trình tương tự với Phuket gồm Langkawi, Kuching ở Malaysia, hay Campuchia, Lào. Trong khi đó, Singapore đang có kế hoạch cho phép du khách nhập cảnh mà không cần cách ly từ tháng 9. Campuchia cũng dự kiến mở cửa đón du khách đã tiêm vaccine vào cuối năm nay. 

Tuy nhiên, việc này tùy thuộc vào tỷ lệ phủ và nguồn cung vaccine Covid-19, vốn đang có sự phân hóa rõ rệt tại các nước trong khu vực.

"Vaccine đóng vai trò vô cùng quan trọng. Không thể mở cửa các điểm du lịch nếu không đảm bảo được nhân viên sân bay, nhân viên du lịch và tất cả cư dân được an toàn”, ông Bowerman cho biết. 

Ông dự báo sẽ có nhiều quốc gia khác trong khu vực bắt đầu giảm hoặc gỡ bỏ yêu cầu cách ly với du khách đã tiêm vaccine khi tỷ lệ tiêm chủng tăng lên. 

"Các nước đều đang quan sát tình hình. Tuy nhiên, ngành du lịch khu vực không thể phục hồi cho đến khi du khách Trung Quốc bắt đầu đi du lịch trở lại. Với tình hình hiện tại, chưa có dấu hiệu nào cho thấy họ sẽ sớm du lịch trở lại”, ông Bowerman nói.