Theo văn bản, để kịp thời khắc phục tình trạng ùn tắc nông sản tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành yêu cầu các Bộ: Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài chính, Ngoại giao, Giao thông vận tải, Y tế, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao tiếp tục thực hiện nghiêm túc, đầy đủ ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 26/CT-TTg ngày 21/9/2021 về việc thúc đẩy sản xuất, lưu thông, tiêu thụ và xuất khẩu nông sản trong bối cảnh phòng, chống dịch bệnh Covid-19.

Cụ thể, Bộ Công Thương tiếp tục đàm phán, kiến nghị với các bộ, ngành và chính quyền địa phương phía Trung Quốc triển khai các giải pháp nhằm tăng thời gian thông quan tại các cửa khẩu nhằm tạo thuận lợi hơn cho hoạt động thông quan và xuất khẩu hàng hóa, đặc biệt là hàng nông sản của Việt Nam.

Bộ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương chủ động nắm bắt tình hình xuất nhập khẩu, thông quan hàng hóa và các vấn đề phát sinh tác động đến hoạt động giao nhận, thông quan, xuất nhập khẩu hàng hóa để có giải pháp xử lý phù hợp.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo tổ chức sản xuất gắn chặt với nhu cầu thị trường, tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến và hướng dẫn các hộ nông dân sản xuất nông sản về các tiêu chuẩn, quy định của nước nhập khẩu.

Cùng với đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục chỉ đạo các địa phương triển khai đồng bộ các giải pháp bảo đảm không đứt gãy chuỗi sản xuất nông nghiệp; đồng thời rà soát, chuẩn bị đầy đủ các điều kiện cho vụ sản xuất tiếp theo.

Phó Thủ tướng giao UBND các tỉnh, thành phố sản xuất nông sản chủ động nắm bắt thông tin, tuyên truyền tới các hộ nông dân, cơ sở sản xuất, doanh nghiệp trên địa bàn thực hiện nghiêm túc văn bản khuyến cáo của các Bộ: Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về thị trường xuất khẩu nói chung, thị trường Trung Quốc nói riêng và diễn biến hoạt động thông quan tại cửa khẩu biên giới.

Các tỉnh, thành phố phối hợp với các Hiệp hội ngành hàng nắm thông tin, liên kết chia sẻ thông tin giữa các địa phương vùng trồng về tình hình sản xuất, mùa vụ, sản lượng, thu hoạch để hợp tác xác định thị trường tiêu thụ hàng nông sản minh bạch, công khai có lợi cho người nông dân; tổ chức xúc tiến thương mại, kết nối, điều tiết hàng đưa lên cửa khẩu biên giới hợp lý, hiệu quả.

Bên cạnh đó, tích cực triển khai các hoạt động xúc tiến thương mại, tìm kiếm mở rộng thị trường xuất khẩu hàng nông sản; đẩy mạnh tiêu thụ trong nước cũng như chế biến nông sản để chủ động các phương án, kế hoạch hỗ trợ tiêu thụ nông sản.

Theo Sở Công Thương tỉnh Lạng Sơn, tới sáng ngày 18/12, có khoảng hơn 1.300 xe container hàng đang ùn ứ tại cửa khẩu Hữu Nghị, trong khi khả năng thông quan tại cửa khẩu này chỉ khoảng 150-200 xe/ngày. Đây chủ yếu là các xe chở mít, thanh long, dưa hấu, xoài... Còn tại cửa khẩu Tân Thanh, khoảng hơn 2.800 xe container đang bị ùn ứ, cửa khẩu Chi Ma tồn 650 xe.

Một trong những nguyên nhân của tình trạng ùn ứ là phía Trung Quốc tạm dừng hoạt động xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu Chi Ma và Ái Điểm, thuộc huyện Ninh Minh, tỉnh Quảng Tây sau khi phát hiện 3 ca nhiễm Covid-19 tại thị trấn Ái điểm. 

Ngày 13/12, Bộ Công Thương cho biết đã phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành và các địa phương liên quan theo dõi sát tình hình thông quan xuất nhập khẩu hàng hóa qua các cửa khẩu biên giới phía Bắc đặc biệt là trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn và các động thái của Cơ quan quản lý của phía Trung Quốc để có biện pháp điều tiết xuất nhập khẩu hàng hóa.

Bên cạnh đó, tỉnh Lạng Sơn đang tích cực trao đổi với Chính quyền địa phương phía Trung Quốc để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho thông quan, xuất nhập khẩu hàng hóa qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh, nhất là mặt hàng nông sản của ta xuất sang Trung Quốc.

Tuy nhiên, do các nguyên nhân như nêu trên, tình trạng ùn ứ, tồn đọng hàng hóa nhất là nông sản, trái cây tại các cửa khẩu phía Bắc, nhất là trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn chưa thể giải quyết dứt điểm được trong trước mắt.

Thời gian qua, Bộ Công Thương đã thường xuyên có văn bản, khuyến cáo gửi các địa phương, doanh nghiệp về vấn đề nêu trên. Vừa qua, Cục Xuất nhập khẩu – Bộ Công Thương đã có văn bản khuyến cáo gửi Sở Công Thương các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, các Hiệp hội, ngành hàng, hộ nông dân, cơ sở sản xuất, doanh nghiệp chế biến xuất khẩu nông sản và trái cây trươi trên địa bàn.

Cụ thể, Bộ khuyến cáo cần thường xuyên cập nhật thông tin, tình hình từ các tỉnh biên giới phía Bắc để chủ động cân nhắc, điều chỉnh nhịp độ đưa hàng lên biên giới phù hợp với năng lực thông quan của các cửa khẩu. Đồng thời, chuyển nhanh, chuyển mạnh hoạt động xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Trung Quốc theo hình thức chính ngạch (mua bán theo hợp đồng, với các điều kiện giao dịch, giao nhận rõ ràng, giao hàng tại cửa khẩu quốc tế, cửa khẩu chính…). Cùng với đó, đẩy nhanh triển khai thực hiện đáp ứng các quy định của phía Trung Quốc tại Lệnh 248, Lệnh 249 có hiệu lực từ ngày 1/1/2022. Tiếp tục thực hiện nghiêm túc các quy định về truy xuất nguồn gốc, mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói, ghi nhãn...