Theo dữ liệu mới nhất từ nền tảng Booking.com, Hà Nội là điểm đến được người Việt tìm kiếm nhiều nhất trong kỳ nghỉ lễ Quốc khánh (29/8 - 3/9) năm nay. Thành phố hút du khách ở mọi nhóm đối tượng, từ gia đình, nhóm bạn, cặp đôi đến khách du lịch một mình.

Bên cạnh chùm sản phẩm du lịch “về nguồn”, tìm hiểu lịch sử, theo ông Trần Trung Hiếu, những tuyến đường sắt quanh Hà Nội không chỉ phục vụ giao thông mà hoàn toàn có thể trở thành "hành trình trải nghiệm văn hóa", nơi mỗi ga tàu kể một câu chuyện riêng về Thủ đô ngàn năm văn hiến.

Do đó, dịp Quốc khánh 2/9 năm nay, du khách đến Hà Nội sẽ có cơ hội trải nghiệm một hình thức du lịch hoàn toàn mới: đi tàu hỏa hai tầng mang tên “The Hanoi Train”. Đoàn tàu gồm 10 toa, trong đó có 5 toa hành khách được thiết kế theo chủ đề 5 cửa ô nổi tiếng của Thủ đô (Ô Quan Chưởng, Ô Cầu Dền, Ô Đống Mác, Ô Cầu Giấy, Ô Chợ Dừa).

Theo ông Hà Trọng Thắng, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Vận tải Đường sắt Hà Nội, đoàn tàu được thiết kế nội thất mới sang trọng, tích hợp quầy bar, sân khấu biểu diễn nghệ thuật dân gian như xẩm, chèo, chầu văn cùng không gian ngắm cảnh qua mái kính trời. Đây sẽ là sản phẩm du lịch đường sắt đầu tiên kết nối nội đô Hà Nội với vùng di sản Bắc Ninh có Đền Đô, các chợ quê truyền thống, thông qua điểm dừng ga Từ Sơn.

Mỗi ngày, tàu sẽ chạy 2 chuyến, mỗi hành trình kéo dài khoảng 3 giờ. Ban ngày, tàu đi từ ga Hà Nội đến ga Từ Sơn, kết nối bằng xe điện đến các điểm văn hóa địa phương. Buổi tối, tàu sẽ chạy quanh đường vành đai Hà Nội, mang đến trải nghiệm ngắm phố phường lên đèn kết hợp thưởng thức nghệ thuật và ẩm thực.

"Chuyến tàu sẽ khởi hành từ ngày 19/8, đúng dịp kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám, như một thông điệp: du lịch là cầu nối quá khứ và hiện tại'", ông Thắng cho biết.

Sở Du lịch Hà Nội cùng Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đang phối hợp khảo sát và xây dựng tuyến du lịch "Hà Nội 5 cửa ô", dự kiến gồm các điểm: ga Hà Nội, ga Long Biên, ga Gia Lâm, Nhà máy Xe lửa Gia Lâm và ga Cổ Loa. Theo đề xuất của các đơn vị lữ hành, một số loại hình dịch vụ khai thác văn hóa Hà Nội như nghệ thuật dân gian (xẩm, ca trù), ẩm thực (phở cuốn, bánh cốm, trà sen) và gian hàng thủ công (lụa Vạn Phúc, tranh dân gian)... nên được đưa lên tàu, từ đó biến toa tàu thành không gian văn hóa di động.

Nhân dịp này, các đơn vị lữ hành đề xuất ngành đường sắt hỗ trợ bán tour trọn gói gồm vé tàu, lưu trú, tham quan; đồng thời điều chỉnh giờ tàu và lịch mở cửa di tích phù hợp lịch trình du khách. Ngoài ra, ngành đường sắt cũng đang nghiên cứu cải tạo các nhà ga như Long Biên, Gia Lâm, Cổ Loa thành không gian triển lãm và sự kiện văn hóa; xây dựng bảo tàng đường sắt tại Nhà máy Xe lửa Gia Lâm.

Trước đó, Hà Nội cũng đã có một sản phẩm du lịch mới đầy sáng tạo: "Tuyến tàu điện số 6" - Bảo tàng đường phố Hà Nội. Đây là sản phẩm du lịch đặc thù do quận Ba Đình phối hợp với Sở Du lịch Hà Nội đầu tư bài bản, đánh dấu bước đi đột phá trong hành trình khai thác tiềm năng văn hóa khu vực hồ Trúc Bạch.

“Đến nay, dự án “Tuyến tàu điện số 6” được phát triển với 2 hướng chính. Ở “Leng keng di sản”, chúng tôi dựng 8 toa tàu, mỗi toa mang một chủ đề riêng để du khách trực tiếp trải nghiệm và tương tác với di sản văn hóa, lịch sử, ẩm thực Hà Nội, cũng như Việt Nam. Với “Leng keng tới trường”, tôi vận động cộng đồng quyên góp, sửa chữa xe đạp và gửi tặng học sinh vùng cao,” ông Nguyễn Dân Huy, Phó chủ tịch UBND phường Ba Đình (TP. Hà Nội) cho biết.

Không giống bất kỳ sản phẩm du lịch thông thường nào, “Tuyến tàu điện số 6” khởi hành từ đền Thủy Trung Tiên, hòn đảo linh thiêng nằm giữa hồ Trúc Bạch, nơi lưu giữ dấu tích thời vua Lý Công Uẩn dời đô, hành trình đưa du khách bước vào thế giới của ký ức, nghề truyền thống và văn hóa phố cổ.

Từ đó, tuyến trải nghiệm nối dài qua các không gian độc đáo: Toa “Phở - Bún - Sợi” đậm đà hương vị Việt; Toa “Bếp - Chạn - Mâm” tái hiện bữa cơm thời tem phiếu; đến sạp hàng nước thời bao cấp, không gian sinh hoạt chung của gia đình ba thế hệ Hà Nội xưa với đầy đủ đài radio, xe đạp Thống Nhất, gác xép nhỏ...

Không chỉ dừng lại ở việc “xem” và “nghe”, các toa tàu “Leng keng di sản” còn tạo điều kiện để du khách thực sự “sống” trong không gian lịch sử. Họ có thể thưởng thức món ăn truyền thống, nghe kể chuyện nghề cũ, thậm chí trò chuyện với người dân địa phương...

Chỉ trong thời gian ngắn đưa vào vận hành thí điểm, “Tuyến tàu điện số 6” đã thu hút đông đảo du khách, trong đó có cả những vị khách đặc biệt như Đại sứ Cộng hòa Cuba, Đại sứ Phần Lan, nguyên Thứ trưởng Bộ Công nghiệp và Đổi mới sáng tạo Vương quốc Thụy Điển…

Cũng nằm trong xu hướng kích cầu du lịch đường sắt, Hà Nội đã kết hợp với một số địa phương lân cận để đưa vào hoạt động những chuyến tàu mang đậm bản sắc văn hóa. Điển hình, sau một thời gian khai trương, sức hút từ chuyến tàu cao cấp trên tuyến Hà Nội - Hải Phòng có tên Hoa Phượng Đỏ vẫn chưa hạ nhiệt, các vé VIP luôn được bán hết từ sớm.

Tương tự, tuyến đường sắt du lịch Hà Nội - Thái Nguyên được khôi phục, hướng đến phát triển các tour đặc biệt như chuyến tàu “Trà đạo”, tuyến tàu tham quan các làng chè… Theo đó, khách du lịch khởi hành từ ga Hà Nội và kết nối nhanh chóng đến các điểm du lịch, di tích... với nhiều trải nghiệm như thưởng thức trà Thái Nguyên, bánh đặc sản Hà Nội, nghe hát then đàn tính, trải nghiệm các sản phẩm OCOP và nông sản địa phương tại các ga đến...

Du lịch bằng tàu hỏa tại Hà Nội đang đứng trước cơ hội lớn để trở thành sản phẩm độc đáo, góp phần làm mới diện mạo du lịch thủ đô. Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Nguyễn Trùng Khánh cho rằng những chuyến tàu không chỉ kết nối địa lý mà còn kết nối trải nghiệm, góp phần thúc đẩy và lan tỏa giá trị vùng miền đến du khách trong và ngoài nước theo cách độc đáo, góp phần mở đầu cho một hình thức tour tuyến mới trong việc phát triển du lịch Việt Nam trong nhiều năm tới.