Khó khăn bủa vây, Trung Quốc vẫn giữ mục tiêu tăng trưởng 5% cho năm 2025

Kế hoạch thâm hụt ngân sách mới của Bắc Kinh lớn hơn mục tiêu 3% GDP đề ra cho năm 2024, đồng thời phù hợp với chính sách tài khóa “chủ động hơn” được đưa ra trong cuộc họp Bộ Chính trị và Hội nghị Công tác kinh tế Trung ương Trung Quốc đều đã diễn ra trong tháng 12 này. Những mục tiêu trên đã được thống nhất tại các cuộc họp này nhưng chưa được công bố chính thức.

Việc thâm hụt ngân sách tăng 1 điểm phần trăm GDP đồng nghĩa Chính phủ Trung Quốc tăng chi tiêu thêm khoảng 1,3 nghìn tỷ nhân dân tệ, tương đương 179,4 tỷ USD. Mức tăng chi tiêu này sẽ lấy nguồn từ việc phát hành trái phiếu đặc biệt ngoài kế hoạch ngân sách - nguồn tin đề nghị không tiết lộ danh tính cho biết.

Các mục tiêu kinh tế của Trung Quốc cho năm mới được công bố chính thức tại kỳ họp Quốc hội vào tháng 3 hàng năm. Những mục tiêu được tiết lộ nói trên có thể thay đổi trước khi diễn ra kỳ họp Quốc hội.

Việc tăng cường kích cầu bằng chính sách tài khoá trong năm 2025 là một phần trong sự chuẩn bị của Trung Quốc để ứng phó với khả năng Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump sẽ mạnh tay áp thuế quan lên hàng hóa Trung Quốc sau khi ông nhậm chức. Nguồn tin cho biết Trung Quốc sẽ giữ nguyên mục tiêu tăng trưởng GDP khoảng 5% cho năm tới, không thay đổi so với mục tiêu của năm 2024.

“Mục tiêu tăng trưởng GDP 5% không có nghĩa là Trung Quốc sẽ kích thích kinh tế mạnh mẽ hơn nhiều. Chúng tôi cho rằng mục tiêu tăng trưởng cao như vậy chủ yếu nhằm mục đích định hướng kỳ vọng và thúc đẩy niềm tin, hơn là giữ vai trò một quyết định mang tính ràng buộc”, ngân hàng đầu tư Mỹ Morgan Stanley nhận định với Reuters.

Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đã giảm tốc trong năm nay do khủng hoảng bất động sản kéo dài, nợ công lớn của các chính quyền địa phương, và tiêu dùng yếu. Xuất khẩu, một trong những điểm sáng hiếm hoi của Trung Quốc, đối mặt với rủi ro thuế quan mới khi ông Trump tái đắc cử.

Những lời đe dọa của ông Trump đã gây ra mối lo ngại lớn trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp của Trung Quốc, nền kinh tế cung cấp lượng hàng hóa trị giá hơn 400 tỷ USD mỗi năm cho Mỹ. Nhiều nhà sản xuất ở Trung Quốc đã chuyển nhà máy ra nước ngoài để tránh bị áp thuế quan.

Doanh nghiệp xuất khẩu Trung Quốc nói rằng thuế quan sẽ tiếp tục làm giảm lợi nhuận của họ, từ đó gây tổn hại đến công ăn việc làm, đầu tư và tăng trưởng kinh tế của nước này. Theo giới phân tích, sự suy giảm đó cũng sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng dư thừa công suất và áp lực giảm phát của Trung Quốc.

Bản tóm tắt nội dung cuộc họp Bộ Chính trị và Hội nghị Công tác kinh tế Trung ương Trung Quốc cho biết nước này sẽ chuyển sang lập trường chính sách tiền tệ “nới lỏng vừa phải” thay cho lập trường “thận trọng” đã duy trì suốt 14 năm. Điều này làm tăng kỳ vọng về việc cắt giảm lãi suất và bơm thanh khoản nhiều hơn trong năm 2025.

Từ năm 2010, khi Trung Quốc bắt đầu lập trường chính sách tiền tệ “thận trọng”, tổng nợ trong nền kinh tế Trung Quốc - gồm cả nợ công, nợ của các hộ gia đình và doanh nghiệp - tăng hơn 5 lần. Nền kinh tế nước này tăng trưởng khoảng 3 lần trong cùng khoảng thời gian.

Theo giới phân tích, Trung Quốc có thể sẽ dựa nhiều vào các biện pháp kích thích bằng chính sách tài khóa trong năm 2025, nhưng cũng có thể sử dụng các công cụ khác để bù đắp ảnh hưởng tiêu cực của thuế quan.

Tuần trước, Reuters dẫn nguồn thạo tin nói rằng các nhà lãnh đạo Trung Quốc đang cân nhắc để cho đồng nhân dân tệ mất giá trong năm tới để bù lại tác động của các biện pháp thương mại của ông Trump. Trong khi đó, tóm tắt nội dung Hội nghị Công tác kinh tế Trung ương Trung Quốc cam kết “duy trì sự ổn định căn bản của tỷ giá hối đoái ở mức hợp lý và cân bằng”. Nội dung các cuộc họp này năm 2022 và 2023 cũng đưa ra tuyên bố như vậy.