Khoảng 4 triệu du khách sẵn sàng tham gia tour du lịch thiên văn
Các khu vực ưu tiên giảm ô nhiễm ánh sáng, sử dụng năng lượng tái tạo và khuyến khích bảo vệ môi trường đang trở thành lựa chọn hàng đầu của du khách...

Trong năm 2025, những người yêu thích thiên văn có thể chiêm ngưỡng một loạt những sự kiện thú vị của vũ trụ. Chẳng hạn, vào ngày 28/2 tới, tất cả bảy hành tinh trong Hệ Mặt trời sẽ xuất hiện trên bầu trời trong một sự kiện hiếm có gọi là "hành tinh diễu hành". Mặc dù không thực sự xếp thẳng hàng, nhưng từ góc nhìn của chúng ta, các hành tinh sẽ nằm trên cùng một đường chân trời.
Vào tháng 3/2025, các vành đai sao Thổ sẽ tạm thời biến mất khi nhìn từ Trái đất do góc nghiêng của hành tinh này. Ba siêu trăng sẽ xuất hiện vào các ngày 7/10, 5/11 và 4/12, với siêu trăng tháng 11 dự kiến là lớn nhất và sáng nhất kể từ năm 2019. Năm 2025 cũng sẽ có hai lần nguyệt thực toàn phần, thường được gọi là "trăng máu", vào ngày 13 và 14/3, sau đó là ngày 7 và 8/9. Mưa sao băng Geminids sẽ đạt cực đại vào ngày 14/12, với khả năng quan sát từ 120 - 160 sao băng mỗi giờ...
Theo báo cáo của Great American Eclipse, ước tính có khoảng 4 triệu du khách sẵn sàng đi du lịch để chiêm ngưỡng các hiện tượng thiên văn nói trên. Nhu cầu du lịch thiên văn tăng vọt đã khiến các công ty du lịch tại Mỹ đẩy mạnh phát triển các sản phẩm du lịch "ngắm sao". Cụ thể, công ty du lịch Black Tomato đã triển khai loạt tour trải nghiệm ngắm nhật thực tại vùng núi Patagonia thuộc địa phận Argentina, cũng như các tour du thuyền ngắm cực quang ở Nam Cực.

Wilderness Travel (một công ty du lịch thám hiểm có trụ sở tại California) cũng tổ chức các chuyến đi ngắm nhật thực do các chuyên gia dẫn đoàn. Để "đón đầu" đợt mưa sao băng, các công ty du lịch xứ cờ hoa sẽ đưa du khách đến các địa điểm ngắm sao băng phổ biến như bang Colorado, California, Nebraska hoặc Nam Carolina.
Các công ty du lịch Mỹ cũng đã lên kế hoạch đưa du khách đến các quốc gia có đêm dài hơn ngày như Phần Lan, Scotland, Iceland và Na Uy để ngắm cực quang. Một vài công ty du lịch khác chọn đưa du khách đến Greenland và Bắc Cực bằng du thuyền để chiêm ngưỡng hiện tượng tuyệt đẹp này.
Báo cáo xu hướng du lịch năm 2025 “Khám phá khác biệt, trải nghiệm tốt hơn - Exploring Differently, Travelling Better” của Euronews nhận định, với sự phục hồi mạnh mẽ hậu đại dịch, thế giới đang tập trung vào việc định hình lại phương thức đi du lịch hướng đến điều tốt đẹp hơn cho con người và hành tinh. Đặc biệt, do sự thay đổi nhu cầu của du khách, ngành du lịch thế giới sẽ chuyển hướng sang mô hình ưu tiên môi trường, cộng đồng, tích hợp công nghệ, nâng cao trải nghiệm.
Trong đó, du lịch thiên văn đã trở thành một xu hướng phát triển mạnh mẽ trong ngành du lịch bền vững và mang lại lợi ích kinh tế đáng kể. Tại Mỹ, Cục Công viên Quốc gia ghi nhận du khách yêu thích thiên văn đã đóng góp hàng tỷ USD cho nền kinh tế với những khoản chi tiêu cho lưu trú, ăn uống và thiết bị quan sát. Các quốc gia như Ấn Độ, Australia cũng chứng kiến sự gia tăng của du khách vào ban đêm, đặc biệt là trong các sự kiện thiên văn như nhật thực.

Theo CNN Travel, Arab Saudi vừa ghi tên mình vào danh sách 22 điểm đến ngắm bầu trời đêm đẹp nhất thế giới cùng các quốc gia nổi tiếng như Mỹ, New Zeland và Đức. Quốc gia này sở hữu những vùng sa mạc rộng lớn với bầu trời trong xanh, ít ô nhiễm ánh sáng - điều kiện lý tưởng để chiêm ngưỡng vẻ đẹp huyền diệu của vũ trụ. Nắm bắt được lợi thế này, chính phủ Arab Saudi đã và đang triển khai nhiều dự án nhằm biến quốc gia này thành thiên đường cho những người yêu thích thiên văn học.
Tháng 11/2024, hai khu bảo tồn thiên nhiên AlUla Manara và AlGharameel, nằm gần thành phố cổ AlUla, đã được tổ chức DarkSky International công nhận là Công viên Bầu trời đêm đầu tiên tại Trung Đông. Khu bảo tồn rộng 2.334 km2 này cam kết bảo tồn bầu trời đêm bằng cách thiết kế hệ thống chiếu sáng phù hợp, như sử dụng đèn có chụp để hướng ánh sáng xuống đất thay vì chiếu lên bầu trời. Đài quan sát cũng đang xây dựng chương trình hướng dẫn chiếu sáng ngoài trời cho các công trình trong khu vực AlUla, giúp người dân và du khách có thể chiêm ngưỡng bầu trời đêm một cách trọn vẹn nhất.
Trong khi đó, tại Công viên bang Desengano, nằm cách thành phố Rio de Janeiro 260 km về phía Bắc, hàng ngàn du khách tới đây mỗi ngày để có thể ngắm nhìn khoảng 3.000 ngôi sao của dải thiên hà chỉ bằng mắt thường. Bên cạnh đó, công viên còn trang bị thêm 2 kính viễn vọng phục vụ du khách có nhu cầu quan sát các ngôi sao rõ và xa hơn. Chính phủ và các doanh nghiệp địa phương cũng tổ chức một lễ hội sao để thu hút du khách và nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường.

Tương tự, Công viên quốc gia Jasper là một trong 27 địa điểm sở hữu bầu trời đêm trong lành được Hiệp hội thiên văn Hoàng gia Canada chỉ định và là khu bảo tồn bầu trời đêm lớn thứ hai trên thế giới. Bầu trời dày đặc sao làm nên sự hấp dẫn của Jasper. Các tour du lịch đến đây thường đông khách vào mùa hè và mùa thu, đặc biệt là trong lễ hội bầu trời đêm Jasper, năm nay diễn ra vào ngày 13 - 23/10.
Một nghiên cứu thiên văn năm 2024 cho thấy bầu trời đang sáng lên khoảng 10% mỗi năm và Dải Ngân hà dần "vô hình" với 1/3 dân số thế giới. Cheryl Chapman, Giám đốc phát triển hội đồng du lịch VisitScotland, cho biết ô nhiễm ánh sáng là nguyên nhân lớn thúc đẩy loại hình du lịch thiên văn ngày một nở rộ. Các tour du lịch thiên văn gia tăng kéo theo hàng loạt ứng dụng thông minh dự báo thời tiết xuất hiện, giúp du khách chủ động lên lịch trình các chuyến đi đặc thù chỉ xuất phát vào ban đêm.
Các ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) cũng đang hỗ trợ du khách lên lịch trình chính xác và cá nhân hóa hơn. Chẳng hạn, AI có thể đề xuất thời điểm tốt nhất để ngắm các hiện tượng thiên văn hoặc gợi ý các điểm đến lý tưởng với điều kiện ánh sáng phù hợp.
Một số công ty du lịch còn tích hợp các công nghệ thực tế ảo (AR) vào dịch vụ, cho phép du khách "ngắm sao" qua ứng dụng trên điện thoại trước khi tận mắt chứng kiến ngoài đời thực. Điều này không chỉ gia tăng sự hứng thú mà còn giúp du khách chuẩn bị tốt hơn cho chuyến đi.

Tại Việt Nam, theo báo cáo từ Booking.com, 74% du khách Việt Nam chia sẻ mong muốn khám phá các điểm đến phù hợp cho các hoạt động về đêm. Đặc biệt, với 70% du khách hào hứng tham gia các hoạt động thiên văn như theo dõi chòm sao và tìm hiểu các sự kiện vũ trụ hiếm có, những chuyến đi này đã vượt xa khỏi khái niệm nghỉ dưỡng thông thường.
Xu hướng khám phá bầu trời về đêm phản ánh nhận thức ngày càng cao của du khách về du lịch bền vững. Các địa điểm nổi bật cho xu hướng này thường nằm ở những vùng có mức độ ô nhiễm ánh sáng thấp. Theo báo cáo, 72% du khách Việt sẵn sàng lựa chọn các nơi lưu trú được thiết kế để giảm thiểu tác động môi trường, qua đó giúp họ thưởng thức bầu trời đêm trong lành và rực rỡ hơn.