Không "ăn miếng trả miếng", Trung Quốc đâm đơn kiện Mỹ về thuế quan lên WTO

Trung Quốc đã nộp đơn kiện Mỹ lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) về thuế quan mà chính quyền Tổng thống Donald Trump áp lên hàng hóa nước này - hãng tin Reuters dẫn một tuyên bố của Bộ Thương mại Trung Quốc sáng 3/9 cho biết.

Hôm 1/9, Mỹ chính thức thu thuế quan bổ sung 15% đối với lô đầu tiên trong kế hoạch áp thuế 300 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc. Như đã tuyên bố từ trước, Trung Quốc ngay lập tức trả đũa bằng cách áp thuế bổ sung 5-10% lên lô đầu tiên trong kế hoạch áp thuế 75 tỷ USD hàng hóa Mỹ, trong đó có dầu thô.

Động thái "ăn miếng trả miếng" này đánh dấu bước leo thang mới nhất trong thương chiến đã kéo dài 1 năm rưỡi qua giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Tuyên bố của Bộ Thương mại Trung Quốc không đưa ra chi tiết của đơn kiện mà Bắc Kinh gửi tới WTO, nhưng nói rằng thuế quan Mỹ gây ảnh hưởng đến 300 tỷ USD hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc.

Tuyên bố nói hành động thuế quan mới nhất của Mỹ vi phạm sự đồng thuận mà lãnh đạo Trung-Mỹ đã đạt được trong cuộc gặp ở Osaka, Nhật Bản hồi cuối tháng 6. Bắc Kinh khẳng định sẽ bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình phù hợp với các nguyên tắc của WTO.

Vụ kiện này đánh dấu lần thứ ba Trung Quốc có động thái thách thức pháp lý ở WTO đối với thuế quan mà ông Trump áp lên hàng hóa nước này.

Giới chức Mỹ nói rằng Washington đang trừng phạt Trung Quốc vì hành vi đánh cắp tài sản trí tuệ - một vấn đề không nằm trong phạm vi các quy định của WTO như thuế quan. Trong khi đó, nhiều chuyên gia thương mại nói bất kỳ việc tăng thuế quan nào vượt mức cho phép cũng phải đảm bảo tuân thủ các quy định của định chế này.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cũng bày tỏ lo ngại về việc Trung Quốc "dùng lửa để đấu với lửa" bằng cách áp thuế quan lên hàng hóa Mỹ - động thái cũng không có được sự phê chuẩn của WTO.

Hôm thứ Sáu, Mỹ đã có văn bản bảo vệ lập trường của mình trong vụ kiện đầu tiên của Trung Quốc nhằm vào thuế quan Mỹ. Trong đó, Washington khẳng định Trung Quốc và Mỹ đã nhất trí rằng vấn đề thuế quan giữa hai nước sẽ không đưa ra WTO.

"Trung Quốc đã có quyết định đơn phương sử dụng các biện pháp chính sách công nghiệp quyết liệt để đánh cắp hoặc chiếm lĩnh một cách không công bằng công nghệ của đối tác thương mại. Mỹ đã sử dụng biện pháp thuế quan nhằm dẫn tới sự xóa bỏ các chính sách không bằng và mang tính bóp méo của Trung Quốc về chuyển giao công nghệ", tài liệu trên của Mỹ có đoạn viết.

Theo tài liệu này, Trung Quốc đã chọn cách phản ứng không phải bằng giải quyết mối lo ngại của Mỹ mà lại bằng cách áp thuế lên hàng hóa Mỹ, "trong nỗ lực nhằm duy trình vĩnh viễn các chính sách bất bình đẳng của họ".

Mỹ cũng cho rằng các hành động của họ nằm ngoài phạm vi quy tắc WTO vì đó là "những biện pháp cần thiết để bảo vệ đạo đức xã hội".

Theo quy định của WTO, Mỹ có 60 ngày để tìm cách giải quyết tranh chấp mới nhất. Sau đó, Trung Quốc có thể đề nghị WTO đứng ra phân xử, một quy trình có thể kéo dài nhiều năm. Nếu WTO đi đến kết luận Mỹ phá vỡ quy tắc, thì Trung Quốc có thể được WTO cho phép thực thi biện pháp trừng phạt thương mại đối với Mỹ.