Khủng hoảng dân số cận kề, nhiều phụ nữ Trung Quốc vẫn không muốn sinh con
Hoài Thu
10/04/2023, 21:13
Trung Quốc đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng dân số một phần do ngày càng nhiều phụ nữ muốn tập trung vào sự nghiệp và các mục tiêu cá nhân, thay vì lập gia đình...
Một bà mẹ và con chơi cầu trượt tại khu mua sắm Wukesong ở Bắc Kinh - Ảnh: Getty Images
Theo CNBC, Trung Quốc đang đối mặt nhiều khó khăn do già hóa dân số và đang chật vật để thúc đẩy tỷ lệ sinh.
Năm 2016, Chính phủ nước này loại bỏ chính sách một con kéo dài hơn 3 thập kỷ, và tới năm 2021, loại bỏ giới hạn sinh con của mỗi gia đình. Tuy nhiên, theo bà Mu Zheng, trợ lý giáo sư tại khoa xã hội học và nhân chủng học thuộc Đại học Quốc gia Singapore, các cặp vợ chồng Trung Quốc đang ngày càng sinh ít con hơn hoặc thậm chí không sinh con.
SỰ NGHIỆP VÀ TỰ DO ĐƯỢC ƯU TIÊN
“Covid đang tiếp tục gây ra những tác động tiêu cực và tạp ra tâm lý thiếu chắc chắn về tương lai”, bà Mu nói với CNBC. “Cảm giác bất lực đang khiến nhiều phụ nữ không muốn sinh con”.
Theo bà, chi phí sinh hoạt tăng cao cũng đang khiến nhiều người không muốn mở rộng quy mô gia đình.
Dữ liệu từ Tổng Cục thống kê Quốc gia Trung Quốc cho thấy dân số nước này đã giảm từ 1,413 tỷ người vào năm 2021 xuống còn 1,412 tỷ người năm 2022. Năm ngoái, tỷ lệ tăng trưởng dân số tự nhiên nước này lần đầu tiên xuống mức âm kể từ năm 1960, theo dữ liệu từ Wind.
Theo nhà kinh tế học độc lập Andy Xie, Trung Quốc là quốc gia có lực lượng lao động với tỷ lệ nữ giới cao hơn so với các quốc gia ở phương Tây.
“Ở Trung Quốc, người ta luôn khát khao có sự nghiệp. Sinh con rồi ở nhà làm nội trợ không bao giờ là một mục tiêu của nữ giới. Điều này thậm chí không xuất hiện trong tầm ngắm của hầu hết phụ nữ”, ông Xie nói.
Theo ông Xie, do phụ nữ ngày càng có trình độ cao hơn và có khả năng thăng tiến ở nơi làm việc, họ kỳ vọng chồng mình phải có thu nhập tốt hơn.
Năm 2020, sinh viên nữ chiếm gần 42% đăng ký nghiên cứu sinh ở bậc tiến sĩ và tỷ lệ nữ giới đăng ký học bậc thạc sĩ cao hơn đáng kể so với nam giới, theo dữ liệu của Statista.
Nhiều phụ nữ Trung Quốc không muốn kết hôn và sinh con vì muốn ưu tiên sự nghiệp và sự tự do - Ảnh: Getty Images
“Nam giới ở Trung Quốc đối mặt gánh nặng lớn vì nữ giới sẽ yêu cầu sự an toàn tài chính từ họ, nếu không sẽ không kết hôn”, ông Xie nói. “Nhiều người từng bị chỉ trích vì sống độc thân, nhưng giờ đây, xã hội không còn kỳ thị việc này nữa”.
Chia sẻ với CNBC, Awen, một nhà thiết kế tự do 31 tuổi đến từ Thẩm Quyến, cho biết cô cảm thấy hạnh phúc khi sống độc thân.
“Tiết kiệm tiền và tập trung vào sự nghiệp là ưu tiên hàng đầu của tôi lúc này. Tôi cảm thấy kiệt sức sau giờ làm việc và không thể tưởng tượng nếu có con sẽ thế nào nữa”, Awen chia sẻ.
Cô gái trẻ cho biết hầu hết các ông chồng ở Trung Quốc không giữ vai trò then chốt trong việc nuôi dạy con cái, thay vào đó, gánh nặng hoàn toàn đổ lên vai người mẹ.
“Nhiều phụ nữ không muốn kết hôn vì công việc nhà và việc chăm sóc con cái đổ lên đầu họ”, Awen cho biết. “Vì vậy, nếu phụ nữ cảm thấy cần phải làm việc nhà, kiếm tiền và làm mọi thứ một mình, thì tại sao không ở một mình?”.
Tuy vậy, bố mẹ Awen không ủng hộ điều này.
“Bố mẹ tôi muốn duy trì huyết thống, nhự vậy tức là phải có nhiều con cháu”, cô gái 31 tuổi chia sẻ.
Theo trợ lý giáo sư Mu của Đại học Quốc gia Singapore, phụ nữ Trung Quốc giờ đây độc lập về mặt kinh tế hơn, vì vậy kết hôn không phải là một lựa chọn hấp dẫn với nhiều người.
Theo dữ liệu từu CEIC, năm 2021, Trung Quốc có 7,64 triệu cặp đôi kết hôn, giảm từ 8,14 triệu cặp vào năm 2020.
MẸ ĐƠN THÂN
Ngoài ra, những phụ nữ ly hôn sau khi sinh con đối mặt với sự kỳ thị của xã hội và gặp khó khăn trong việc đạt được sự cân bằng trong sự nghiệp khi nuôi con một mình.
"Tôi rất hạnh phúc với con mình, nhưng đôi lúc tôi cảm thấy hối hận khi sinh con và trở thành mẹ. Tôi sẽ không bao giờ sinh thêm con và không muốn kết hôn lần nào nữa”.
Shannon, một bà mẹ đơn thân 36 tuổi ở Thẩm Quyến
“Tôi cho rằng là một bà mẹ đơn thân không có gì là đáng xấu hổ cả. Nhưng tôi vẫn phải giữ bí mật với đồng nghiệp vì tôi không muốn họ nhìn mình với ánh mắt khác”, Shannon, một bà mẹ đơn thân 36 tuổi ở Thẩm Quyến, chia sẻ.
Giờ đây, dù hạnh phúc hơn sau khi ly hôn, nhưng việc là một bà mẹ đơn thân mang lại những khó khăn mà Shannon chưa từng nghĩ tới, như không có đủ thời gian và sự tự do mà mình muốn.
“Tôi rất hạnh phúc với con mình, nhưng đôi lúc tôi cảm thấy hối hận khi sinh con và trở thành mẹ”, Shannon chia sẻ. “Tôi sẽ không bao giờ sinh thêm con và không muốn kết hôn lần nào nữa”.
Đầu năm nay, tỉnh Tứ Xuyên ở phía Tây Nam Trung Quốc công bố những cư dân chưa kết hôn mà sinh con tại tỉnh này có thể nhận được những trợ cấp tương tự như các cặp vợ chồng đã kết hôn. Động thái này nhằm thúc đẩy tỷ lệ sinh. Theo bà Mu, những động thái như vậy có thể giúp giải quyết tình trạng sinh thấp tại Trung Quốc khi tách bạch mối liên hệ giữa việc kết hôn và việc sinh con.
Theo nhà kinh tế học Xie, giá nhà cao đang là một trong những rào cản lớn đối với các cặp đôi muốn lập gia đình ở Trung Quốc. Việc sở hữu nhà ở nước này là mang lại một vị thế rất lớn, do đó nhiều người thường muốn cố gắng mua được nhà trước khi kết hôn.
“Tuy nhiên, giá nhà là mối lo ngại lớn với bất kỳ ai muốn lập gia đình”, ông Xie nói. “Giá nhà cần phải giảm ít nhất 50% mới khiến cho nhiều người muốn kết hôn hơn”.
Dân số già bùng nổ, Trung Quốc trước nguy cơ "thập kỷ lạc lối" như Nhật Bản
Khủng hoảng dân số Nhật Bản: Khi tiền không thể giải quyết vấn đề
Dấu ấn kinh tế thế giới tuần 17-23/8/2025: Tín hiệu giảm lãi suất từ Fed, Ấn Độ không nhượng bộ trước thuế quan Mỹ
Các tín hiệu về lần giảm lãi suất tiếp theo của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) nhận được sự quan tâm lớn khi giới tài chính theo dõi hội nghị thường niên của Fed…
Giá vàng tăng mạnh, USD trượt dốc sau phát biểu của ông Powell
Giá vàng thế giới tăng mạnh trong phiên giao dịch ngày thứ Sáu (22/8), khi tín hiệu có thể hạ lãi suất vào tháng 9 từ Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) khiến đồng USD sụt giá...
Tổng thống Trump xác nhận Chính phủ Mỹ sẽ mua 10% cổ phần Intel
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 22/8 cho biết Chính phủ Mỹ sẽ nắm giữ 10% cổ phần tại nhà sản xuất chip Intel trong một thương vụ “chuyển đổi trợ cấp chính phủ thành cổ phần” - đánh dấu sự can thiệp hiếm thấy của Washington vào doanh nghiệp tư nhân Mỹ...
Chứng khoán Mỹ xanh rực vì Chủ tịch Fed mềm mỏng, giá dầu hoàn tất tuần tăng
Thị trường chứng khoán Mỹ tăng điểm mạnh trong phiên giao dịch ngày thứ Sáu (22/8), thiết lập đỉnh cao lịch sử mới, sau khi Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell phát tín hiệu có thể cắt giảm lãi suất vào tháng tới...
Nghịch lý bất động sản ở Nhật: Tokyo tăng nóng, nông thôn nhiều nhà bỏ không
Tại quận Shibuya của Tokyo, những tòa nhà chọc trời và chung cư cao cấp là hiện thân cho cơn sốt bất động sản đô thị của Nhật Bản, khi giá nhà ở khu vực này tăng chóng mặt trong những năm gần đây...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: