Tại phiên họp, Ủy ban Xã hội của Quốc hội đã tiến hành thẩm tra các Báo cáo của Chính phủ về việc thực hiện Nghị quyết 68/2013/QH13; việc quản lý và sử dụng Quỹ Bảo hiểm y tế năm 2020. Phiên họp được tổ chức trực tuyến dưới sự chủ trì của Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh. 

Tham dự phiên họp còn có đại diện Thường trực một số Ủy ban của Quốc hội; Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Phạm Lương Sơn; đại diện Bộ Tài chính và một số Bộ, ngành hữu quan.

Tại phiên họp, Ủy ban Xã hội cũng đánh giá cao những nỗ lực của Chính phủ trong công tác chỉ đạo, điều hành về bảo hiểm y tế. Các chỉ tiêu, nhiệm vụ được Quốc hội giao tại Nghị quyết 68/2013/QH13 đều đã và đang được Chính phủ tích cực đưa ra những giải pháp để thực hiện, nhiều hợp phần chỉ tiêu, nhiệm vụ đã đạt và vượt mức kế hoạch đề ra.

Có 7 chỉ tiêu, nhiệm vụ đã đạt được như đạt tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt 90,85% vào năm 2020 - trước thời hạn mà Nghị quyết 68 của Quốc hội đề ra; có 88,1 triệu người tham gia bảo hiểm y tế, đạt tỷ lệ 90,3% tính tơi tháng 7/2021; khắc phục tình trạng chênh lệch bất hợp lý về giá thuốc giữa các địa phương. Bên cạnh đó, các quy định về chuyển tuyến phù hợp với tình trạng bệnh tật đã được ban hành cơ bản đầy đủ. Công tác chấn chỉnh, nâng cao y đức và chất lượng khám chữa bệnh được quan tâm, cùng với việc xử lý nghiêm vi phạm pháp luật. 

Cùng với đó, việc đổi mới và ứng dụng công nghệ thông tin đã đẩy nhanh tốc độ liên thông hệ thống phần mềm công nghệ thông tin giữa cơ quan bảo hiểm xã hội và cơ sở khám chữa bệnh. 

Tuy nhiên, vẫn còn 3 chỉ tiêu, mục tiêu chưa hoàn thành hoặc mới chỉ hoàn thành được một phần theo Nghị quyết 68/2013/QH13. 

"CHĂM SÓC BỆNH ÁN THAY VÌ CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH"

Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu cho rằng, mặc dù tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế tăng nhưng chưa bền vững, số đối tượng ở nhóm người lao động và người sử dụng lao động đóng giảm do tác động tiêu cực của suy thoái kinh tế cũng như từ dịch Covid-19. 

Hiện còn khoảng gần 10% dân số còn lại chưa tham gia bảo hiểm y tế chủ yếu rơi vào nhóm tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình, nhóm ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng và một phần của nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng, nhưng chưa có biện pháp và giải pháp cụ thể, nhất là khi người dân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid-19.

Tại phiên họp, thảo luận về nội dung thẩm tra việc quản lý và sử dụng Quỹ Bảo hiểm Xã hội năm 2020, một số đại biểu cho rằng việc kiểm soát chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế được làm chặt chẽ tạo nên hiệu ứng bất lợi khi mà bác sỹ phải “cân não trong kê đơn thuốc”.

Các bác sĩ phải kê thêm một số bệnh để đơn thuốc kê cho bệnh nhân không bị vượt quá giới hạn, “chăm sóc bệnh án thay vì chăm sóc người bệnh” hoặc hạn chế kê thuốc bảo hiểm y tế cho bệnh nhân để không bị xuất toán. Việc này vô hình trung ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân khi đi khám chữa bệnh bảo hiểm y tế.

Bên cạnh đó, một số ý kiến đại biểu chỉ ra rằng tình trạng lạm dụng, trục lợi Quỹ Bảo hiểm Y tế từ phía cơ sở khám chữa bệnh và người bệnh vẫn chưa giải quyết triệt để, đặc biệt là trong bối cảnh các bệnh viện chịu áp lực lo “cơm áo gạo tiền” cho cán bộ, công nhân viên khi phải thực hiện cơ chế tự chủ; giá giường bệnh tăng cao dẫn đến tỷ lệ chỉ định bệnh nhân vào điều trị nội trú gia tăng, khó kiểm soát.

Hiện tại, chưa có quy định về giá dịch vụ y tế phải gắn với chất lượng cung ứng dịch vụ khám chữa bệnh. Song song với đó, phương thức thanh toán chi phí khám chữa bệnh theo phí dịch vụ được áp dụng trong những năm qua tiếp tục bộc lộ những bất cập. Các hướng dẫn về xã hội hoá, hợp tác công tư chưa đầy đủ, thiếu chế tài giám sát dẫn đến tình trạng khó quản lý chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm xã hội từ hình thức này.

VẪN CÒN BẤT CẬP TRONG TRIỂN KHAI KHÁM CHỮA BỆNH BẢO HIỂM Y TẾ

Cho ý kiến về công tác triển khai khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, một số đại biểu cho biết, cũng như năm 2019, tỷ lệ chi khám chữa bệnh bảo hiểm y tế ở các tuyến vẫn còn mất cân đối.

Bên cạnh đó, qua khảo sát, một số đại biểu nêu rõ, tỷ lệ trạm y tế xã có bác sỹ định biên ở một số địa phương chưa cao, nguồn nhân lực chưa được phân bổ đồng đều giữa các tuyến, chất lượng khám chữa bệnh chưa đảm bảo nhu cầu của người dân, tỷ lệ lượt khám chữa bệnh tại tuyến xã vẫn chiếm tỷ lệ thấp (17%).

Nếu chất lượng khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tuyến cơ sở không được cải thiện sẽ tạo sự chênh lệch lớn về tỷ lệ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế giữa các tuyến, đặc biệt là đối với các tỉnh miền núi khi chính sách thông tuyến tỉnh trong điều trị nội trú bảo hiểm y tế có hiệu lực.

Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại một số tỉnh còn thiếu đồng bộ, hạ tầng kỹ thuật chưa đáp ứng được bảo mật giữ liệu, yêu cầu quản lý dữ liệu thanh quyết toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế.

Vẫn xảy ra tình trạng thông tin của người có thẻ bảo hiểm y tế trên phần mềm không khớp với thẻ bảo hiểm y tế. Cũng với đó, vẫn còn tình trạng chậm cập nhật việc gia hạn thẻ bảo hiểm y tế cho đối tượng tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện gây khó khăn cho người bệnh và cơ sở khám chữa bệnh.

Kết luận một số nội dung làm việc, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh, cho biết tại phiên họp, các thành viên Ủy ban cơ bản đồng tình với báo cáo thẩm tra về việc thực hiện Nghị quyết 68/2013/QH13; việc quản lý và sử dụng Quỹ bảo hiểm y tế năm 2020. Trên cơ sở các ý kiến thảo luận của đại biểu và giải trình từ phía Bộ, ngành, Ủy ban sẽ hoàn thiện báo cáo thẩm tra để báo cáo Ủy ban Thường vụ vào Phiên họp tháng 10; trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 2 sắp tới.