Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) ngày càng tin tưởng rằng lạm phát sẽ giảm về mục tiêu 2% và điều này sẽ được phản ánh qua động thái chính sách tiền tệ tiếp theo - Chủ tịch ECB Christine Lagarde phát biểu ngày 30/9, trong một dấu hiệu rõ ràng về việc giảm lãi suất sắp diễn ra. Giới chuyên gia kinh tế cũng đinh ninh ECB sẽ giảm lãi suất trong cuộc họp tháng 10.

Tuyên bố trên được bà Lagarde đưa ra sau một loạt số liệu thống kê của khu vực sử dụng đồng tiền chung châu Âu (eurozone) trong khoảng 1 tuần trở lại đây cho thấy cả hoạt động kinh tế và lạm phát đều yếu hơn so với kỳ vọng.

BỨC TRANH KINH TẾ U ÁM CỦA EUROZONE

Trong đó, chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) tổng hợp tháng 9 của eurozone do công ty nghiên cứu S&P Global thực hiện giảm xuống mức 48,9 điểm từ mức 51 điểm của tháng 8, đánh dấu lần đầu tiên kể từ tháng 2 trượt xuống dưới mốc 50 điểm - ngưỡng phân cách giữa tăng trưởng và suy giảm.

Kinh tế Đức - nền kinh tế lớn nhất khu vực - ảm đạm hơn cả. Hoạt động trong nền kinh tế Đức tháng 9 giảm mạnh nhất 7 tháng, đặt ra nguy cơ tổng sản phẩm trong nước (GDP) của nước này sẽ giảm tháng quý thứ hai liên tiếp, đồng nghĩa một cuộc suy thoái kỹ thuật. Cùng với đó, chỉ số niềm tin kinh doanh ở Đức do viện Ifo thực hiện đã giảm còn 85,4 điểm trong tháng 9, từ mức 86,6 điểm của tháng 8.

Tốc độ tăng trưởng tiền lương ở eurozone cũng giảm xuống. Trong quý 2, tiền lương đàm phán tại khu vực này tăng trưởng 3,5% so với cùng kỳ năm ngoái, thấp nhất kể từ cuối năm 2022, và giảm tốc so với mức tăng 4,8% ghi nhận trong quý 1.

Số liệu mới nhất công bố ngày 30/9 cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 9 ở Đức chỉ tăng 1,8% so với cùng kỳ năm ngoái và thậm chí giảm 0,1% so với tháng trước. Lần gần đây nhất CPI của Đức tăng dưới 2% - mức lạm phát mục tiêu của ECB - là vào tháng 2/2021.

Dữ liệu này, cùng đà giảm nhanh của lạm phát nhiều nền kinh tế thành viên eurozone khác, là cơ sở để giới chuyên gia cho rằng lạm phát eurozone trong tháng 9 đã giảm dưới 2% lần đầu tiên kể từ giữa năm 2021.

“Những diễn biến mới nhất củng cố niềm tin của chúng tôi rằng lạm phát sẽ giảm về mục tiêu một cách kịp thời. Chúng tôi sẽ tính đến việc này trong cuộc họp chính sách tiền tệ của chúng tôi vào tháng 10”, bà Lagarde phát biểu tại một cuộc điều trần trước Nghị viện Liên minh châu Âu (EU) ở Brussels.

Thị trường đang kỳ vọng ECB sẽ giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm trong cuộc họp tháng 10. Khả năng này hiện đã đạt mức gần như 100%, từ mức chỉ 25% vào tuần trước.

Bà Lagarde thừa nhận loạt số liệu ảm đạm gần đây về tăng trưởng kinh tế châu Âu. “Nhìn về thời gian tới, các chỉ số kinh tế yếu cho thấy sự phục hồi sẽ gặp phải nhiều trở ngại”, bà nói, nhưng nhắc lại quan điểm của ECB rằng đà phục hồi kinh tế rồi sẽ được đẩy mạnh và sự tăng trưởng của thu nhập thực tế sẽ cho phép các hộ gia đình chi tiêu nhiều hơn.

Chủ tịch ECB cũng cho rằng thị trường việc làm vững vàng - một nguồn gây áp lực lạm phát thông qua tăng trưởng tiền lương ở mức cao - sẽ giữ được trạng thái này, dù tốc độ tăng trưởng tiền lương có thể chậm lại.

DỰ BÁO CỦA CHUYÊN GIA VỀ LÃI SUẤT CỦA ECB

Cho tới gần đây, giới chuyên gia vẫn dự báo ECB sẽ đợi tới ít nhất tháng 12 mới có đợt giảm lãi suất thứ ba, sau hai đợt giảm vào tháng 6 và tháng 9. Lãi suất cho vay qua đêm của ECB hiện ở mức 3,5%.

“Tôi dự báo ECB sẽ dịch chuyển trọng tâm từ chống lạm phát sang chống lại những rủi ro đối với tăng trưởng kinh tế”, chuyên gia Piet Haines Christiansen của ngân hàng Danske Bank nhận định trong một báo cáo, cho rằng các số liệu kinh tế gần đây “quá yếu để không thay đổi triển vọng về cuộc họp tháng 10 của ECB”.

Các nhà kinh tế học của các định chế tài chính như Goldman Sachs, JPMorgan Chase, BNP Paribas và T Rowe Price gần đây đều điều chỉnh dự báo, cho rằng ECB sẽ hạ lãi suất vào tháng 10.

Trao đổi với tờ Financial Times, Thống đốc Yannis Stournaras của Ngân hàng Trung ương Hy Lạp nói rằng “dựa trên dữ liệu mới nhất về lạm phát về nền kinh tế thực, tôi nhận thấy việc giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm trong cuộc họp tháng 10 là hợp lý. Nếu không, chúng ta có thể đối mặt rủi ro lạm phát giảm dưới mục tiêu vì nền kinh tế eurozone đang yếu đi nhanh chóng”.

Nhà kinh tế Tomasz Wieladek của T Rowe Price cho rằng “điều quan trọng hơn là việc gì sẽ xảy ra” sau khi ECB hạ lãi suất vào tháng 10. Liệu ECB sẽ giảm lãi suất cách quãng mỗi cuộc họp, hay sẽ hành động nhanh hơn?

Theo ông Wielakdek, câu trả lời sẽ tùy thuộc vào kết quả bầu cử tổng thống Mỹ. Nếu ông Donald Trump tái đắc cử, tình trạng bất định địa chính trị sẽ gia tăng, chẳng hạn nguy cơ xảy ra chiến tranh thương mại sẽ cao hơn, “tôi tin rằng ECB sẽ giảm lãi suất trong mỗi cuộc họp cho tới khi lãi suất giảm về 2% - vị chuyên gia nói với tờ Financial Times.

Còn trong trường hợp bà Kamala Harris đắc cử tổng thống Mỹ, ông Wieladek cho rằng ECB sẽ giảm lãi suất với tốc độ chậm hơn. “Một động thái giảm lãi suất vào tháng 10 nhiều khả năng sẽ là một hành động mang tính chất đảm bảo”, thay vì một tín hiệu cho thấy ECB sẽ giảm lãi suất với tốc độ nhanh hơn kể từ giờ trở đi.