11:14 17/06/2025

Kinh tế Trung Quốc: Tiêu dùng khởi sắc, sản xuất giảm tốc

Bình Minh

Dữ liệu kinh tế Trung Quốc tháng 5 cho thấy một bức tranh không đồng nhất về nền kinh tế lớn thứ hai thế giới...

Ảnh minh họa - Ảnh: Reuters.
Ảnh minh họa - Ảnh: Reuters.

Trong đó, căng thẳng thương mại với Mỹ gây áp lực lên lĩnh vực sản xuất, nhưng tiêu dùng lại tốt hơn kỳ vọng.

Báo cáo từ Tổng cục Thống kê Trung Quốc (NBS) ngày 16/6 cho thấy doanh thu bán lẻ tháng 5 của nước này tăng 6,4% so với cùng kỳ năm ngoái, mức tăng mạnh nhất kể từ tháng 12/2023. Đây được xem là một kết quả của nỗ lực trợ cấp tiêu dùng mạnh mẽ mà Bắc Kinh đã triển khai thời gian qua.

Mức tăng trưởng này vượt xa mức tăng 5,1% ghi nhận trong tháng 4 và cũng cao hơn nhiều so với mức dự báo tăng 4,9% mà các nhà kinh tế đưa ra trong một cuộc khảo sát của tờ báo Wall Street Journal.

Từ năm ngoái, Trung Quốc đã có các chương trình trợ cấp cho người tiêu dùng đổi hàng cũ lấy hàng mới ở nhiều sản phẩm từ điện thoại thông minh, thiết bị gia dụng, ô tô… Gần đây, chính quyền địa phương Trung Quốc đã dừng việc trợ cấp do người tiêu dùng ồ ạt mua sắm khiến chương trình bị cạn quỹ nhanh hơn dự kiến ban đầu. Điều này cho thấy những hạn chế của chương trình trong việc thúc đẩy tiêu dùng.

Dữ liệu từ NBS cũng cho thấy sản lượng công nghiệp tháng 5 của Trung Quốc tăng 5,8% so với cùng kỳ năm ngoái, giảm tốc so với mức tăng 6,1% của tháng 4 và thấp hơn mức dự báo tăng 5,9% trong cuộc khảo sát của Wall Street Journal. Đầu tư tài sản cố định tăng 3,7% trong 5 tháng đầu năm, giảm tốc từ mức tăng 4% của 4 tháng đầu năm.

Tỷ lệ thất nghiệp thành thị của Trung Quốc là 5% trong tháng 5, giảm nhẹ so với mức 5,1% ghi nhận trong tháng 4.

Những số liệu trên cung cấp một bức tranh tổng quan về nền kinh tế Trung Quốc sau khi nước này đạt một thỏa thuận “đình chiến” thương mại với Mỹ trong 90 ngày vào giữa tháng 5. Thỏa thuận này đã giảm mạnh thuế quan giữa hai nước, mang lại sự giải tỏa tạm thời cho các nhà xuất khẩu Trung Quốc trước đó phải đối mặt với mức thuế lên tới 145% khi bán hàng sang Mỹ.

Tuy nhiên, căng thẳng đã nóng trở lại vào đầu tháng này, sau khi hai nền kinh tế lớn nhất thế giới cáo buộc nhau vi phạm thỏa thuận thông qua áp dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu. Tuần trước, vòng đàm phán thương mại Mỹ - Trung thứ hai diễn tại London đã giúp khôi phục lại thỏa thuận hòa hoãn mong manh, nhưng thỏa thuận mới đạt được vẫn đang chờ sự phê chuẩn chính tưhcs của Tổng thống Hoa Kỳ Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Việc Bắc đẩy mạnh hỗ trợ nền kinh tế thông qua cả chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ đã giúp ổn định nền kinh tế trong bối cảnh áp lực bên ngoài tăng cao. Dù vậy, nền kinh tế Trung Quốc vẫn đang ngổn ngang thách thức, bao gồm cuộc khủng hoảng bất động sản kéo dài và niềm tin của người tiêu dùng còn yếu.

Các dữ liệu khác công bố ngày 16/6 cho thấy giá nhà tại các thành phố lớn của Trung Quốc giảm với tốc độ nhanh hơn trong tháng 5, trong khi cả doanh số bán nhà và đầu tư xây dựng bất động sản tiếp tục trạng thái giảm trong 5 tháng đầu năm.

Theo ước tính của hãng tin Reuters dựa trên số liệu từ báo cáo của NBS, giá bán nhà mới ở Trung Quốc giảm 0,2% trong tháng 5 so với tháng 4, sau khi đi ngang trong tháng 4. Đầu tư bất động sản giảm 10,7% trong 5 tháng đầu năm so với cùng kỳ năm ngoái, còn doanh số bán nhà tính theo diện tích mặt sàn giảm 2,9%.

Trong một cuộc khảo sát của hãng tin Reuters mới đây, giới chuyên gia dự báo giá nhà ở Trung Quốc sẽ giảm gần 5% trong năm nay và sẽ còn trì trệ trong năm 2026.

Giới phân tích nói rằng sự vững vàng của lĩnh vực xuất khẩu - được hỗ trợ bởi sự chuyển hướng của dòng hàng hóa sang các thị trường ngoài Mỹ - có thể giúp giảm bớt sự cấp bách đối với Bắc Kinh trong việc bổ sung các biện pháp kích cầu hoặc nhanh chóng đi đến một thỏa thuận thương mại với Mỹ.

“Với xuất khẩu còn trụ vững, Trung Quốc có thể không cảm thấy sức ép tức thì phải đạt thỏa thuận thương mại với Mỹ hay phải kích cầu thêm”, một báo cáo của ngân hàng Citi nhận định vào tuần trước.

Số liệu hải quan Trung Quốc công bố vào tuần trước cho thấy xuất khẩu nước này vẫn tăng trưởng, đạt mức tăng 4,8% về kim ngạch trong tháng 5 so với cùng kỳ năm ngoái. Dù vậy, mức tăng này đã giảm tốc từ mức tăng 8,1% của tháng 4 và không đạt dự báo tăng 5% mà giới chuyên gia được Reuters khảo sát đưa ra.

Nhà kinh tế trưởng Zhiwei Zhang của công ty quản lý tài sản Pinpoint Asset Management cảnh báo rằng việc đẩy nhanh xuất khẩu để tránh thuế quan đã tạo ra một cú huých cho lĩnh vực sản xuất của Trung Quốc trong năm nay, nhưng liệu xu hướng này có bền vững hay không là điều chưa rõ ràng.

“Triển vọng kinh tế Trung Quốc trong thời gian còn lại của năm nay vẫn còn thiếu chắc chắn”, ông Zhang nói.