Lý do bất khả kháng mà Bộ Giao thông vận tải nêu ra, theo báo cáo và kiến nghị trước đó của Tổng công ty Đầu tư phát triển Đường cao tốc Việt Nam (VEC), là nhà thầu Nhật Bản không tiếp tục thực hiện gói thầu J3-1 (xây dựng cầu Phước Khánh và đường dẫn), và phía Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) thống nhất không tiếp tục tài trợ cho khối lượng còn lại của gói thầu này.

Trong văn bản vừa gửi cho VEC về việc ký hợp đồng gói thầu J3-1 dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành, Bộ Giao thông vận tải nêu rõ: Bộ Giao thông vận tải, sau khi xem xét báo cáo của VEC về việc đề nghị cho phép ký hợp đồng triển khai gói thầu J3-1 thuộc dự án đầu tư xây dựng cao tốc Bến Lức - Long Thành, đã có các Tờ trình số 9536 ngày 30/8/2024 và Tờ trình số 15212 ngày 18/11/2024 gửi Thủ tướng Chính phủ đề xuất điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án.

Về tiến độ dự án, Bộ này cho biết đã đề xuất lùi thời gian hoàn thành vào ngày 30/9/2026, thay vì cuối năm 2025 như kế hoạch trước đó. Việc JICA không tiếp tục tài trợ nên VEC phải tự thu xếp nguồn vốn để hoàn thành dự án và vì vậy tổng mức đầu tư, cơ cấu nguồn vốn của dự án cũng có thay đổi và cũng được đề xuất điều chỉnh. Do đó, sau khi được Thủ tướng phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư, Bộ sẽ phê duyệt điều chỉnh dự án đầu tư theo quy định để chủ đầu tư triển khai cá bước tiếp theo.

Trước đó, trên cơ sở kiến nghị của VEC, Bộ Giao thông vận tải đã có Tờ trình số 9536, nêu rõ: Thực hiện điều chỉnh cơ cấu nguồn vốn đầu tư dự án với phần vốn vay Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) là 7.085,608 tỷ đồng (giảm 980,094 tỷ đồng); vốn vay JICA là 9.226,265 tỷ đồng (giảm 1.361,093 tỷ đồng); vốn đối ứng là 3.872,37 tỷ đồng (không thay đổi) và vốn VEC tự thu xếp là 9.402,671 tỷ đồng (tăng 1.855,101 tỷ đồng); tổng mức đầu tư toàn dự án là 29.600 tỷ đồng. Đồng thời, Bộ này kiến nghị điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đến ngày 31/12/2025, thay vì ngày 30/9/2025 theo phê duyệt.

Tại Tờ trình số 12512, Bộ Giao thông vận tải giải thích việc phải tiếp tục điều chỉnh thời gian hoàn thành dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành là trước ngày 31/12/2025. Thời hạn này được lập trên cơ sở VEC tổ chức lựa chọn nhà thầu cùng lúc với việc thực hiện thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án để có thể hoàn thành và đưa tuyến cao tốc vào khai thác trước ngày 31/12/2025.

Hiện nay, VEC đang tiến hành các thủ tục mời thầu gói thầu J3-1 qua hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Dự kiến thời gian hoàn thành gói thầu là 13 tháng. Cũng theo VEC, cầu Phước Khánh là cầu dây văng lớn, có tĩnh không cao nhất Việt Nam với độ cao 55 m, việc thi công có thể gặp khó khăn nên kiến nghị điều chỉnh thời gian thực hiện kéo dài thêm 5 tháng, đến ngày 30/9/2026 nhằm dự phòng các phát sinh ngoài ý muốn.

Ngoài gói thầu J3-1 là “nút thắt” cuối cùng của dự án cao tốc Bến Lức – Long Thành, hiện gói thầu XL-NG51 mới được bổ sung là xây dựng nút giao quốc lộ 51 với cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu cũng đang được chủ đầu tư tổ chức đấu thầu, dự kiến đến tháng 4/2026 sẽ hoàn thành. Vì vậy, theo Bộ Giao thông vận tải, việc điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đến ngày 30/9/2026 cũng sẽ tạo điều kiện hoàn thành gói thầu XL-NG51.