Đông Nam Á đang chứng kiến một làn sóng đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trong bối cảnh cuộc chiến thương mại căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc thúc đẩy các công ty chuyển sản xuất tới khu vực.

Hãng tin Bloomberg dẫn một báo cáo ra ngày 22/10 của Maybank Kim Eng cho biết dòng vốn FDI chảy vào lĩnh vực chế biến-chế tạo của Việt Nam trong 9 tháng đầu năm tăng 19% so với cùng kỳ năm ngoái, nhờ những dự án đầu tư lớn như nhà máy sản xuất polypropylene (PP) trị giá 1,2 tỷ USD của tập đoàn Hàn Quốc Hyosung.

Từ tháng 1 đến tháng 7, lượng vốn FDI ròng của Thái Lang tăng 53% so với cùng kỳ năm trước, đạt 7,6 tỷ USD, trong đó dòng vốn chảy vào ngành chế biến-chế tạo tăng gấp gần 5 lần - theo dữ liệu của Ngân hàng Trung ương nước này.

Tại Philippines, lượng vốn FDI ròng chảy vào ngành chế biến-chế tạo tăng vọt lên 861 triệu USD trong 7 tháng, từ mức chỉ 144 triệu USD cùng kỳ năm ngoái.

"Cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung có thể đang thu hút thêm nhiều công ty đến mở nhà máy ở Đông Nam Á để tránh hàng rào thuế quan", báo cáo của Maybank nhận định. "Những ngành như hàng tiêu dùng, công nghiệp, phần cứng công nghệ và viễn thông, ô tô và hóa chất đều cho thấy sự quan tâm gia tăng đến Đông Nam Á".

Ở thời điểm hiện tại, Đông Nam Á đang hưởng một số mặt lợi trong cuộc chiến thương mại, nhờ trở thành một địa chỉ sản xuất thay thế cho những công ty muốn chuyển sản xuất khỏi Trung Quốc để tránh hàng rào thuế quan của Mỹ đối với hàng hóa từ Trung Quốc.

Theo một cuộc khảo sát thực hiện trong thời gian từ 29/8-5/9, khoảng 1/3 trong số hơn 430 công ty Mỹ ở Trung Quốc được hỏi cho biết đã hoặc đang cân nhắc chuyển sản xuất sang một quốc gia khác trong bối cảnh chiến tranh thương mại.

"Căng thẳng thương mại leo thang sẽ chỉ đẩy mạnh xu hướng này", chuyên gia kinh tế cao cấp Trinh Nguyen thuộc Natixis Asia ở Hồng Kông phát biểu. "Đông Nam Á vừa là một thị trường tăng trưởng tốt, vừa là một địa chỉ để chuyển sản xuất hợp lý nhờ chi phí rẻ hơn và tự do hóa thương mại, đồng thời giúp tránh những rủi ro địa chính trị".

Tuy nhiên, chắc chắn là Đông Nam Á không "miễn nhiễm" khỏi những tác động bất lợi của chiến tranh thương mại. Số liệu thống kê 22/10 cho biết cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung là một nhân tố khiến xuất khẩu của Thái Lan bất ngờ giảm trong tháng 9.

Theo đó, xuất khẩu của Thái Lan giảm 5,2% so với cùng kỳ năm ngoái, đánh dấu tháng giảm đầu tiên trong 19 tháng, trong khi giới phân tích dự báo mức tăng 6,05%. Trong tháng 8, xuất khẩu của Thái Lan tăng 6,68% so với cùng kỳ 2017.