Sản phẩm bị điều tra là thép hợp kim và không hợp kim như thép cán nóng, cán nguội, thép mạ... Liên minh kinh tế Á-Âu cũng không có quy định cụ thể về giai đoạn điều tra và ra kết luận trong vụ việc này.

Thông tin từ Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) cho biết, ngày 7/8/2018, Liên minh kinh tế Á - Âu (EEC) đã ra thông báo khởi xướng điều tra áp dụng biện pháp tự vệ toàn cầu đối với sản phẩm thép hợp kim và không hợp kim.

Cụ thể, sản phẩm bị điều tra là thép cán nóng, cán nguội, thép mạ có các mã HS 7208, 7209, 7210, 7211, 7212, 7225, và 7226. Thời kỳ điều tra là từ năm 2015 đến năm 2017.

Mặc dù EEC không có quy định cụ thể về giai đoạn điều tra và ra kết luận trong vụ việc tự vệ, tuy nhiên theo thông lệ thông thường của các nước khác, thời gian điều tra có thể kéo dài từ 9 đến 12 tháng.

Theo cáo buộc của EEC, trong giai đoạn 2015-2017 đã có sự gia tăng lượng nhập khẩu các sản phẩm bị điều tra vào khối này cả về mặt tuyệt đối và tương đối, dẫn đến việc sụt giảm thị phần và gây ra thiệt hại cho ngành sản xuất nội địa.

Ngoài ra, EEC cũng đưa ra cáo buộc về sự đe dọa thiệt hại trong tương lai do khối này lo ngại ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng dư thừa thép, sự phát triển của các biện pháp an ninh đặc biệt và chống bán phá giá với các sản phẩm thép trong giai đoạn 2015-2017. Đặc biệt là biện pháp 232 của Hoa Kỳ với thép có thể dẫn đến phân phối lại sự nhập khẩu thép trên thị trường thế giới, bao gồm cả thị trường của EEC.

Theo quy trình, thủ tục của EEC (Nghị định thư về việc áp dụng biện pháp tự vệ, chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với nước thứ ba - Phụ lục 8 Hiệp ước về Liên minh kinh tế Á-Âu), trong vòng 25 ngày kể từ ngày khởi xướng, các bên có quyền đăng ký làm bên có liên quan để tham gia vụ việc.

Trong vòng 45 ngày kể từ ngày khởi xướng, các bên liên quan có quyền yêu cầu tổ chức tham vấn công khai. Và trong vòng 60 ngày kể từ ngày khởi xướng, các bên liên quan có quyền bày tỏ quan điểm (bằng văn bản).

Trước đó, ngày 18/7, Liên minh châu Âu (EU) cũng đã áp dụng biện pháp tự vệ tạm thời trong vụ việc điều tra, áp dụng biện pháp tự vệ với một số sản phẩm thép nhập khẩu.

Có 28 nhóm sản phẩm bị điều tra, trong đó mỗi nhóm sẽ được quy định một mức hạn ngạch riêng, đối với lượng hàng hóa vượt hạn ngạch, mức thuế áp dụng là 25%.

Cũng trong tháng 7/2018, Cục Ngoại thương (Bộ Thương mại Thái Lan) khởi xướng điều tra gia hạn lần hai biện pháp tự vệ đối với sản phẩm thép tấm không hợp kim cán nóng dạng cuộn và không cuộn, có hoặc không có hoa văn được xuất khẩu vào nước này.

Như vậy, trong vòng 2 tháng trở lại đây, liên tiếp các nước và các liên minh kinh tế đã áp dụng biện pháp tự vệ đối với sản phẩm thép để bảo hộ sản phẩm trong nước, là một trong những nguy cơ lớn đối với các nước có thế mạnh xuất khẩu thép như Việt Nam.