Thanh tra Chính phủ vừa công bố Kết luận thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai, bảo vệ và phát triển rừng, bảo vệ môi trường, xây dựng đối với các dự án đầu tư trên bán đảo Sơn Trà, Đà Nẵng.

Hàng loạt sai phạm về giao đất

Thanh tra Chính phủ cho biết, theo kết quả tổng điều tra, kiểm kê rừng thành phố Đà Nẵng năm 2016 được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công bố thì tổng diện tích rừng tại Bán đảo Sơn Trà năm 2016 là 3.729 ha.

Trong tổng số 18 dự án trên Bán đảo Sơn Trà được UBND thành phố Đà Nẵng phê duyệt, chấp thuận có 9 dự án có một phần diện tích là rừng tự nhiên với tổng diện tích là 163,32 ha nhưng chưa xác định trong phương án giao quản lý, bảo vệ rừng.

Hai dự án UBND thành phố Đà Nẵng có văn bản lấy ý kiến của Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Quân khu 5 nhưng chỉ có 1 dự án Bộ Quốc phòng có ý kiến thống nhất, 1 dự án chưa có văn bản trả lời, nhưng UBND thành phố Đà Nẵng vẫn giao đất, cho thuê đất thực hiện dự án.

Còn lại 16 dự án, UBND thành phố Đà Nẵng chưa có văn bản lấy ý kiến Bộ Quốc phòng; sau đó Đà Nẵng không tổ chức rà soát để xử lý vi phạm. Qua rà soát, báo cáo của UBND thành phố Đà Nẵng, bước đầu xác định có 7 dự án được giao đất, cho thuê đất vi phạm về an ninh quốc phòng.

Thanh tra Chính phủ khẳng định việc giao đất, cho thuê đất đối với 3 dự án (Khu du lịch bãi Bụt; Khu du lịch bãi Trẹm; Khu du lịch sinh thái kết hợp nuôi trồng thủy sản) khi không có hồ sơ dự án đầu tư, vi phạm Nghị định số 12/2000 của Chính phủ; không tổ chức thẩm tra Báo cáo nghiên cứu khả thi đối các dự án thuộc nhóm A (khu du lịch Bãi Bụt; tổ hợp khu du lịch – dịch vụ cao cấp Sơn Trà) là vi phạm Nghị định số 07/2003.

Cơ quan thanh tra cũng phát hiện việc không thẩm định về nhu cầu sử dụng đất đối với 4 dự án (Khu du lịch, dịch vụ ven biển và dịch vụ sinh thái cao cấp Hồ Xanh; Khu du lịch nghỉ dưỡng và biệt thự sinh thái cao cấp Ghềnh Đa – Mũi Nghê; Khu du lịch sinh thái biển kết hợp nuôi trồng thủy hải sản; Khu biệt thự Suối Đá) hoặc có thẩm định nhưng không đầy đủ trình tự, thủ tục, vi phạm Nghị định số 181/2004 và Thông tư số 30/2014/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường (Khu du lịch sinh thái biển Bãi Bắc và Khu du lịch sinh thái biển, biệt thự cao cấp Ghềnh Bàn - Bãi Đa).

Đà Nẵng cũng giao cho các đơn vị không có chức năng, thẩm quyền (Công ty Quản lý và Khai thác đất thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường, Ban Quản lý dự án Sơn Trà-Điện Ngọc) ký hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất với chủ đầu tư một số dự án, vi phạm quy định tại Khoản 4 Điều 5 Luật Đất đai năm 2003.

Giao đất cho cá nhân (chủ đầu tư) tại 3 dự án (Khu du lịch sinh thái Bãi Trẹm; Khu du lịch biển Đông mở rộng; Khu du lịch Bãi Rạng) là không đúng đối tượng, không đúng thẩm quyền. Đến thời điểm thanh tra, UBND thành phố Đà Nẵng đã thu hồi dự án Khu du lịch Bãi Rạng, giao Trung tâm phát triển quỹ đất thành phố quản lý.

"Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các chủ đầu tư để thực hiện 5 dự án trên Bán đảo Sơn Trà với thời hạn sử dụng đất lâu dài, vi phạm quy định tại Khoản 3 Điều 67 Luật Đất đai năm 2003. UBND thành phố Đà Nẵng phê duyệt quy hoạch chi tiết 3 dự án chưa phù hợp với diện tích quy hoạch sử dụng đất được Chính phủ phê duyệt; phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng 2 dự án không thuộc các trường hợp được điều chỉnh", kết luận thanh tra nêu.

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Công an điều tra, xử lý theo quy định tại dự án Khu du lịch sinh thái biển, biệt thự cao cấp Ghềnh Bàn - Bãi Đa do Công ty Cổ phần Xây dựng 79 làm Chủ đầu tư.

Theo cơ quan thanh tra, khi giao đất, các cơ quan chức năng thẩm định không đầy đủ về nhu cầu sử dụng đất theo quy định tại Thông tư số 30/2014/TT-BTNMT; UBND thành phố Đà Nẵng xác định tiền chuyển quyền sử dụng đất với diện tích thấp hơn so với quy hoạch chi tiết xây dựng TL 1/500 là 13.679 m2.

Chủ đầu tư không thực hiện đúng tiến độ dự án được phê duyệt, vi phạm quy định tại Điều 64 Luật Đất đai năm 2013. Sau khi được cấp 33 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với diện tích 194.968 m2, chủ đầu tư ký hợp đồng góp vốn bằng 33 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, có biểu hiện chuyển nhượng dự án nhưng không thấy doanh nghiệp kê khai, nộp các khoản nghĩa vụ có liên quan vào Ngân sách nhà nước.

Cùng với đó, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ Công an điều tra sai phạm tại dự án Khu biệt thự Suối Đá. Tại dự án này, UBND thành phố Đà Nẵng giao đất, cho thuê đất đối với Lô L09 không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất; phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết đối với dự án Khu biệt thự Suối Đá, làm giảm tiền sử dụng đất 11.272,5 triệu đồng, có dấu hiệu làm trái quy định pháp luật, gây thất thoát tài sản nhà nước.

Chủ tịch, Phó chủ tịch Đà Nẵng phải chịu trách nhiệm

Theo Thanh tra Chính phủ, việc Đà Nẵng cấp giấy chứng nhận đầu tư khi chủ đầu tư chưa lập Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) bổ sung, vi phạm Luật Bảo vệ môi trường năm 2005; cho chủ đầu tư hưởng ưu đãi miễn tiền thuê đất, tiền thuế sử dụng đất từ năm 2004-2015 không đúng đối tượng, vi phạm Luật Khuyến khích đầu tư; thực hiện chưa đầy đủ thủ tục thẩm tra để cấp giấy chứng nhận đầu tư đối với dự án có tổng vốn đầu tư trên 300 tỷ đồng và thuộc lĩnh vực kinh doanh có điều kiện, vi phạm Luật Đầu tư 2005.

Đồng thời, Đà Nẵng không ban hành giá đất tại Bán đảo Sơn Trà dẫn đến việc xác định tiền thu sử dụng đất, tiền thuê đất gặp nhiều khó khăn; chưa thực hiện đầy đủ quy trình theo quy định về xác định giá đất; không lấy ý kiến hoặc không xem xét ý kiến của các sở ban, ngành mà chỉ căn cứ ý kiến của Chủ tịch và các Phó chủ tịch thành phố tại các cuộc họp.

Xác định sai thời điểm tính giá đất để thu tiền sử dụng đất; cho hưởng ưu đãi, giảm 10% tiền sử dụng đất... tại một số dự án không đúng quy định. Xác định, thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi chưa có quyết định giao đất, cho thuê đất; không tính, thu tiền phạt chậm nộp tiền sử dụng đất... là không đúng quy định.

Xác định tiền chuyển quyền sử dụng đất dự án Khu du lịch sinh thái biển, biệt thự cao cấp Ghềnh Bàn - Bãi Đa, diện tích đất thấp hơn so quy hoạch chi tiết xây dựng TL 1/500 là 13.679 m2.

Giao đất, cho thuê đất Lô L09 thuộc dự án Khu biệt thự Suối Đá không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định; điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng Dự án Khu biệt thự Suối Đá chưa đúng quy định, nếu tính theo giá đất giao có thu tiền sử dụng đất là 2.500.000 đồng/m2, làm giảm tiền sử dụng đất phải nộp ngân sách nhà nước trên 11 tỷ đồng.

Thanh tra Chính phủ khẳng định, trách nhiệm đối với các khuyết điểm, vi phạm trên thuộc về Chủ tịch, các Phó chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng, Giám đốc các Sở, lãnh đạo các phòng ban, thủ trưởng các đơn vị trực thuộc và các cán bộ có liên quan qua các thời kỳ có các khuyết điểm, vi phạm nêu tại Kết luận thanh tra.

Lãnh đạo Bộ, thủ trưởng, cán bộ các cục, vụ, đơn vị thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chịu trách nhiệm về khuyết điểm, vi phạm thuộc lĩnh vực quản lý. Chủ đầu tư các dự án, tổ chức, cá nhân có liên quan chịu trách nhiệm về các vi phạm nêu tại kết luận.

Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng giao UBND thành phố Đà Nẵng tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định đối với tổ chức, cá nhân có khuyết điểm, vi phạm.