Luật Biểu tình đã lùi, đã hoãn nhiều lần, càng khó thì càng nên nghiên cứu để ban hành chứ không nên bỏ dở.

Đó là quan điểm được Uỷ viên Uỷ ban Tư pháp Quốc hội, ông Trương Trọng Nghĩa nhấn mạnh khi thảo luận về các báo cáo phòng chống tội phạm và của các ngành tư pháp, chiều 4/9.

Trước đó, tại một số báo cáo và một số ý kiến phát biểu, việc các tổ chức phản động trong và ngoài nước kích động, lôi kéo người dân và các đối tượng hình sự tại nhiều địa phương biểu tình, gây rối trật tự công cộng được cho là đáng chú ý trong tình hình tội phạm.

Theo đại biểu Trương Trọng Nghĩa thì biểu tình là quyền Hiến định của công dân, nếu xử lý không khéo thì coi những người đi biểu tình là tội phạm, là xấu hết, trong khi chưa có Luật Biểu tình.

Lưu ý luật này đã lùi, đã hoãn nhiều lần, ông Nghĩa cho rằng càng khó thì càng nên nghiên cứu để ban hành chứ không nên bỏ dở.

Nhắc lại câu nói của bác Hồ, dân chủ là để làm sao cho dân được mở miệng, đại biểu Nghĩa đề nghị nên tổ chức nhiều hoạt động sinh hoạt tập thể để dân có chỗ mà mở miệng.

Khái quát ba đặc điểm tội phạm thời gian qua là công khai, kéo dài, quy mô lớn nhưng xu hướng "đi sau tội phạm" ngày càng rõ, ông Nghĩa nhắc đến vụ án "Vũ Nhôm" kéo dài cả chục năm, đến cả nhà đầu tư nước ngoài còn biết "tiếng".

"Những nhân vật như Vũ "nhôm" hay Út "trọc" hoạt động lũng đoạn đã hàng chục năm, dư luận đã đồn đại rất nhiều rồi. Nhiều nhà đầu tư thậm chí còn phản ánh, đến Đà Nẵng không làm gì được vì có "ông đó" bao thầu, chi phối hết rồi mà các cơ quan kiểm soát của nhà nước không làm gì được", ông Nghĩa dẫn chứng.

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa còn đặt vấn đề, việc kiểm soát những hoạt động khi lực lượng vũ trang tham gia làm kinh tế như trong vụ Vũ "nhôm", Út "trọc"… là thế nào ?. Khi mà, Vũ "nhôm", Út "trọc" là những thượng tá, đại tá, nếu chưa bị phát giác, không chừng ít năm sau tiếp tục lên tá, lên tướng, thăng tiến khó hãm.

"Vậy những người lãnh đạo trực tiếp của những người này là ai mà để xảy ra như vậy. Cơ chế để chống những bình phong cho các hành vi lợi dụng thế này cần đánh giá sao? Việc làm kinh tế của lực lượng vũ trang  như vậy thì mục đích chính là để làm giàu hay là để phục vụ người dân? Thời bình rồi mà không biết họ làm như thế là để làm tình báo hay làm gì vậy? Những câu hỏi này khiến người dân không lý giải được, hết sức băn khoăn" ông Nghĩa phát biểu.

"Cán bộ lấy vỏ bọc kinh tế để hoạt động nghiệp vụ hay ngược lại lấy hoạt động nghiệp vụ làm vỏ bọc để hoạt động kinh tế, phiên trả lời chất vấn vừa qua của Bộ trưởng Công an Tô Lâm đã nêu rõ, đây là những bài học rất đau xót của ngành", Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga bình luận.

Một trong những hạn chế khác cũng được đại biểu Nghĩa đề cập là khả năng hội nhập, hợp tác quốc tế. Ông Nghĩa nêu, có nhiều trường hợp người phạm tội vừa thực hiện hành vi vừa chuẩn bị cho đường lui từ nhiều năm trước, từ việc mua nhà cửa ở nước ngoài, tích luỹ tài sản, đưa con cái đi thoát ly, lo giấy tờ để thoát ra ngoài, hưởng cuộc sống nhởn nhơ. Điều này gây nên những bất công rất lớn trong khi các cơ quan bảo vệ pháp luật lại rất vướng về quyền hạn, hoạt động khi truy tìm tội phạm, dấu vết của hoạt động tội phạm ở nước ngoài, trong đó có việc điều tra tài sản.

"Tại sao những khoản tiền, tài sản lớn như vậy lại chuyển đi được. Không cẩn thận thì hiện tượng di tản hợp pháp sẽ còn rộ lên, người ta cứ âm thầm chuẩn bị cho con cái, gia đình thoát đi, ảnh hưởng lớn đến đầu tư nước ngoài cũng như niềm tin của người dân trong nước", ông Nghĩa phân tích.

Bên cạnh vấn đề nêu trên, một số ý kiến khác quan tâm đến việc chống tội phạm ngay trong cơ quan chống tội phạm.

Đại biểu Nguyễn Văn Chiến, Uỷ viên Uỷ ban Tư pháp nêu lại nội dung báo cáo của Chính phủ về vấn đề sai phạm phát hiện trong một số cơ quan phòng chống tội phạm như vụ đường dây đánh bạc có liên quan đến các lãnh đạo tại Tổng Cục cảnh sát - Bộ Công an, sai phạm tại các cơ quan quản lý nhà nước trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông vừa qua…

Đại biểu Chiến nhìn nhận, việc xác định các loại tội phạm vừa qua được làm rất tốt nhưng trong các vụ án này rõ ràng có trách nhiệm của các cơ quan hữu quan. Việc xử lý các tội phạm này cần đánh giá được nguyên nhân để có biện pháp khắc phục, chỉ ra được gốc rễ từ đâu để phòng ngừa, xử lý.

Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga bình luận, việc phá nhiều vụ án lớn vừa qua, tiêu biểu như vụ đường dây đánh bạc có liên quan đến các quan chức tại C50 – Cục phòng chống tội phạm công nghệ cao (Bộ Công an) cho thấy sự đấu tranh kiên quyết để đưa các hành vi phạm pháp ra ánh sáng, cho thấy rõ cuộc đấu tranh chống tham nhũng không có vùng cấm, không có ngoại lệ.

Song, bà Nga cũng yêu cầu có đánh giá, định lượng cụ thể hơn ngay trong các cơ quan có chức năng chống tham nhũng và tội phạm cũng xảy ra ngay trong nội bộ các cơ quan có chức năng phòng chống tội phạm vì vấn đề này có tác động tới niềm tin của người dân.