Malaysia đã đình chỉ ba trong số các dự án có vốn Trung Quốc lớn nhất ở nước này, đồng thời tiến hành điều tra xem một khoản vay từ một ngân hàng quốc doanh Trung Quốc có bị sử dụng trong giao dịch liên quan đến 1MDB - quỹ đầu tư quốc gia dính bê bối của Malaysia.

Theo tờ Financial Times, tổng trị giá của 3 dự án bị đình chỉ là 22 tỷ USD.

Các dự án này bao gồm dự án đường sắt East Coast Rail Link nối giữa khu vực bờ biển phía Đông của Malaysia với miền Nam của Thái Lan và Kuala Lumpur, và hai dự án đường ống dẫn dầu có trị giá hơn 1 tỷ USD mỗi dự án.

Nguồn tin là quan chức Malaysia cho biết vào ngày 4/7, cơ quan chức năng của Malaysia đã gửi thư đến nhà thầu Trung Quốc để thông báo về việc dừng các dự án nói trên, bao gồm Công ty Xây dựng liên lạc Trung Quốc (CCCC) và Cục Đường ông dầu khí Trung Quốc (CPPB).

Theo nguồn tin, phía Malaysia giải thích việc dừng các dự án này là do chi phí quá đắt đỏ.

Việc dừng ba dự án nói trên là bằng chứng rõ nét nhất cho thấy quan điểm cứng rắn của Thủ tướng Mahathir Mohamad trong việc hạn chế ảnh hưởng của Trung Quốc ở Malaysia. Dưới thời cựu Thủ tướng Najib Razak, hàng tỷ USD vốn Trung Quốc đã đổ vào Malaysia nhằm thúc đẩy Sáng kiến Vành đai và Con đường của Bắc Kinh.

Giờ đây, sáng kiến này đang gặp khó ở Malaysia, khi Chính phủ mới của ông Mohamad tuyên bố sẽ cắt giảm chi tiêu công và rà soát lại tất cả các dự án có vốn Trung Quốc cũng như "những thỏa thuận bất bình đẳng".

Hai dự án đường ống bị hủy có quan hệ trực tiếp với 1MDB - quỹ đầu tư bị cho là đã bị biển thủ số tiền lên tới 4,5 tỷ USD. Bộ Tài chính Malaysia nghi ngờ rằng một khoản vay từ Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc để sử dụng cho hai dự án này đã bị dùng một phần để mua đất thuộc sở hữu của 1MDB ở Penang, nhằm giúp quỹ này trả bớt nợ.

Vụ điều tra này nằm trong cuộc điều tra đang mở rộng nhằm vào bê bối của 1MDB. Tuần này, ông Najib đã bị bắt và bị buộc tội tham nhũng.

Hôm thứ Ba, Bộ trưởng Bộ Tài chính Malaysia Lim Guan Eng nói chi phí cần phải giảm mạnh thì nước này mới có thể tiếp tục triển khai dự án đường sắt East Coast Rail Link . Bộ Tài chính Malaysia ước tính dự án này có chi phí thực tế lên tới 20 tỷ USD, cao hơn 3,5 tỷ USD so với con số mà chính quyền ông Najib đưa ra.

Tuy vậy, việc hủy dự án này là rất khó, vì một lượng lớn tiền vốn đã được huy động, và dự án cũng đã khởi công. Ngoài ra, hai dự án đường ống dẫn đầu cũng đã được xây dựng một phần.

Chưa kể, dự án đường sắt trên là dự án có ý nghĩa chiến lược lớn nhất đối với Trung Quốc ở Malaysia. "Trong số tất cả các dự án ở Malaysia thì dự án này có tầm quan trọng lớn nhất đối với Sáng kiến Vành đai và Con đường, nên đây chính là dự án khiến Bắc Kinh quan tâm nhiều nhất", ông Peter Mumford, Giám đốc phụ trách khu vực châu Á của Eurasia Group, phát biểu.