Chính phủ Malaysia có thể áp dụng một số loại thuế mới và bán tài sản như đất để trả bớt nợ công - Thủ tướng Mahathir Mohamad cho biết ngày 9/10. Hiện nay, tổng nghĩa vụ nợ của Chính phủ Malaysia là vào khoảng 1 nghìn tỷ Ringgit, tương đương gần 241 tỷ USD.

Ông Mahathir, người bất ngờ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử toàn quốc hồi tháng 5, chỉ trích chính quyền của người tiền nhiệm Najib Razak vay nợ quá nhiều. Ông cho rằng mức nợ công tăng cao của Malaysia một phần do thất thoát tại 1MDB - quỹ đầu tư quốc gia hiện đang là tâm điểm của các cuộc điều tra tham nhũng và rửa tiền không chỉ tại Malaysia và còn tại một số quốc gia khác.

Áp lực ngân sách đối với Chính phủ Malaysia càng tăng sau khi nước này xóa bỏ thuế hàng hóa và dịch vụ - một loại thuế vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của người dân. Bởi vậy, Chính phủ của Thủ tướng Mahathir buộc phải tính đến việc tìm nguồn thu ngân sách bổ sung như thuế mới hay bán tài sản.

"Các mục tiêu tài khóa mà chính quyền tiền nhiệm đưa ra là phi thực tế trong ngắn hạn. Sẽ là ngớ ngẩn nếu chúng tôi tiếp tục duy trì những mục tiêu đó", Bộ trưởng Bộ Tài chính Malaysia Lim Kim Eng phát biểu tại một hội thảo đầu tư ở Kuala Lumpur ngày 9/10. "Tuy nhiên, trong trung hạn, chúng tôi vẫn sẽ giữ vững định hướng chặt chẽ về mặt tài khóa".

Khi còn cầm quyền, Chính phủ của ông Najib dự báo mức thâm hụt tài khóa 2,8% trong năm 2018, thấp hơn mức 3% trong năm ngoái. Hồi tháng 6, ông Lim cho rằng Malaysia có thể đạt mục tiêu thâm hụt ngân sách 2,8% trong năm nay, nhưng việc giảm hơn nữa mức thâm hụt sẽ là một thách thức.

Theo dự kiến, chính quyền ông Mahathir sẽ công bố kế hoạch ngân sách 2019 vào ngày 2/11.

Các tổ chức đánh giá tín nhiệm cũng nói rằng Malaysia đối mặt thách thức trong việc giảm thêm thâm hụt tài khóa. Hồi tháng 2, Moody’s khuyến nghị rằng việc thắt chặt tài khóa sẽ phải diễn ra rất từ tốn nếu Chính phủ nước này không có thêm những biện pháp tăng đáng kể nguồn thu ngân sách.

"Chúng tôi có thể sẽ phải đưa ra loại thuế mới để tăng nguồn thu và có tiền trả nợ. Một cách khác là bán tài sản, như đất chẳng hạn", ông Mahathir nói ngày 9/10. "Ngoài những cách đó ra, chúng tôi có thể bán một số tài sản giá trị khác nữa".

Ông Lim thì nói Chính phủ Malaysia có thể bán bớt cổ phần doanh nghiệp mà họ nắm giữ thông qua các công ty quốc doanh. "Chúng tôi sẽ giảm bớt sự tham gia trực tiếp vào việc sở hữu cổ phần của các công ty, để khu vực tư nhân có thể giữ vai trò đi đầu", ông Lim cho hay.

Hồi tháng 8, Reuters nói rằng quỹ đầu tư quốc gia Khazanah Nasional của Malaysia có thể bán bớt cổ phần mà quỹ đang nắm giữ để nhiều công ty để lấy tiền trả bớt nợ công.

Ông Lim nói Chính phủ Malaysia sẽ cần 3 năm để giải quyết các vấn đề tài khóa. Ông nói các biện pháp thuế mới sẽ được công bố trong kế hoạch ngân sách 2019.

"Chính phủ cần phải chặt chẽ trong các khoản chi tiêu, nhưng chúng tôi cũng phải thận trọng để không bị rơi vào cái bẫy kham khổ. Điều chúng tôi muốn là chi tiêu sao cho có hiệu quả hơn", ông Lim nói.