Mở khóa tiềm năng vận tải hàng không chặng ngắn

Chiều ngày 12/3/2025, hội thảo “Mở khóa tiềm năng vận tải hàng không chặng ngắn Việt Nam” do Cơ quan thương vụ Pháp (Business France) và Tổng công ty Tư vấn thiết kế giao thông vận tải (TEDI) đồng tổ chức tại Hà Nội.

Bên cạnh các chia sẻ của các chuyên gia, hội thảo công bố báo cáo “Chắp cánh cho hoạt động vận tải hàng không chặng ngắn tại Việt Nam” do ATR hợp tác cùng TEDI thực hiện.

Trình bày tại hội thảo, ông Jean-Daniel Kosowski, Giám đốc Kinh doanh ATR, cho biết thị trường vận tải hàng không chặng ngắn có tiềm năng phát triển lớn tại Việt Nam.

Theo đó, hàng không chặng ngắn đóng vai trò bổ trợ cho giao thông đường bộ, giúp cải thiện khả năng di chuyển, củng cố mạng lưới các thành phố nhỏ và bảo đảm thêm nhiều địa phương hưởng lợi từ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Đồng thời, hàng không chặng ngắn còn giúp tối ưu hóa sử dụng các sân bay hiện có.

Theo báo của ATR phối hợp với TEDI, với hơn 90% lưu lượng chuyến bay nội địa hiện nay tập trung tại 10 trong tổng số 22 sân bay trên cả nước, dẫn đến tình trạng nhiều cảng hàng không địa phương chưa được khai thác hết tiềm năng. Bên cạnh đó, 25% các chuyến bay nội địa hiện tại có đường bay dưới 555 km và sử dụng tàu bay lớn dẫn tới chi phí vận hành không được tối ưu và tần suất bay chưa đạt hiệu quả cao.

Theo số liệu thống kê, đội tàu bay khai thác chặng ngắn tại Việt Nam hiện chỉ chiếm 2% tổng số đội bay, trong khi con số này tại Nhật Bản là 17% và mức trung bình toàn cầu là 25%. Điều này cho thấy dư địa phát triển của thị trường hàng không chặng ngắn tại Việt Nam còn rất lớn.

Báo cáo hợp tác giữa ATR và TEDI cũng chỉ ra rằng Việt Nam có 149 đường bay đáp ứng tiêu chí chặng ngắn, trong đó có 87 đường bay tiềm năng với lưu lượng hành khách cao. Để khai thác hiệu quả những tuyến bay này, một đội gồm 25 máy bay ATR mới sẽ là giải pháp khả thi.

Nhìn nhận hàng không chặng ngắn nhắm tới phân khúc thị trường khác so với các hãng còn lại, vị Giám đốc Kinh doanh ATR khẳng định hãng hàng không thuần chặng ngắn nếu được hình thành sẽ không cạnh tranh với các hãng bay hiện có, bởi lẽ chủ yếu tập trung tăng lưu lượng chuyến bay đến các cảng hàng không địa phương.

“Tần suất chuyến bay đến các cảng hàng không địa phương hiện hữu tăng lên đồng nghĩa với việc tối ưu hóa khai thác cơ sở hạ tầng sẵn có mà không cần đầu tư xây dựng mới hay nâng cấp, mở rộng. Khi đó tình trạng cơ sở hạ tầng hoạt động dưới công suất tại nhiều cảng hàng không địa phương sẽ được giải quyết, hàng không chặng ngắn cho phép tối đa doanh thu,” ông Jean-Daniel Kosowski cho hay.

Chỉ ra ưu thế giữa máy bay turbine cánh quạt và máy bay phản lực đang khai thác chặng ngắn, ông Jean-Daniel Kosowski thông tin máy bay turbine cánh quạt có lợi thế rõ rệt so với máy bay phản lực cỡ nhỏ trên các đường bay ngắn khi có lượng nhiên liệu tiêu thụ cũng như mức phát thải thấp, tính theo chi phí mỗi đầu hành khách thấp hơn 30% so với máy bay phản lực, đưa ra mức giá vé rẻ hơn trên các đường bay ngách, từ đó kích thích nhu cầu đi lại cho người dân.

Nhìn rộng hơn, việc phát triển hàng không chặng ngắn có tác động tích cực đến kinh tế - xã hội. Theo các nghiên cứu gần đây, nếu tăng thêm 10% chuyến bay chặng ngắn, du lịch địa phương có thể tăng trưởng 5%, GDP địa phương tăng 6% và thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) có thể tăng tới 8%. Minh chứng từ thị trường Nhật Bản và New Zealand cho thấy việc mở rộng các tuyến bay chặng ngắn không chỉ thúc đẩy kết nối mà còn tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế khu vực.

Trong bối cảnh đó, ông Jean-Pierre Clercin, Giám đốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương của ATR, khẳng định rằng Việt Nam có thể tạo ra một mạng lưới vận tải hàng không tích hợp lớn hơn, qua đó định vị đất nước như một cửa ngõ hàng không quan trọng tại Đông Nam Á. Ông cũng nhấn mạnh cam kết của ATR trong việc hợp tác với các bên liên quan tại Việt Nam nhằm cung cấp các giải pháp hàng không hiện đại, bền vững và hiệu quả về kinh tế.

Ông Đào Ngọc Vinh, Tổng Giám đốc TEDI, bày tỏ vinh dự khi được tham gia hợp tác với ATR thực hiện nghiên cứu về lưu lượng hàng không tại các sân bay Việt Nam, qua đó, nêu bật tiềm năng phát triển hàng không chặng ngắn của đất nước. Khi Việt Nam vẫn đang phát triển các sân bay mới, TEDI mong muốn tiếp tục đóng góp chuyên môn của mình cho giai đoạn phát triển đầy tiềm năng của thị trường này.

ATR là doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực sản xuất tàu bay chặng ngắn, với các dòng tàu bay ATR 42 và ATR 72 đang được khai thác rộng rãi trên toàn cầu. Công ty hiện có khoảng 200 hãng hàng không đối tác tại hơn 100 quốc gia, với trung bình 120 đường bay mới được mở mỗi năm. Tầm nhìn của ATR là phát triển các kết nối bền vững, mang lại lợi ích cho cộng đồng và doanh nghiệp trên toàn thế giới.

Ngoài ra, ATR cũng chú trọng đến đổi mới công nghệ để tối ưu hiệu quả khai thác. Vào tháng 1/2022, hãng đã thực hiện chuyến bay thương mại đầu tiên sử dụng 100% nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) trên cả hai động cơ. Đây được xem là bước tiến quan trọng trong nỗ lực giảm phát thải khí carbon và phát triển một ngành hàng không xanh, bền vững.