Chương trình hội thảo khoa học với chủ đề “Phẫu thuật van tim ít xâm lấn nâng cao - Đâu là giới hạn?” vừa diễn ra tại Bệnh viện Tim Hà Nội, quy tụ các chuyên gia trong và ngoài nước, nhằm chia sẻ kỹ thuật phẫu thuật tim ít xâm lấn tiên tiến. Đây là dấu mốc quan trọng, khẳng định trình độ chuyên môn và khả năng hội nhập ngày càng sâu rộng của ngành y tế Việt Nam.

Sự kiện thu hút hơn 20 chuyên gia tim mạch hàng đầu đến từ nhiều quốc gia châu Á, với mục tiêu cập nhật kỹ thuật mới, chia sẻ kinh nghiệm thực hành trong các ca phẫu thuật van tim phức tạp bằng phương pháp phẫu thuật ít xâm lấn. Đây được coi là "cuộc cách mạng" trong phẫu thuật tim mạch, mang lại nhiều ưu điểm như đường mổ nhỏ, đảm bảo thẩm mỹ, giảm đau đớn, giảm biến chứng cho bệnh nhân.

Tại chương trình, các bác sĩ của Bệnh viện Tim Hà Nội đã trực tiếp thực hiện 6 ca phẫu thuật van tim ít xâm lấn, kết nối truyền hình trực tiếp từ phòng mổ đến hội trường để các chuyên gia trong và ngoài nước cùng thảo luận, chia sẻ chuyên môn. Việc tổ chức chương trình quốc tế ngay tại phòng mổ là minh chứng cho bước tiến chuyên môn và hội nhập của y học Việt Nam, đồng thời tạo cơ hội tiếp cận kỹ thuật phẫu thuật tim hiện đại cho đội ngũ bác sĩ trong nước.

Cụ thể, thay vì mổ mở cửa xương ức bệnh nhân để thay hai van tim ở vị trí xa nhau, các bác sĩ Bệnh viện Tim Hà Nội đã phẫu thuật nội soi toàn bộ để thay cùng lúc van động mạch chủ và van hai lá. Đây là một trong những ca mổ được truyền trực tiếp từ phòng mổ tại hội thảo. Chia sẻ về ca bệnh này, PGS.TS. Nguyễn Sinh Hiền, Giám đốc Bệnh viện Tim Hà Nội, cho biết đây là một nam bệnh nhân 70 tuổi, bị hở van động mạch chủ nặng, hở van hai lá.

Thông thường, những ca phẫu thuật thay hai van tim sẽ phải thực hiện bằng mổ mở, mất nhiều thời gian, nguy cơ nhiễm trùng cao, bệnh nhân đau đớn trong quá trình hồi phục. Trước đây, trong phương pháp mổ mở, mổ kinh điển, bác sĩ phải xẻ dọc xương ức với một đường mổ lớn, đôi khi để lại hậu quả nặng nề như biến dạng lồng ngực, viêm xương ức dẫn đến tử vong.

Ngày nay rất nhiều bệnh tim có thể phẫu thuật ít xâm lấn nhờ nội soi như thay van 2 lá, van động mạch chủ, sửa các van tim, đốt rung nhĩ. Rất nhiều bệnh lý tim bẩm sinh cũng có thể mổ nội soi, phẫu thuật ít xâm lấn, không cần chẻ xương ức của bệnh nhân mà thực hiện qua khoang liên sườn. 

Với phương pháp mới, bác sĩ chỉ rạch một đường nhỏ giữa các xương sườn, hoàn toàn không cần đụng tới xương ức. Đường mổ nhỏ giúp vết thương nhanh liền, giảm biến chứng, đặc biệt phù hợp với người lớn tuổi. Sau mổ, bệnh nhân hồi phục nhanh, sau một tuần có thể xuất viện. Với phương pháp mổ cũ, bệnh nhân cần nằm viện 2 - 3 tuần.

Dù là xu hướng hiện nay của y khoa hiện đại, không phải bệnh viện nào cũng đáp ứng đủ điều kiện thực hiện các kỹ thuật này. Ở Bệnh viện Tim Hà Nội, khoảng 30% ca phẫu thuật tim được chỉ định theo phương pháp ít xâm lấn. Ngoài ra, bệnh viện còn nghiên cứu các kỹ thuật sửa chữa van, giúp bảo tồn mô van tự nhiên. Nếu van được sửa tốt, người bệnh không cần dùng thuốc chống đông lâu dài, qua đó nâng cao chất lượng sống và giảm nguy cơ biến chứng.

Kỹ thuật mổ ít xâm lấn này cũng thu hút nhiều y bác sĩ của các nước trong khu vực đến Việt Nam học hỏi. "Những kết quả này là minh chứng cho nỗ lực của bệnh viện trong việc áp dụng các kỹ thuật hiện đại, nhằm mang lại hiệu quả điều trị tối ưu, rút ngắn thời gian hồi phục và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh," PGS.TS. Nguyễn Sinh Hiền nhấn mạnh.

Trước đó, năm 2024, các khoa trong Viện Tim mạch thuộc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã triển khai một kíp gồm 4 bác sĩ thuộc chuyên ngành phẫu thuật, hồi sức tim mạch, gây mê hồi sức đi học kỹ thuật tại Trung tâm Phẫu thuật Tim – Bệnh viện Đại học Y Hannover (Đức). Đó là kỹ thuật mổ tim ít xân lấn (MICS) và thực hiện kỹ thuật cấy ghép thiết bị hỗ trợ thất trái (LVAD).

Trong 3 tháng được học tập, kíp bác sĩ được tham gia thực hiện kỹ thuật mổ tim ít xâm lấn cho khoảng 30 bệnh nhân là người nước Đức, cho thấy trình độ chuyên môn, tay nghề của bác sĩ Việt Nam đạt đẳng cấp quốc tế. Trở về từ Bệnh viện Đại học Y Hannover, kíp các bác sĩ đã triển khai thường quy kỹ thuật mổ tim ít xâm lấn cho những bệnh nhân phù hợp.

Trong vòng hơn 1 tháng, khoa Phẫu thuật tim mạch đã phẫu thuật cho 11 bệnh nhân theo phương pháp này, trong đó có: 4 ca thay van động mạch chủ; 6 ca thay van và sửa van 2 lá, đồng thời phẫu thuật Maze điều trị rung nhĩ; 1 ca vá lỗ thông liên nhĩ cho bệnh nhân mắc tim bẩm sinh.

Các bác sỹ cho biết, phẫu thuật MICS còn hiệu quả tốt với những bệnh nhân phải mổ lại. Điển hình, một bệnh nhân nam 69 tuổi, có tiền sử mổ mở sửa van 2 lá cách đây 14 năm. Gần đây, người bệnh xuất hiện triệu chứng mệt, khó thở khi vận động, có chỉ định phẫu thuật thay van hai lá. Các bác sĩ đã tiến hành phẫu thuật nội soi, mở 3 lỗ nhỏ và một đường mổ ngắn 5cm trên thành ngực phải. Ca mổ diễn biến thuận lợi, bệnh nhân hồi phục nhanh chóng, sau gần 1 tuần đã được xuất viện.

Thượng tá TS. Ngô Tuấn Anh, Chủ nhiệm khoa Phẫu thuật tim mạch, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho biết: “Phẫu thuật tim ít xâm lấn với nhiều ưu điểm, mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh. So với đường mổ truyền thống, phương pháp phẫu thuật MICS giúp người bệnh giảm thiểu đau sau mổ, rút ngắn thời gian nằm viện; thẩm mỹ vượt trội với vết mổ nhỏ, ít để lại sẹo; chất lượng cuộc sống cao hơn sau mổ, người bệnh có thể sớm quay lại sinh hoạt và công việc”.

Có thể thấy, việc triển khai và áp dụng thường quy phẫu thuật tim ít xâm lấn mang đến cơ hội điều trị hiện đại và hiệu quả cho người bệnh mắc bệnh lý tim mạch. Đây không chỉ là một bước tiến trong y học, mà còn là niềm hy vọng mới cho người bệnh trên cả nước.