Một tuần trước bầu cử Mỹ, ông Biden xoáy vào vấn đề giá xăng dầu

Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 31/10 nói rằng chính quyền của ông sẽ theo đuổi việc tăng thuế đối với các công ty dầu khí nếu họ không cố gắng tìm cách hạ giá xăng trong nước.

Ông Biden chỉ trích các công ty khổng lồ trong lĩnh vực dầu khí thu lợi nhuận kỷ lục trong khi người tiêu dùng phải chật vật vì giá xăng tăng cao.

Theo AAA, giá xăng bán lẻ bình quân toàn quốc tại Mỹ ngày 31/10 là 3,76 USD/gallon, đã giảm so với mức kỷ lục hơn 5 USD hồi tháng 6 những vẫn cao hơn nhiều so với cùng thời điểm năm ngoái.

“Lợi nhuận của các công ty dầu khí có được là nhờ chiến tranh. Đã đến lúc họ ngừng trục lợi từ chiến tranh”, ông Biden nói, đề cập tới chiến tranh Nga-Ukraine. “Nếu không, họ sẽ phải nộp thuế cao hơn cho phần lợi nhuận quá mức đó của mình”.

Sau khi Nga phát động “chiến dịch quân sự đặc biệt” tại Ukraine, giá dầu thế giới đã tăng vọt. Gần đây, giá dầu giảm vì nỗi lo suy thoái kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, các biện pháp trừng phạt của phương Tây nhằm vào ngành dầu khí của Nga, cùng với việc OPEC cắt giảm sản lượng, được dự báo có thể khiến nguồn cung bị thắt chặt và đẩy giá dầu tăng trở lại trong thời gian tới.

Thông điệp của ông Biden được đưa ra giữa lúc chỉ còn hơn 1 tuần nữa là tới cuộc bầu cử Quốc hội giữa kỳ của Mỹ, cho thấy Đảng Dân chủ đang nỗ lực cải thiện các vấn đề của nền kinh tế. Theo CNBC, lạm phát và nền kinh tế liên tục được xếp số 1 trong danh sách các mối quan tâm của cử tri Mỹ. Giá xăng tăng cao đã làm tổn hại đáng kể ví tiền của người tiêu dùng Mỹ trong năm nay.

Trước cuộc bầu cử, bên cạnh xăng dầu, ông Biden liên tục nhấn mạnh các nỗ lực của Chính phủ nhằm giảm chi phí trong nhiều ngành công nghiệp khác. Tuần trước, Nhà Trắng tuyên bố các sáng kiến nhằm xử lý “lệ phí rác” của các ngân hàng, hãng hàng không, công ty truyền hình cáp và nhiều ngành khác. Việc này nhằm giúp “các hộ gia đình Mỹ dễ thở hơn” trong bối cảnh lạm phát đang Mỹ đang ở mức cao nhất trong nhiều thập kỷ.

Tuy nhiên, đề xuất tăng thuế đối với các công ty dầu khí sẽ cần được sự thông qua của Quốc hội mà điều này không hề dễ dàng khi Đảng Dân chủ của ông Biden hiện kiểm soát Hạ viện và Thượng với chênh lệch số ghế khá mong manh. Những nghị sĩ cấp tiến như Thượng nghị sĩ Bernie Sanders của bang Vermont và Elizabeth Warren của bang Massachusetts trước đây cũng từng đưa ra ý tưởng tương tự.

Trong khi đó, đảng Cộng hòa - vốn ủng hộ chính sách thuế thấp - đang kỳ vọng giành lại quyền kiểm soát một hoặc cả hai viện trong cuộc bầu cử diễn ra vào ngày 8/11 tới.

Trong bài phát biểu ngày 31/10, ông Biden nhấn mạnh rằng ông là "một nhà tư bản" nhưng các công ty đầu khí đang thu về "lợi nhuận cao đến mức khó tin”. Theo ông, quý 3/2022, tập đoàn năng lượng và hóa dầu Shell ghi nhận lợi nhuận 9,5 tỷ USD, gần gấp đôi so với cùng kỳ năm trước. Còn lợi nhuận quý 3 của Exxon là 18,7 tỷ USD, gần gấp ba so với cả năm ngoái và cao nhất trong lịch sử 152 năm của công ty này.

Trước đó, trong bài phát biểu từ Nhà Trắng ngày 19/10, Tổng thống Mỹ kêu gọi các công ty dầu khí sử dụng số lợi nhuận cao kỷ lục của họ để đẩy mạnh sản xuất, tăng sản lượng dầu, thay vì làm giàu cho các cổ đông của mình, trong bối cảnh giá xăng trong nước vẫn ở mức cao.

Đầu tháng 10, ông Biden thông báo sẽ xả thêm 15 triệu thùng dầu thô từ Kho dự trữ xăng dầu chiến lược (SPR), sau khi xả khoảng 165 triệu thùng từ đầu năm. Ông cũng cam kết sẽ mua dầu để bổ sung vào SPR khi giá dầu về mức khoảng 70 USD/thùng. Do đó, ông kêu gọi các công ty dầu khí nên đầu tư ngay để tăng sản lượng bởi Chính phủ sẽ mua số dầu đó.