Thị trường vaccine Covid-19 liều nhắc lại đang có diện mạo giống thị trường vaccine cúm mùa hơn, so với 2 năm đầu của đại dịch. Đây là nhận định của Giám đốc điều hành (CEO) Moderna Stéphane Bancel khi tham gia Hội nghị thượng đỉnh tất cả các thị trường năm 2022 của Yahoo Finance để thảo luận về triển vọng vaccine Covid-19. 

Ông Bancel lưu ý, không phải tất cả mọi người đều cần tiêm vaccine Covid-19 liều nhắc lại hàng năm. "Tôi nghĩ nó sẽ giống như bệnh cúm. Nếu bạn 25 tuổi, bạn có nghĩ đến việc tiêm nhắc lại hàng năm nếu bạn khỏe mạnh không? Mũi vaccine Covid-19 tăng cường sẽ tương tự cúm ở chỗ dành cho những người có nguy cơ cao, những người trên 50 tuổi, những người có bệnh lý nền", CEO Moderna Bancel nói. Như vậy, thị trường vaccine Covid-19 liều nhắc lại không phải là 8 tỉ dân số toàn cầu như trong đại dịch mà là 1,5 tỉ người thuộc các nhóm như vừa đề cập. 

Theo Reuters, vì số lượng mũi tiêm ít hơn, các nhà sản xuất vaccine bao gồm Pfizer Inc, đối tác BioNTech SE, đối thủ Moderna Inc (MRNA.O) hay Novavax Inc (NVAX.O) có thể phải tăng giá gấp ba lần mức hiện tại nếu họ hy vọng đạt được những dự báo của các nhà phân tích Phố Wall về doanh thu cho năm 2023 và hơn thế nữa. Năm ngoái, các chuyên gia đã ước tính số lượng mũi tiêm Covid-19 sẽ tương đương với số mũi vaccine cúm hàng năm – loại vaccine đang dẫn đầu thị trường tiêm chủng với hơn 160 triệu mũi tiêm mỗi năm ở Hoa Kỳ và 600 triệu mũi tiêm trên toàn cầu.

Giờ đây, tốc độ chậm lại của các chiến dịch tiêm chủng Covid-19, đặc biệt là ở một số thị trường quan trọng như Hoa Kỳ, đang thay đổi những nhận định đó. Một cuộc thăm dò gần đây của Kaiser Family Foundation cho thấy 2/3 người Mỹ trưởng thành không có kế hoạch tiêm vaccine mũi tăng cường. Các nhà phân tích giờ đây kỳ vọng thị trường vaccine Covid-19 Hoa Kỳ sẽ bằng khoảng một phần ba quy mô của vaccine cúm.

Tiến sĩ Bruce Farber, trưởng bộ phận y tế công cộng và dịch tễ của hệ thống bệnh viện Northwell Health của New York cho biết, trong sáu tuần đầu tiên của đợt triển khai, khoảng 14,8 triệu người đã nhận được các mũi tiêm tăng cường nhắm tới các biến chủng phụ của Omicron. Trong khi, cũng sau sáu tuần đầu tiên của chiến dịch tiêm chủng năm 2021, hơn 22 triệu người đã được tiêm mũi thứ ba mặc dù tại thời điểm đó, chỉ những người lớn tuổi và suy giảm miễn dịch mới đủ điều kiện tiêm mũi tăng cường.

Tại châu Âu, số mũi tiêm cũng không tăng đột biến như mong đợi sau khi loạt vaccine mới cập nhật nhắm vào BA.4 và BA.5 được tung ra, chỉ khoảng từ 1 triệu đến 1,4 triệu liều sau một tuần. Các nhà phân tích và nhà đầu tư Phố Wall cho rằng doanh số bán vaccine chỉ được cải thiện nếu các công ty cung cấp bằng chứng về việc loại vaccine mới cập nhật có thể bảo vệ mọi người khỏi bệnh nhẹ; hoặc nếu các mũi tiêm được kết hợp thành một mũi duy nhất chung với vaccine cúm. Nếu không, một làn sóng lây nhiễm mới thật nghiêm trọng mới đủ để thể thúc đẩy nhu cầu tiêm vaccine mạnh mẽ trở lại.

Đối với năm 2023, các nhà phân tích ước tính trung bình Pfizer, Moderna và Novavax có thể tạo ra doanh thu lần lượt là 16,3 tỷ USD, 7,9 tỷ USD và 2,8 tỷ USD từ vaccine Covid-19 của họ, theo dữ liệu của Refinitiv. Hiện Pfizer, BioNTech và Moderna từ chối thảo luận về triển vọng doanh số bán vaccine của họ nhưng các công ty đều để ngỏ khả năng bù đắp cho việc nhu cầu yếu đi bằng cách tăng giá bán. Moderna cho biết họ có thể tính phí tới 100 đô la một liều cho những mũi tiêm có giá ban đầu là khoảng 16,50 đô la.

Mới đây nhất, Pfizer cho biết họ dự kiến tăng giá vaccine Covid-19 gấp 4 lần, từ 30 USD lên 110 - 130 USD một liều sau khi hợp đồng mua bán với chính phủ Mỹ hết hạn. Tuyên bố được Giám đốc điều hành Pfizer, bà Angela Lukin đưa ra hôm 20/10. Hiện chưa rõ người không có bảo hiểm y tế tiếp cận vaccine bằng hình thức nào. Pfizer cũng chưa đưa ra tuyên bố chính thức về giá của vaccine tại các quốc gia khác.

Bà Angela Lukin tin tưởng rằng giá vaccine Covid-19 tại Mỹ phản ánh hiệu quả chi phí tổng thể và đảm bảo giá cả sẽ không phải là rào cản đối với việc tiếp cận của bệnh nhân. Bà hy vọng vaccine hiện được chính phủ cung cấp miễn phí cho tất cả người dân sẽ được cung cấp miễn phí cho những người có bảo hiểm tư nhân hoặc bảo hiểm do chính phủ chi trả. Bà Angela Lukin cho biết thêm, không mong đợi việc mua vaccine sẽ được chuyển giao cho khu vực tư nhân, việc này sớm nhất là đến quý 1 năm 2023. Động thái này cũng phụ thuộc vào việc nguồn cung theo hợp đồng của chính phủ đang cạn kiệt.

Trước đó, theo Financial Times, hai hãng dược Pfizer và Moderna đã tăng giá bán vaccine Covid-19 trong hợp đồng bán hàng mới ký dành cho châu Âu. Theo đó, giá của một liều vaccine từ Pfizer sẽ là 19,50 Euro - cao hơn đáng kể so với mức 15,50 Euro trước đây. Giá của vaccine Moderna cũng tăng từ 19 Euro lên 25,50 Euro.

Các nhà đầu tư hiện đã bắt đầu thất vọng về lời hứa của thị trường vaccine Covid-19, đặc biệt là đối với Moderna, BioNTech và Novavax, ba công ty trẻ dựa vào loại vaccine này để tạo ra hầu như tất cả lợi nhuận của họ cho đến nay. Cổ phiếu của cả ba công ty đã giảm ít nhất 2/3 so với năm ngoái, còn Pfizer đã giảm khoảng một phần ba.