Thực hiện kế hoạch hành động Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), khắc phục Thẻ vàng IUU của Ủy ban Châu Âu đối với Việt Nam và hướng tới xây dựng Nghề cá bền vững, Tổng cục Thủy sản và Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) đã đưa ra bộ nguyên tắc tuyên truyền đến ngư dân để thực hiện Luật Thủy sản 2017.

Theo đó, mỗi chủ tàu cá và ngư dân ra khơi cần ghi nhớ những quy định tối thiểu sau:

1. Phải có giấy phép khai thác thủy sản;

2. Treo cờ Việt Nam khi hoạt động;

3. Không sử dụng nghề, ngư cụ khai thác bị cấm;

4. Không vi phạm về khai thác bất hợp pháp (IUU);

5. Tham gia cứu hộ, bảo vệ chủ quyền, an ninh trên biển

6. Tàu từ 12m trở lên phải ghi nhật ký khai thác và nộp theo quy định;

7. Tàu từ 15m trở lên: phải lắp thiết bị giám sát hành trình theo quy định; thiết bị hoạt động liên tục 24/24 sau khi rời cảng:

Cụ thể, phải kết nối với Hệ thống Giám sát tàu cá tại Trung ương và 28 tỉnh ven biển; Thiết bị tự động truyền qua hệ thống vệ tinh tối thiểu 2 giờ/lần (đối với tàu 24m trở lên); và 3 giờ/lần với các tàu 15-24m qua vệ tinh, thông tin di động GSM hoặc thông tin mặt đất.

Dữ liệu giám sát tàu cá được sử dụng làm căn cứ xử phạt, xử lý tranh chấp trên biển, nên thiết bị phải lưu trữ được số lượng vị trí tối thiểu theo chuyến biển để hỗ trợ giải quyết.

8. Phải thông báo cho cảng cá ít nhất 1 giờ trước khi cập cảng;

9. Tàu cá khai thác ngoài vùng biển Việt Nam phải có mã số của Tổ chức Hàng hải quốc tế và có văn bản chấp thuận hoặc giấy phép của Tổng cục Thủy sản.

Năm 2019, ngành thủy sản đặt kế hoạch xuất khẩu đạt kim ngạch 10 tỷ USD, trong đó ngành tôm đạt 4,2 tỉ USD, cá tra 2,3 tỉ USD và hải sản 3,5 tỉ USD.

Tuy nhiên, với sự chậm trễ từ việc gỡ "thẻ vàng" chống khai thác IUU của EU có thể ảnh hưởng đến doanh số rất lớn.

Bà Nguyễn Thị Thu Sắc, Phó chủ tịch Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thuỷ sản (Vasep), Chủ tịch Ủy ban Hải sản Vasep nhận định việc bị "thẻ vàng" cảnh báo của EU vì những nỗ lực của Việt Nam chưa đủ để chống khai thác bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU) đã tác động làm giảm xuất khẩu hải sản Việt Nam sang khối thị trường này.

"Xuất khẩu các sản phẩm hải sản sang EU đều giảm từ 4 - 20%, trừ xuất khẩu cá ngừ. Giá trị xuất khẩu cá ngừ năm 2018 tăng 11,5% so với năm 2017, tuy nhiên mức tăng trưởng này chỉ bằng ½ mức tăng trưởng của năm 2017 (23%)", bà Sắc nói.

Dù thẻ vàng chưa được dỡ bỏ song Việt Nam đặt mục tiêu xuất khẩu sang EU 420 triệu USD, tăng 8%. Muốn làm được điều này, theo lãnh đạo Vasep phải thực hiện tốt chứng nhận xác nhận hải sản khai thác, đẩy mạnh xuất khẩu các mặt hàng khác như mực, bạch tuộc và cá biển. Bên cạnh đó, tập trung tháo gỡ thẻ vàng, và tận dụng ưu đãi thuế quan từ Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và EU (EVFTA) để tăng xuất khẩu sang khối thị trường này.