Mỹ và Trung Quốc ngày 1/11 tuyên bố đạt tiến bộ trong đàm phán nhằm xuống thang cuộc chiến thương mại song phương đã kéo dài một năm rưỡi. Giới chức Mỹ cho biết một thỏa thuận có thể được hai bên ký kết ngay trong tháng này.

Theo tin từ Reuters, Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 1/11 nói hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã đạt "đồng thuận về nguyên tắc" trong một cuộc điện đàm "nghiêm túc và mang tính xây dựng" giữa các nhà đàm phán cấp cao.

Tổng thống Donald Trump nói ông hy vọng sẽ ký kết thỏa thuận với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại một địa điểm ở Mỹ, có khả năng là ở Iowa - tiểu bang sản xuất nông nghiệp hàng đầu của Mỹ và sẽ là một "chiến địa" quan trọng đối với ông Trump trong nỗ lực tái cử vào năm 2020.

"Trung Quốc muốn đạt thỏa thuận lắm rồi", ông Trump nói với các nhà báo tại Nhà Trắng vào buổi tối ngày thứ Sáu". "Tôi không muốn nói về các thỏa thuận cho tới khi thực sự có thỏa thuận, nhưng đúng là chúng tôi đang có nhiều bước tiến".

Các nhà đàm phán thương mại Mỹ và Trung Quốc đang "chạy đua" với thời gian nhằm hoàn tất văn kiện thỏa thuận thương mại "giai đoạn 1" để ông Trump và ông Tập ký kết trong tháng này.

Mỹ dự kiến sẽ tiến hành một đợt áp thuế mới lên hàng hóa Trung Quốc vào ngày 15/12, và kế hoạch này rất có thể được rút lại nếu có một thỏa thuận được ký. Đối với ông Trump, một thỏa thuận sẽ giúp ông "ghi điểm" với cử tri Mỹ trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm tới. Như vậy, cả Mỹ và Trung Quốc đều có lợi ích trong việc đạt thỏa thuận.

Cố vấn kinh tế Nhà Trắng Larry Kudlow nói với báo giới ngày 1/11 rằng các nhà đàm phán Mỹ và Trung Quốc đã đạt "tiến bộ lớn" nhằm hoàn tất thỏa thuận "giai đoạn 1", dù thỏa thuận chưa hoàn thành 100%.

Một tuyên bố của Văn phòng Đại diện thương mại Mỹ (USTR) cho biết Đại diện thương mại Robert Lighthizer và Bộ trưởng Bộ Tài chính Steven Mnuchin đã đạt bước tiến trong một loạt vấn đề trong cuộc điện đàm với Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc. Tuyên bố cũng cho hay hai bên đang tiếp tục nỗ lực để giải quyết những vấn đề còn tồn tại.

Theo dự kiến, đàm phán ở cấp phó sẽ tiếp tục trong thời gian tới. "Thỏa thuận chưa hoàn tất, nhưng chúng tôi có bước tiến lớn. Chúng tôi đã tiến rất xa khỏi vị trí vào mùa xuân trước, nên tôi cảm thấy lạc quan", ông Kudlow nói.

Hồi tháng 5, Mỹ và Trung Quốc cũng đã tiến gần đến một thỏa thuận thương mại, nhưng đàm phán đã đổ vỡ sau đó, khi Trung Quốc rút lại cam kết về điều chỉnh pháp luật đã nhất trí trước đó nhằm đáp ứng yêu cầu cốt lõi của Mỹ về vấn đề sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ và một số nội dung khác.

Theo ông Kudlow, hiện tại Mỹ vẫn giữ kế hoạch áp thuế quan lên hàng hóa Trung Quốc vào ngày 15/12 và việc có rút lại kế hoạch này hay không tùy thuộc vào ông Trump.

Cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro nói với Fox Business Network rằng ba giai đoạn của một thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung sẽ phải giải quyết được tất cả các vấn đề mang tính cơ cấu của Trung Quốc. Ông cho biết ông Lighthizer đang kiên quyết yêu cầu một cơ chế thực thi mà theo đó Mỹ được phép áp thuế quan lên hàng hóa Trung Quốc mà không sợ bị trả đũa trong trường hợp Trung Quốc vi phạm thỏa thuận.

Theo ông Kudlow, các nhất trí về nông sản, dịch vụ tài chính và tiền tệ trong thỏa thuận "giai đoạn 1" đã hoàn tất, và hai bên đã đạt "tiến bộ tuyệt vời" về vấn đề tài sản trí tuệ. Ông cũng cho biết một vấn đề gai góc là chuyển giao công nghệ có thể sẽ được chuyển sang "giai đoạn 2".

Vị cố vẫn nói rằng thỏa thuận "giai đoạn 1" bao gồm các nội dung như Trung Quốc mua nông sản Mỹ và tăng cường mở cửa thị trường nông sản; cho phép doanh nghiệp Mỹ hoạt động tại Trung Quốc nắm quyền sở hữu 100% công ty trong những ngành như bảo hiểm, chứng khoán, đầu tư và ngân hàng thương mại.