Điện Kremlin hôm nay (12/5) tuyên bố tôn trọng kết quả cuộc trưng cầu dân ý về ly khai tổ chức ở miền Đông Ukraine và hy vọng việc “thực thi văn minh” kết quả này thông qua các cuộc đàm phán giữa Kiev và đại diện ở miền Đông.

Tờ Wall Street Journal cho biết, phe ly khai thân Nga ở miền Đông Ukraine đã tuyên bố chiến thắng trong cuộc trưng cầu dân ý diễn ra vào cuối tuần vừa rồi. Kết quả này đẩy căng thẳng giữa phương Tây và Moscow lên một nấc cao mới.

Trong tuyên bố đầu tiên đưa ra sau cuộc trưng cầu dân ý, điện Kremlin tỏ ý thách thức lập trường của phương Tây và Kiev cho rằng cuộc bỏ phiếu này là bất hợp pháp. Tuyên bố của điện Kremlin nói, Moscow hoan nghênh những nỗ lực để khởi động đàm phán giữa Kiev và các khu vực đòi ly khai với sự tham gia của Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD).

“Moscow tôn trọng sự thể hiện ý chí của người dân ở các khu vực Donetsk và Luhansk, đồng thời hy vọng việc thực thi kết của của cuộc trưng cầu dân ý sẽ diễn ra theo cách thức văn minh, không có sự xuất hiện của bạo lực, thông qua đối thoại giữa các đại diện của Kiev, Donetsk và Luhansk”, tuyên bố có đoạn viết.

Ngay sau khi tuyên bố của điện Kremlin được đưa ra, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã đọc tuyên bố này trong một chương trình truyền hình trực tiếp. Ông Lavrov nói, Moscow thấy không có sự cần thiết phải có các cuộc họp 4 bên giống như cuộc đàm phán diễn ra ở Geneva, Thụy Sỹ hồi tháng 4 giữa Nga, Ukraine, Mỹ và Liên minh châu Âu (EU). Theo Ngoại trưởng Nga, thay vào đó, Chính phủ ở Kiev cần đối thoại trực tiếp với đại diện của các khu vực ở miền Đông.

Quyền Tổng thống Ukraine Oleksander Turchinov hôm nay nói, Moscow muốn phá hoại cuộc bầu cử tổng thống dự kiến diễn ra ở Ukraine vào ngày 25/5 tới, đồng thời cáo buộc điện Kremlin hậu thuẫn tình trạng bất ổn ở miền Đông.

Các phần tử ly khai thân Nga tuyên bố, đại bộ phận người dân ở miền Đông Ukraine bỏ phiếu ủng hộ việc tách khỏi Ukraine. Nếu kết quả trưng cầu dân ý này được công nhận, đất nước Ukraine sẽ rơi vào cảnh bị chia rẽ.

Với quan điểm cho rằng Kiew vi phạm các quyền của người nói tiếng Nga ở Ukraine, Moscow đã nhiều lần gợi ý Ukraine nên trở thành một liên bang, trong đó mỗi khu vực có quyền độc lập chính trị cao hơn thay vì phụ thuộc vào Kiev như hiện nay, bao gồm cả các quyền sách về kinh tế, đối ngoại và văn hóa. Nếu được thực thi, việc liên bang hóa sẽ cản trở những nỗ lực của Ukraine nhằm hội nhập vào EU.

Một cuộc thăm dò hồi tháng trước do Viện Xã hội học Quốc tế Kiev công bố kết quả vào tháng trước cho thấy, chưa đầy 1/4 số người dân Ukraine được khảo sát ý kiến ủng hộ ý tưởng liên bang hóa. Ý tưởng này nhận được sự ủng hộ rộng rãi hơn tại các khu vực Luhansk và Donetsk.

Các nhà hoạt động ủng hộ sự thống nhất của Ukraine nói rằng, nhiều người phản đối ly khai không tham gia bỏ phiếu trong cuộc trưng cầu dân ý, và những hàng dài người chờ bỏ phiếu chẳng qua là do số lượng điểm bỏ phiếu ít.

Chính phủ non trẻ ở Kiev đang nỗ lực tiến tới cuộc bầu cử tổng thống ngày 25/5 với hy vọng củng cố tính hợp pháp. Tuy nhiên, Kiev đang đối mặt với nhiều trở ngại lớn sau khi mất quyền kiểm soát các tỉnh ở miền Đông vào tay các phần tử nổi loạn thân Nga. Cảnh sát ở các địa phương miền Đông đang bị hoài nghi về độ trung thành với Kiev, trong khi chiến dịch của quân đội Ukraine nhằm trấn áp các phần tử nổi dậy đang có chiều hướng bị đình lại ở các điểm nóng do quân ly khai chiếm giữ.

Giới chức Kiev tuyên bố sẵn sàng đàm phán với người dân ở miền Đông, nhưng sẽ không nói chuyện với những ai có hành vi bạo lực. Kiev nói đang lên một chương trình nhằm trao thêm quyền lực cho các khu vực trong xử lý các vấn đề địa phương.