Tại buổi họp báo giới thiệu triển lãm quốc tế dành cho ngành công nghiệp đồ uống và thực phẩm dạng lỏng (drinktec 2025) tại Hà Nội ngày 18/2, Hiệp hội Kỹ thuật Cơ khí VDMA, Frankfurt, Đức, cho rằng sự cạnh tranh sôi động từ phía cung ứng, cùng với thu nhập ngày càng tăng và dân số trẻ từ phía cầu, đang thúc đẩy doanh số bán hàng trong thị trường đồ uống không cồn tại Việt Nam.

VIỆT NAM TRONG TOP 10 THỊ TRƯỜNG ĐỒ UỐNG LỚN NHẤT CHÂU Á

Năm 2024, tổng sản lượng tiêu thụ nước giải khát tại Việt Nam đạt gần 6 tỷ lít, với dự báo sẽ tăng 28% vào năm 2028. Việt Nam xếp thứ 8 trong top 10 thị trường đồ uống lớn nhất châu Á.

Theo Euromonitor International, doanh số đồ uống có cồn tại khu vực châu Á sẽ tăng 8%, từ 85,3 tỷ lít hiện nay lên khoảng 92,4 tỷ lít vào năm 2028. Trong đó, bia sẽ chiếm khoảng 80% tổng lượng tiêu thụ.

Trung Quốc dẫn đầu top 10 thị trường tiêu thụ đồ uống có cồn, với thị phần trên 60%, theo sau là Nhật Bản, Ấn Độ và Việt Nam. Dự báo, lượng tiêu thụ đồ uống có cồn tại Việt Nam sẽ tăng gần 50%, từ 4,3 tỷ lít lên 6,5 tỷ lít vào năm 2028, mức tăng trưởng cao nhất trong top 10 thị trường lớn nhất châu Á.

Ông Nguyễn Văn Việt, Chủ tịch Hiệp hội Bia, Rượu, Nước giải khát Việt Nam (VBA), đồng tình và cho biết ngành đồ uống là một trong những ngành quan trọng, có tiềm năng lớn: dân số Việt Nam trên 100 triệu dân (tuổi từ 16 – 30 hiện nay chiếm khoảng 25% tổng dân số cả nước); chi tiêu nhiều hơn cho những đồ uống lành mạnh, có giá trị dinh dưỡng, tốt sức khỏe; là nước khí hậu nhiệt đới nóng ẩm nên sử dụng đồ uống nhiều…

Bên cạnh đó, cơ hội cho ngành đồ uống Việt Nam rất lớn. Theo Colliers, F&B là một ngành bán lẻ thành công nhất ở Việt Nam. Tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm trong giai đoạn từ 2023 – 2027 đạt khoảng 8,22%/năm (theo Statista). Việt Nam hội nhập sâu rộng bằng các hiệp định thương mại, trong hoạt động xuất, nhập khẩu và đầu tư vào lĩnh vực thực phẩm, kinh doanh nhà hàng, dịch vụ lưu trú...

Chia sẻ thêm, ông Việt cho rằng các doanh nghiệp đồ uống Việt Nam hiện đang tập trung vào mục tiêu phát triển bền vững, hướng tới những công nghệ sản xuất tiết kiệm nhiên liệu, bảo vệ môi trường. Sử dụng bao bì tuần hoàn, tái chế, bảo vệ môi trường…

Tuy nhiên, ngành đang gặp thách thức về chính sách, như thực hiện Trách nhiệm mở rộng của Nhà sản xuất (EPR); Dự thảo sửa đổi Luật Quảng cáo; Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi); Dự thảo Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa; thị trường Carbon; Dự thảo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân…

Bên cạnh đó, nhu cầu tiêu dùng đang giảm sâu do thu nhập giảm, ưu tiên tiêu dùng các mặt hàng thiết yếu hơn. Người tiêu dùng quan tâm tới sức khỏe, hơn nhất là sau đại dịch Covid 19. Họ lựa chọn các sản phẩm đồ uống dinh dưỡng có nguồn gốc tự nhiên, ít đường, ít calo, không cồn… Xu hướng thế hệ Gen Z tiêu dùng rượu bia ít hơn 20% so với thế hệ Millenials.

THÚC ĐẨY SẢN XUẤT TUẦN HOÀN

Tại cuộc họp báo, ông Richard Clemens, Giám đốc điều hành Hiệp hội máy móc chế biến thực phẩm và bao bì, thiết bị và nhà máy quy trình (thuộc VDMA), cho rằng tăng trưởng kinh tế, sự phát triển dân số, xu hướng sức khỏe và dinh dưỡng, cùng với vòng đời sản phẩm ngày càng rút ngắn đang định hình sự phát triển của ngành đồ uống và thực phẩm lỏng.

Ngành này đặc biệt quan tâm đến các yêu cầu khắt khe về an toàn thực phẩm, chất lượng, cũng như quy trình sản xuất và đóng gói bền vững, được nâng tầm nhờ vào dữ liệu và công cụ số hóa. Xu hướng sức khỏe, công thức mới, thành phần chức năng và tầm quan trọng ngày càng tăng của protein trong đồ uống đang mở ra nhiều cơ hội kinh doanh mới nhưng cũng đòi hỏi doanh nghiệp cần có mô hình sản xuất mới.

Việc sử dụng tài nguyên một cách có trách nhiệm không chỉ là vấn đề của ngành đồ uống và thực phẩm lỏng, mà còn ảnh hưởng đến tất cả các quá trình kinh tế. Tuần hoàn và quản lý tài nguyên là một vấn đề mang tính toàn cầu và cũng được ưu tiên trong chương trình nghị sự chính trị của nhiều quốc gia châu Âu và ngoài châu Âu.

“Ngành đồ uống Việt Nam có triển vọng mạnh mẽ, song cần xem xu hướng tương lai của ngành là gì?”, ông Richard Clemens đặt câu hỏi. Đơn cử như xu hướng sử dụng công nghệ tự động hoá, sử dụng máy móc hiện đại trong chế biến, đóng gói.

Các giải pháp năng lượng tổng thể sử dụng nhiệt thải, giảm tiêu thụ nước trong sản xuất đồ uống, tích hợp xử lý quy trình và nước thải, tận dụng năng lượng từ nguyên liệu dư thừa, chiết xuất protein từ phụ phẩm của quy trình ủ bia và nhiều sáng kiến khác giúp bảo tồn tài nguyên và thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn.

Vấn đề bao bì nhựa cũng đang tạo áp lực cho các nhà sản xuất. Làm sao để giảm khối lượng bao bì sử dụng, tối ưu hoá vật liệu, sử dụng vật liệu nhẹ, dễ dàng tái chế được… nên cần sử dụng phương pháp tái chế mới, vật liệu mới để đảm bảo nền kinh tế tuần hoàn.

Đại diện VBA nhấn mạnh việc tiếp cận, nắm bắt công nghệ mới phục vụ quá trình sản xuất của ngành đồ uống là đặc biệt quan trọng trong bối cảnh hiện nay. Vì vậy, ông cho rằng các doanh nghiệp đồ uống Việt Nam cần tăng cường các tham gia các chuỗi sự kiện kết nối, trao đổi thông tin đa chiều trong nước, quốc tế thông qua các triển lãm, hội chợ (như drinktec 2025) để nắm được xu hướng tiêu dùng, giúp ngành phát triển đúng xu thế và bền vững.