Tổng cục Thuế cho biết thu nợ thuế trong tháng 5/2024 ước đạt 5.033 tỷ đồng. Lũy kế tính đến cuối tháng 5/2024, ngành thuế ước thu được 37.101 tỷ đồng, tăng 7,9% so với cùng kỳ, trong đó, thu bằng biện pháp quản lý nợ là 34.550 tỷ đồng; thu bằng biện pháp cưỡng chế nợ thuế là 2.551 tỷ đồng.

Mới đây, đánh giá về thu ngân sách năm nay, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nhận định sẽ tiếp tục khó khăn do nền kinh tế có độ mở lớn, chịu tác động đan xen nhiều mặt. Trong khi đó, kinh tế thế giới gia tăng khả năng suy thoái, bất ổn chính trị biến động khó lường; thiên tai dịch bệnh khó dự báo.

Bộ trưởng đề nghị các địa phương lập Ban chỉ đạo do lãnh đạo uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương làm trưởng ban, thành viên là đại diện các sở, ngành. Ban chỉ đạo này có nhiệm vụ rà soát danh sách người nộp thuế có nợ thuế lớn, xác định biện pháp thu hồi với từng trường hợp. Định kỳ hàng tháng, phải báo cáo kết quả hoạt động với uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố và Bộ Tài chính.

Bộ trưởng cũng đề nghị cơ quan liên quan trên địa bàn gồm ngân hàng, công an, tài nguyên môi trường, quản lý xuất nhập cảnh phối hợp chặt với cơ quan thuế áp dụng các biện pháp cưỡng chế theo quy định của Luật Quản lý thuế để thu hồi nợ đọng.

Theo quy định tại Luật Quản lý thuế, trường hợp sau 30 ngày kể từ ngày hết thời hạn nộp thuế, người nộp thuế chưa nộp tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt thì cơ quan quản lý thuế thông báo cho người nộp thuế biết số tiền thuế, tiền phạt còn nợ và số ngày chậm nộp.

Luật Quản lý thuế cũng quy định việc cho phép người nộp thuế nộp dần tiền thuế nợ trong trường hợp có bảo lãnh của ngân hàng.

Như vậy, cơ quan thuế đã nhắc nhở để các trường hợp vô tình nợ thuế khẩn trương nộp thuế và cũng có phương án nộp dần cho doanh nghiệp khó khăn không nộp được hết nợ một lần.

Các biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế cũng được các cơ quan thuế áp dụng trong trường hợp người nộp thuế có khoản tiền thuế nợ trên 90 ngày. Đó là trích tiền từ tài khoản của đối tượng bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế tại Kho bạc Nhà nước, ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng khác; phong toả tài khoản; khấu trừ một phần tiền lương hoặc thu nhập; dừng làm thủ tục hải quan đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu...

Về trách nhiệm hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế trong trường hợp xuất cảnh, Luật Quản lý thuế và Nghị định 126/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý thuế nêu rõ các trường hợp bị tạm hoãn xuất cảnh là cá nhân, cá nhân là người đại diện theo pháp luật của người nộp thuế là doanh nghiệp thuộc trường hợp đang bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế, người Việt Nam xuất cảnh để định cư ở nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài trước khi xuất cảnh từ Việt Nam phải hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế.

Đáng nói, hiện số lượng người nộp thuế nợ thuế dưới 1 triệu đồng rất lớn, đa số lại kéo dài. Theo đó, với các trường hợp tạm hoãn xuất cảnh, cơ quan thuế thực hiện rà soát, đối chiếu, xác định chính xác nghĩa vụ nộp thuế của người nộp thuế thuộc trường hợp bị tạm hoãn xuất cảnh trước khi thực hiện gửi thông báo đề nghị tạm hoãn xuất cảnh đến cơ quan quản lý xuất nhập cảnh và người nộp thuế, để người nộp thuế hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế trước khi xuất cảnh.

Bộ Tài chính cho biết người nộp thuế có thể chủ động tra cứu nợ thuế của mình trên hệ thống của ngành thuế để đảm bảo hoàn thành nghĩa vụ thuế trước khi xuất cảnh. 

Biện pháp tạm hoãn xuất cảnh sẽ là một biện pháp cảnh báo cho người nộp thuế đang nợ thuế để đảm bảo việc hoàn thành nghĩa vụ thuế vào ngân sách nhà nước để nâng cao tính tuân thủ của người nộp thuế.