Nhập siêu: “Gam màu xám” trong bức tranh xuất nhập khẩu
Mạnh Đức
19/08/2021, 07:40
Trong nửa đầu tháng 8/2021, cán cân thương mại hàng hóa thâm hụt 1,36 tỷ USD. Với kết quả này, nhập siêu từ đầu năm đến hết ngày 15/8/2021 đã lên con số 3,88 tỷ USD. Như vậy, nhập siêu đang có xu hướng gia tăng trong những tháng cuối năm…
Tăng trưởng xuất nhập khẩu có phần chậm lại do ảnh hưởng từ dịch Covid-19.
Theo số liệu thống kê mới nhất của Tổng cục Hải quan, tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam trong kỳ 1 tháng 8/2021 (từ ngày 1/8 đến ngày 15/8/2021) đạt 24,1 tỷ USD, giảm 18,1% (tương ứng giảm 5,31 tỷ USD) so với nửa cuối tháng 7/2021.
Lũy kế từ đầu năm hết ngày 15/8/2021, tổng trị giá xuất nhập khẩu của cả nước đạt 399,27 tỷ USD, tăng 28,6%, tương ứng tăng 88,83 tỷ USD về số tuyệt đối so với cùng kỳ năm 2020.
Trong đó, tổng trị giá xuất nhập khẩu của doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đạt 275,82 tỷ USD, tăng 32,3% (tương ứng tăng tới 67,31 tỷ USD); trị giá xuất nhập khẩu của khối doanh nghiệp trong nước là 123,45 tỷ USD, tăng 21,1% (tương ứng tăng 21,52 tỷ USD) so với cùng kỳ năm 2020.
NỖI LO NHẬP SIÊU ĐÃ HIỆN RÕ
Trong kỳ 1 tháng 8/2021, cán cân thương mại hàng hóa thâm hụt 1,36 tỷ USD. Tính từ đầu năm đến hết ngày 15/8/2021, cán cân thương mại hàng hóa thâm hụt 3,88 tỷ USD.
Cụ thể về xuất khẩu, trong kỳ 1 tháng 8/2021, tổng trị giá hàng hoá xuất khẩu của Việt Nam đạt 11,37 tỷ USD, giảm 24,2% (tương ứng giảm 3,63 tỷ USD về số tuyệt đối) so với kỳ 2 tháng 7/2021.
Trị giá xuất khẩu kỳ 1 tháng 8/2021 giảm so với kỳ 2 tháng 7/2021 ở một số nhóm hàng chủ lực như: điện thoại các loại và linh kiện giảm 782 triệu USD, tương ứng giảm 25,1%; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện giảm 524 triệu USD, tương ứng giảm 24,5%; hàng dệt may giảm 321 triệu USD, tương ứng giảm 21,9%; gỗ & sản phẩm gỗ giảm 266 triệu USD, tương ứng giảm 41,6%...
Tính chung từ đầu năm đến hết 15/8/2021, tổng trị giá xuất khẩu của Việt Nam đạt gần 197,7 tỷ USD, tăng 23,3% tương ứng tăng 37,3 tỷ USD so với cùng kỳ năm 2020.
Trong đó, một số nhóm hàng tăng mạnh như: máy móc, thiết bị, dụng cụ & phụ tùng khác tăng 7,56 tỷ USD, tương ứng tăng 54,6%; máy vi tính, sản phẩm điện tử & linh kiện tăng 3,76 tỷ USD, tương ứng tăng 14,8%; sắt thép các loại tăng 3,35 tỷ USD, tương ứng tăng 121,5%; điện thoại các loại & linh kiện tăng 3,29 tỷ USD, tương ứng tăng 11,4%... so với cùng kỳ năm 2020.
Trị giá xuất khẩu của một số nhóm hàng lớn lũy kế từ từ 01/01/2021 đến 15/8/2021 và cùng kỳ năm 2020
Số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan cũng cho thấy trị giá xuất khẩu hàng hóa của các doanh nghiệp FDI trong kỳ 1 tháng 8/2021 đạt 8,37 tỷ USD, giảm 24%, tương ứng giảm 2,64 tỷ USD so với kỳ 2 tháng 7/2021.
Tính đến hết ngày 15/8/2021, tổng trị giá xuất khẩu hàng hóa của nhóm các doanh nghiệp FDI đạt hơn 145 tỷ USD, tăng 27,9%, tương ứng tăng 31,67 tỷ USD so với cùng kỳ năm trước, chiếm 73,3% tổng trị giá xuất khẩu của cả nước.
Từ chiều ngược lại, trong kỳ 1 tháng 8/2021, tổng trị giá hàng hoá nhập khẩu của Việt Nam đạt 12,73 tỷ USD, giảm 11,7% (tương ứng giảm 1,68 tỷ USD về số tuyệt đối) so với kết quả thực hiện trong nửa cuối tháng 7/2021.
Trị giá nhập khẩu hàng hóa trong kỳ 1 tháng 8/2021 giảm so với kỳ 2 tháng 7/2021 chủ yếu ở một số nhóm hàng như: máy móc, thiết bị, dụng cụ và phụ tùng khác giảm 217 triệu USD, tương ứng giảm 10,2%; máy vi tính, sản phẩm điện tử & linh kiện giảm 209 triệu USD, tương ứng giảm 6,3%; ngô giảm 161 triệu USD, tương ứng giảm 81%...
Lũy kế từ đầu năm đến hết 15/8/2021, tổng trị giá nhập khẩu của cả nước đạt 201,58 tỷ USD, tăng 34,3% (tương ứng tăng 51,53 tỷ USD) so với cùng kỳ năm 2020.
Trong đó một số nhóm hàng tăng mạnh như: máy móc, thiết bị, dụng cụ và phụ tùng khác tăng 7,69 tỷ USD, tương ứng tăng 35,9%; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện tăng 7,34 tỷ USD, tương ứng tăng 20,6%; điện thoại các loại và linh kiện tăng 3,63 tỷ USD, tương ứng tăng 45,9%... so với cùng kỳ năm 2020.
Trị giá nhập khẩu của một số nhóm hàng lớn lũy kế từ 01/01/2021 đến 15/8/2021 và cùng kỳ năm 2020
Trị giá nhập khẩu hàng hóa của các doanh nghiệp FDI trong kỳ này đạt 8,46 tỷ USD, giảm 9,8% (tương ứng giảm 916 triệu USD) so với kỳ 2 tháng 7/2021.
Tính đến hết ngày 15/8/2021, tổng trị giá nhập khẩu của nhóm các doanh nghiệp FDI đạt 130,82 tỷ USD, tăng 37,5% (tương ứng tăng 35,64 tỷ USD) so với cùng kỳ năm 2020, chiếm 64,9% tổng trị giá nhập khẩu của cả nước.
CÁN CÂN THƯƠNG MẠI CÓ ĐƯỢC CẢI THIỆN?
Trong báo cáo mới đây, Bộ Công Thương đưa ra nhận định, nhìn chung hoạt động xuất khẩu của hầu hết mặt hàng, nhóm hàng trong những tháng qua vẫn đạt mức tăng trưởng tích cực.
Tuy nhiên đà tăng trưởng này có phần chậm lại do dịch Covid-19 đang ảnh hưởng tiêu cực đến các hoạt động sản xuất và kinh doanh của các doanh nghiệp.
Trong thời gian tới, tăng trưởng xuất nhập khẩu sẽ phụ thuộc rất lớn vào tình hình kiểm soát dịch bệnh cũng như việc đẩy nhanh quá trình tiêm chủng vaccine trong nước.
Dự báo nhu cầu hàng hóa xuất khẩu vẫn đang khá cao, việc các nước đang triển khai mạnh mẽ tiêm vaccine và mở cửa trở lại đã làm tăng nhu cầu đối với các sản phẩm dệt may, da giày, đồ gỗ, điện tử của Việt Nam.
Cùng với đó, một số nền kinh tế tiếp tục triển khai các gói kích cầu, thông qua hỗ trợ trực tiếp cho người dân, qua đó thúc đẩy tiêu dùng các mặt hàng, trong đó có mặt hàng nhập khẩu từ Việt Nam.
Trong thông báo được đưa ra ngày 21/7/2021, Quỹ Tiền tệ Thế giới (IMF) ước tính tăng trưởng kinh tế toàn cầu trong năm 2021 sẽ ở mức 6%, tương đương với mức dự báo được đưa ra trong tháng 4/2021.
Theo báo cáo Triển vọng kinh tế toàn cầu của Ngân hàng Thế giới (WB) được công bố ngày 8/6/2021, kinh tế thế giới sẽ tăng trưởng 5,6% thay vì 4,1% được dự báo hồi đầu tháng 1/2021.
Đồng thời, các hiệp định thương mại tự do đang dần được thực thi một cách toàn diện hơn, hiệu quả hơn, được kỳ vọng sẽ tiếp tục thúc đẩy các ngành xuất khẩu của Việt Nam, tạo điều kiện để hàng hóa của Việt Nam thâm nhập vào các thị trường đối tác với thuế quan ưu đãi, thông qua đó thúc đẩy xuất khẩu tăng trưởng mạnh trong thời gian tới.
Ngoài ra, giá hàng hóa xuất khẩu cũng đang có xu hướng tăng, nhất là các mặt hàng thế mạnh của Việt Nam sẽ là động lực quan trọng để gia tăng giá trị xuất khẩu.
Theo chu kỳ nhập khẩu hàng hóa nguyên liệu sản xuất thường tăng vào đầu năm và giảm giai đoạn nửa cuối năm trong khi xuất khẩu đạt đỉnh điểm vào nửa cuối năm.
Nhu cầu đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sẽ tiếp tục tăng cao trong nửa cuối năm 2021, đặc biệt là đối với ngành điện tử, máy móc thiết bị, đồ gỗ, hàng dệt may và thủy sản… Vì vậy cán cân thương mại được dự báo sẽ cải thiện trong thời gian tới.
Tuy nhiên, hoạt động xuất nhập khẩu có thể bị ảnh hưởng tiêu cực do trên thế giới khu vực Đông Nam Á tiếp tục là tâm điểm với số ca nhiễm Covid-19 mới gia tăng nhanh chóng tại các quốc gia như Indonesia hay Thái Lan…
Trong nước, dịch Covid-19 bùng phát ở nhiều địa phương là khu vực sản xuất hàng hóa lớn, có quy mô kim ngạch xuất nhập khẩu đứng đầu của cả nước. Một số tỉnh, thành phố thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ khiến cho gián đoạn quá trình lưu thông, vận chuyển hàng hóa; việc thiếu container rỗng và giá cước vận chuyển tăng cao cũng là trở ngại cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa trong những tháng cuối năm nay.
Đối với các mặt hàng xuất khẩu chủ đạo như điện tử, dệt may và da giày, cùng với đà hồi phục nhu cầu tiêu dùng của các thị trường lớn như Mỹ và châu Âu, cùng với xu thế dịch chuyển chuỗi sản xuất toàn cầu sau dịch bệnh, các doanh nghiệp có thể có thêm các đơn hàng xuất khẩu mới.
Tuy nhiên, trước tình hình dịch bệnh phức tạp, các doanh nghiệp đã và đang phải cố gắng duy trì sản xuất cùng với nguy cơ rủi ro rất lớn là khách hàng quốc tế sẽ dừng, huỷ đơn hàng để chuyển sang nước khác, đến khi dịch được kiểm soát, việc nối lại các mối quan hệ kinh doanh sẽ rất khó khăn và cần phải có quá trình.
Xuất nhập khẩu của doanh nghiệp FDI tiếp tục giữ thế “thượng phong”
Khu vực FDI chiếm gần 70% tổng trị giá xuất nhập khẩu
Xuất nhập khẩu quý 1 ước đạt 152,7 tỷ USD, tăng mạnh 24% cùng kỳ
Đọc thêm
Việt Nam tiếp tục giữ vị trí đối tác thương mại lớn thứ 8 của Đài Loan (Trung Quốc)
Hiệu ứng gom hàng trong chuỗi cung ứng trước "giờ G" hiệu lực từ lệnh áp thuế đối ứng của Hoa Kỳ đã giúp Việt Nam có tháng thứ 3 liên tiếp kim ngạch xuất khẩu sang Đài Loan (Trung Quốc) vượt mốc 1 tỷ USD⁄ tháng...
Cơ hội cho sản phẩm nhựa sinh học Việt Nam tại thị trường Tây Ban Nha
Dự báo thị trường nhựa gia dụng tại Tây Ban Nha sẽ tăng mạnh trong những năm tới, đặc biệt là với các dòng sản phẩm mới như nhựa sinh học. Xu hướng này sẽ mở ra nhiều cơ hội xuất khẩu cho các doanh nghiệp nhựa, sản phẩm nhựa sinh học Việt Nam...
Xuất khẩu hạt tiêu vượt 1 tỷ USD
Hiệp hội Tiêu và cây gia vị Việt Nam cho biết kết quả 71,8 triệu USD đạt được trong nửa đầu tháng 8/2025 đã nâng tổng kim ngạch xuất khẩu hồ tiêu từ đầu năm đến ngày 15/8/2025 lên con số 1,06 tỷ USD. Riêng với thị trường Hoa Kỳ, dự báo xuất khẩu hạt tiêu trong quý 3 có thể khó khăn do tác động của thuế đối ứng, nhưng từ quý 4 trở đi sẽ khả quan hơn…
Quyết định điều tra chống bán phá giá đối với gạch gốm, sứ ốp lát nhập khẩu từ Ấn Độ
Ngành sản xuất trong nước đã cáo buộc các sản phẩm gạch gốm, sứ ốp lát có xuất xứ từ Cộng hòa Ấn Độ đã và đang bán phá giá vào thị trường Việt Nam gây ra thiệt hại đáng kể cho ngành sản xuất trong nước...
Giá xăng dầu tăng giảm trái chiều
Theo diễn biến của thị trường thế giới, giá xăng dầu trong nước kỳ điều hành ngày 21/8 đã có sự tăng giảm trái chiều. Cụ thể, xăng E5RON92 tăng 110 đồng/lít, xăng RON95-III tăng 208 đồng/lít; ngược lại các mặt hàng dầu có mức giảm từ 152 đồng - 206 đồng/lít so với giá cơ sở hiện hành…
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: