Mỹ và các đồng minh đang chạy đua nhằm bắt kịp Trung Quốc trong ngành công nghiệp AI và chip bán dẫn hỗ trợ AI - lĩnh vực được coi là chìa khóa công nghệ quan trọng đối với nền kinh tế.

Gần đây nhất, Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đã cam kết một khoản hỗ trợ mới trị giá hơn 65 tỷ USD cho lĩnh vực bán dẫn và trí tuệ nhân tạo (AI) của quốc gia khi Tokyo tìm cách theo kịp tốc độ chi tiêu toàn cầu cho công nghệ tiên tiến.

Ông Ishiba cho biết ông hy vọng khoản viện trợ công trị giá hơn 10 nghìn tỷ yên cho lĩnh vực này vào năm tài chính 2030 sẽ đóng vai trò là chất xúc tác để tạo ra làn sóng đầu tư công và tư nhân hơn 50 nghìn tỷ yên trong 10 năm tới.

Theo dự thảo, khuôn khổ tài trợ mới sẽ tách biệt với các quỹ trước đó (trị giá khoảng 4 nghìn tỷ yên), sẽ được phác thảo trong gói kích thích kinh tế sắp tới với mục đích tạo ra tác động kinh tế khoảng 160 nghìn tỷ yên.

Khoản tài trợ bổ sung sẽ giúp Tokyo thu hẹp khoảng cách với các cường quốc toàn cầu về chip. Mỹ và các đồng minh đang chạy đua để dẫn trước Trung Quốc về khả năng bán dẫn hỗ trợ AI. Đạo luật Khoa học và Chip năm 2022 của Tổng thống Mỹ Joe Biden hứa hẹn sẽ tài trợ tổng cộng 39 tỷ USD cho các nhà sản xuất chip cũng như các khoản vay và bảo lãnh trị giá thêm 75 tỷ USD đi kèm với các khoản tín dụng thuế lên tới 25%.

Bắc Kinh có thể sẽ đổ nhiều hơn nữa vào lĩnh vực chip của mình. Trung Quốc đang dẫn đầu thế giới về số lượng nhà máy sản xuất chip đang được xây dựng, đồng thời đầu tư tạo dựng những quỹ lớn để giám sát các khoản đầu tư của nhà nước vào các công ty như tập đoàn sản xuất chip địa phương Semiconductor Manufacturing International Corp (SMIC) và Huawei.

Việc Tokyo tăng cường hỗ trợ cho lĩnh vực này cũng dựa trên nhu cầu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở cấp quốc gia và khu vực. Phát biểu tại cuộc họp báo ngày 12/11 sau khi giành chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu tại quốc hội để tiếp tục giữ chức Thủ tướng, Ishiba cho biết ông muốn truyền bá những ví dụ tích cực về sự hồi sinh khu vực như nhà máy chip của TSMC ở Kumamoto trên toàn quốc.

Nhu cầu chip toàn cầu dự kiến ​​sẽ tăng gấp ba lần lên 150 nghìn tỷ yên trong 10 năm tới và khuôn khổ này nhằm mục đích cung cấp viện trợ công trị giá hơn 10 nghìn tỷ yên thông qua các phương pháp bao gồm gia công phần mềm, hỗ trợ tài chính và các biện pháp lập pháp để tăng cường khả năng cho các công ty tư nhân.

Dưới thời Kishida, Nhật Bản đã dành khoảng 4 nghìn tỷ yên trong ngân sách bổ sung để phục hồi lĩnh vực chip của mình, bao gồm 920 tỷ yên cho Rapidus Corp ở Hokkaido. Rapidus đặt mục tiêu sản xuất hàng loạt chip logic tiên tiến vào năm 2027.

Các báo cáo truyền thông địa phương trước đó cho rằng chính phủ đang tìm kiếm một cách mới để cung cấp vốn cho lĩnh vực bán dẫn của Nhật Bản. Chính phủ Ishiba đang lên kế hoạch phát hành trái phiếu được đảm bảo bằng tài sản mà họ nắm giữ để trợ cấp cho các công ty bán dẫn.