Nhiều bộ, cơ quan trung ương trần tình giải ngân ì ạch, đổ dồn vào chặng nước rút cuối năm

Theo báo cáo mới nhất của Bộ Tài chính, tỷ lệ ước giải ngân vốn đầu tư công 11 tháng năm 2022 đạt 52,43% kế hoạch. Nếu so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao thì tỷ lệ giải ngân mới đạt 58,33%, thấp hơn so với cùng kỳ năm 2021 (63,86%).

Trong đó, vốn trong nước giải ngân đạt 60,25%, thấp hơn nhiều so với cùng kỳ năm 2021 (69,19%); trong khi vốn nước ngoài đạt 27,99%, cao hơn cùng kỳ (21,51%).

Cũng theo Bộ Tài chính, ước đến hết tháng 11/2022, có 16 bộ và 29 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt trên 60%.

Một số bộ, địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt cao gồm: Thanh tra Chính phủ (100%), Liên minh các Hợp tác xã Việt Nam (100%), Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam (99,47%), Ngân hàng nhà nước (84,42%), Quảng Ngãi (83,1%), Tiền Giang (82%), Bình Định (81,5%)…

Bộ Tài chính cho biết theo báo cáo của các bộ, cơ quan trung ương và các địa phương, những tháng cuối năm, việc thực hiện các dự án còn gặp một số khó khăn.

Cụ thể, nhiều địa phương đang triển khai thực hiện lập quy hoạch, do đó, nhiều địa bàn thực hiện các thủ tục điều chỉnh quy hoạch cục bộ đối với khu đất được giới thiệu, chấp thuận địa điểm của dự án nên ảnh hưởng đến tiến độ chung của dự án của Bộ Tư pháp; Tòa án nhân dân tối cao…

Khó khăn khác đó là một số dự án khởi công mới thực hiện đấu thầu vào quý 3/2022 với các gói thầu có giá trị lớn; một số dự án có thời gian thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế cơ sở và tổng mức đầu tư dự án của các cơ quan quản lý nhà nước bị kéo dài do một số hạng mục công việc không thống nhất ý kiến giữa các đơn vị thẩm định; một số dự án đặc thù cung cấp thiết bị khoa học là thiết bị cần được đặt hàng, chế tạo tại nước ngoài nên thời điểm bàn giao thiết bị tập trung vào cuối năm…

Do vậy, khối lượng thực hiện và giải ngân của các dự án dồn vào thời điểm cuối năm.

Thực tế tại một số bộ, ngành cũng cho thấy một số dự án đầu tư thực hiện ở nước ngoài đến nay chưa giải ngân do hợp đồng xây dựng không áp dụng tạm ứng hợp đồng mà theo phương pháp thanh toán theo đợt, dự kiến sẽ giải ngân tại thời điểm cuối năm.

Hay dự án tại nước ngoài bị chậm do quy định về đấu thầu của Việt Nam và nước ngoài có nhiều điểm khác biệt nên đơn vị tư vấn nước ngoài cần nhiều thời gian để cung cấp hồ sơ theo đúng quy định, nội dung khảo sát, thẩm tra hồ sơ yêu cầu. 

Khó khăn giải ngân của Bộ Ngoại giao do tình hình lạm phát toàn cầu, biến động về tỷ giá ảnh hưởng trực tiếp đến dự toán gói thầu đã được phê duyệt và công tác lựa chọn nhà thầu tư vấn.

Một nguyên nhân khác dẫn đến tỷ lệ giải ngân thấp là do một số dự án của Thanh tra Chính phủ đã hoàn thành đưa vào sử dụng, tuy nhiên, nhà thầu còn công nợ đã thay đổi về tổ chức nên việc hoàn thiện hồ sơ thanh toán gặp khó khăn.

Một số dự án đang trong giai đoạn hoàn thiện, nghiệm thu của các cơ quan chuyên môn như phòng cháy chữa cháy, Sở Xây dựng… để bàn giao đưa vào sử dụng, kiểm toán nên phải chờ sau khi quyết toán mới thực hiện thanh toán vốn sau khi quyết toán dự án.

Cũng theo báo cáo từ Bộ Tài chính, ngoài các đơn vị đã điều chỉnh kế hoạch vốn năm 2022 theo Nghị quyết số 584/NQ-UBTVQH15 ngày 31/8/2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, hiện nay Bộ Tài chính nhận được văn bản đề nghị giảm kế hoạch vốn năm 2022 của 22 bộ, cơ quan trung ương với tổng số vốn đề nghị điều chỉnh giảm là hơn 7.969,9 tỷ đồng.

Trước thời hạn giải ngân kế hoạch đầu tư công năm 2022 còn ngắn ngủi, Bộ Tài chính đề nghị các bộ, cơ quan trung ương và địa phương quyết liệt thực hiện các giải pháp đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công theo Nghị quyết số 124/NQ-CP ngày 15/9/2022 của Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công những tháng cuối năm 2022, Chỉ thị số 19/CT-TTg ngày 17/10/2022 và Công điện số 1076/CĐ-TTg ngày 10/11/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công những tháng cuối năm 2022 và đầu năm 2023.