Về nguồn cung, nho được nhập từ nhiều quốc gia như Mỹ, Úc, Peru… Đặc biệt, Việt Nam nhập khẩu lượng nho rất lớn từ Trung Quốc. Do đó, trên thị trường, không chỉ một loại mà có đến gần chục loại nho Trung Quốc được bày bán khắp các chợ, cửa hàng, siêu thị, thậm chí còn chất đầy sạp hàng rong bán la liệt hè phố. Điều đáng nói, nho Trung Quốc luôn là mặt hàng có giá rẻ nhất so với hàng cùng loại nhập từ các quốc gia khác.

ĐA DẠNG NHO NHẬP KHẨU

Nho sữa Shine Muscat (nho mẫu đơn) Trung Quốc là một trong những mặt hàng trái cây đổ bộ thị trường Việt Nam vài năm trở lại đây với giá siêu rẻ. Khảo sát tại các chợ truyền thống, chợ mạng, nho sữa xuất xứ Trung Quốc năm nay được rao bán tràn lan với giá chỉ 30.000 - 85.000 đồng/kg. Trong khi đó, giá mặt hàng này nhập khẩu Hàn Quốc, Nhật Bản dao động 400.000 - 900.000 đồng/kg.

Thực tế, sản xuất ồ ạt, đại trà tại Trung Quốc đã biến giống nho sữa Shine Muscat cao cấp trở thành sản phẩm bình dân. Bên cạnh đó, nhiều người tiêu dùng cho biết chất lượng nho Trung Quốc cũng không còn tốt như trước do sự khác biệt về kỹ thuật trồng, thổ nhưỡng, khí hậu... Trong bối cảnh đó, các doanh nghiệp nước này đã ồ ạt xuất khẩu sang nhiều quốc gia Đông Nam Á như Philippines, Malaysia, Indonesia và Việt Nam với giá siêu rẻ để tiêu thụ.

Chị Nguyễn Minh Thư, đầu mối bán trái cây tại Cầu Giấy (Hà Nội), cho biết chỉ riêng nho Trung Quốc đã có gần chục loại được bày bán tại chợ. Nho kẹo, nho ngón tay hay nho Ruby chị đang bán với giá từ 40.000 - 70.000 đồng/kg, còn nho sữa cũng chỉ 300.000 đồng/thùng 10kg (30.000 đồng/kg). Trọng lượng mỗi chùm đều từ 1 - 1,5kg, quả to, căng bóng. Song, loại nho sữa này chị không bán tách lẻ theo cân mà bán nguyên thùng 10kg.

Ngay sau mùa nho sữa, từ đầu tháng 10 đến nay, một loại nho “quý tộc” khác từ Trung Quốc đã tiếp tục tràn sang chợ Việt. Tại các cửa hàng cũng như trên chợ online, nho trái tim Trung Quốc (hay còn gọi là nho sữa đỏ) được rao bán la liệt ở mức trên dưới 150.000 đồng/kg. Trong khi đó, tại các chợ đầu mối chuyên đổ sỉ trái cây online, nho sữa đỏ Trung Quốc được chào bán với giá chỉ 550.000 đồng/thùng trọng lượng 9kg. Tính ra, 1kg nho này giá chỉ 61.000 đồng.

“Năm ngoái, lần đầu tiên tôi nhập nho trái tim này về bán giá lên tới 350.000 - 400.000 đồng/kg, mỗi tuần chỉ về được 1 - 2 chuyến”, chị Đỗ Thị Lan, chủ một cửa hàng trái cây trên phố Thái Hà (Hà Nội) nói. “Năm nay, mới vừa bước vào vụ, chúng tôi muốn lấy sỉ số lượng bao nhiêu cũng có. Đặc biệt, giá bán giảm mạnh so với năm ngoái”.

Mới đây, Thái Lan phát hiện 23/24 mẫu nho Trung Quốc chứa dư lượng thuốc trừ sâu vượt quá mức cho phép, trong đó có nho sữa Shine Muscat. Thông tin về vấn đề này, ông Nguyễn Quang Hiếu, Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, việc kiểm tra an toàn thực phẩm đối với lô hàng trái cây nhập khẩu đang được thực hiện theo quy định tại Nghị định 15/2018/NĐ-CP của Chính phủ. Theo đó mặt hàng nho đang được kiểm tra theo hình thức thông thường là kiểm tra hồ sơ và kiểm tra giám sát của cơ quan chuyên ngành (Cục Bảo vệ thực vật).

Ngày 31/10, Cục Bảo vệ thực vật cho biết nho nhập khẩu đã được Cục Bảo vệ thực vật đưa vào chương trình giám sát về an toàn thực phẩm năm 2024. Theo đó, tiến hành kiểm tra 10 mẫu nho nhập khẩu từ Trung Quốc, không phát hiện mẫu vi phạm an toàn thực phẩm (dư lượng thuốc bảo vệ thực vật) của Việt Nam. Trong khi đó, vào năm 2023, khi tiến hành kiểm tra 77 mẫu, phát hiện 1 mẫu vi phạm quy định của Việt Nam.

“Mỗi sản phẩm nhập khẩu chúng ta đều kiểm tra, tuy nhiên chỉ được số lượng nhất định do nhân lực có hạn. Bởi vậy, Cục Bảo vệ thực vật mong các địa phương cùng tham gia vào chương trình giám sát để thực hiện truy xuất nguồn gốc và kiểm tra chất lượng sản phẩm. Như vậy, chúng tôi sẽ có đủ số liệu, dữ liệu làm căn cứ xem xét nâng từ mức kiểm tra từ thông thường lên kiểm tra chặt nếu phát hiện nguy cơ”, ông Hiếu nhấn mạnh.

GIẢI CỨU TRÁI CÂY TRONG NƯỚC

Không phải trái cây nhập khẩu, bưởi đường Soi Hà là giống bưởi nổi tiếng của vùng đất Tuyên Quang. Bưởi có vỏ mỏng màu vàng nhạt khi chín, bên trong phần tép căng mọng nước, hương vị ngọt thanh. Tuy nhiên, trên các chợ online hiện nay, chỉ cần gõ từ khoá “bưởi Soi Hà”, ngay lập tức cho ra hàng loạt kết quả các đầu mối rao bán loại bưởi này với giá chỉ 1.000 - 2.000 đồng/quả, 1 bao 50 - 70 quả giá 150.000 đồng.

Chị Lê Thị Minh Phượng, đầu mối bán trái cây ở Hà Đông (Hà Nội), rao bán lô bưởi Soi Hà vừa mới cập bến cửa hàng: “Bưởi cuối vụ già quả, vị ngọt đậm hơn nên giá cũng tăng. Một bao bưởi Soi Hà 60 - 70 quả giá 150.000 đồng/bao, nếu mua lẻ từng quả có giá 3.000 đồng/quả. Lô bưởi lần này cửa hàng về tròn 100 bao, trong đó có hơn 30 bao đã được khách đặt. Số còn lại, dự kiến chỉ bán trong một ngày là hết”.

Theo chị Lê Minh Phượng và nhiều đầu mối buôn bán khác, vài năm gần đây, người dân mở rộng diện tích trồng bưởi Soi Hà. Giống bưởi này lại rất sai quả, vào vụ thu hoạch chủ yếu tiêu thụ tại thị trường nội địa. Thế nên, khi nguồn cung dồi dào giá bưởi cũng ngày càng rẻ hơn. Do giá rẻ, bưởi lại là loại quả để được thời gian dài nên mọi người thường mua vài chục quả mỗi lần. Bởi, bưởi không chỉ bóc múi ăn trực tiếp, nhiều người còn mua về ép nước uống.

Trong khi đó, tại thị trường phía Nam, cam sành miền Tây hiện cũng đang có giá siêu rẻ, một ký chỉ còn vài ngàn đồng. Chị Huỳnh Mỹ Duyên, người tiêu dùng tại Q.7 TP.HCM, cho biết: “Cả năm nay tôi thường mua cam gần nhà, đối diện Lotte Mart, giá lên xuống độ 10.000 đồng/kg. Tuần trước ra mua, bất ngờ vì người bán không bán lẻ, mà chỉ bán sỉ, mỗi bịch 10kg giá chỉ từ 40.000 - 50.000 đồng/bịch. Trừ tiền thu hoạch, tiền vận chuyển, cầm chắc nhà vườn chẳng còn bao nhiêu, có khi âm vốn”.

Chia sẻ với bà con miền Tây, người TP.HCM động viên nhau chỉ cần giúp bà con nông dân quanh vùng tiêu thụ sản phẩm là thiết thực để bà con vượt khó. Theo ngành nông nghiệp tỉnh Trà Vinh, nguyên nhân chính dẫn đến giá cam sành giảm mạnh là do nông dân liên tục mở rộng diện tích trồng cam trong những năm qua, khiến sản lượng tăng mạnh. Bên cạnh đó, cam sành thường xuyên phải cạnh tranh với các giống cam khác trong mùa thu hoạch, điều này làm cho giá cả ngày càng trở nên khó lường.

Các thông tin về cam sành hiện đang được đưa lên sàn thương mại điện tử, đồng thời chính quyền các địa phương cũng vận động các doanh nghiệp tham gia "giải cứu" cam cho bà con. Người tiêu dùng được khuyến khích mua cam sành trực tiếp từ nông dân để hỗ trợ họ vượt qua khó khăn, đồng thời góp phần ổn định giá cả trên thị trường.