Cách đây 4 năm, nước Mỹ bầu ra vị Tổng thống đầu tiên là tỷ phú. Kể từ đó, nhóm tỷ phú giàu nhất nước này đã chứng kiến tổng giá trị tài sản ròng của họ tăng thêm 1 nghìn tỷ USD - hãng tin Bloomberg cho hay.

Vào ngày 3/11, cử tri Mỹ sẽ chính thức đi bỏ phiếu để chọn ra người lãnh đạo đất nước trong 4 năm tiếp theo. Kết quả của cuộc bầu cử này sẽ quyết định không chỉ tương lai của nước Mỹ, đồng thời sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến tương lai của những khối tài sản lớn nhất nước này.

Cho tới thời điểm này, có thể nói rằng 4 năm cầm quyền vừa qua của ông Trump đã đẩy nhanh xu hướng ngày càng giàu thêm của những người giàu nhất ở Mỹ.

"Bản thân ông Trump không tạo ra những nhân tố dẫn tới sự bất bình đẳng vốn dĩ đã tồn tại từ lâu. Tuy nhiên, các chính sách của ông ấy làm gia tăng thêm, thay vì làm suy yếu đi xu hướng này", giáo sư Kimberly Clausing thuộc trường Reed College nhận định về chương trình cải tổ thuế năm 2017 của ông Trump - chính sách được cho là chủ yếu mang lại lợi ích cho giới doanh nghiệp Mỹ và tầng lớp giàu có.

Vào thời điểm ngày bầu cử Mỹ 2016, các tỷ phú Mỹ trong danh sách 500 người giàu nhất hành tinh Bloomberg Billionaires Index nắm khối tài sản ròng 1,8 nghìn tỷ USD. Đến tuần trước, khối tài sản của nhóm này đạt mức hơn 2,8 nghìn tỷ USD.

Trong cùng khoảng thời gian, con số tỷ phú Mỹ góp mặt trong danh sách trên giảm 2 người, từ 168 người còn 166 người, chiếm 0,00006% dân số Mỹ.

Phần lớn số tài sản mà nhóm tỷ phú này tích tụ được trong nhiệm kỳ của ông Trump rơi vào tay những người giàu nhất. Trong số này có một vài nhân vật mà ông Trump "không ưa", chẳng hạn nhà sáng lập Jeff Bezos của hãng thương mại điện tử Amazon. 4 năm qua, ông Bezos chứng kiến khối tài sản ròng cá nhân tăng thêm khoảng 121 tỷ USD, cho dù đã trải qua một vụ ly hôn hết sức tốn kém.

Trái lại, các tỷ phú thuộc các ngành năng lượng, bất động sản và công nghiệp - những lĩnh vực mà ông Trump ưu ái - lại rơi vào cảnh tài sản suy giảm, chủ yếu do tác động của dịch Covid-19. Trong đó, các tỷ phú bất động sản Mỹ trong Bloomberg Billionaires Index đã mất 12% tài sản ròng trong 4 năm qua, giảm từ 93 tỷ USD xuống 69 tỷ USD.

Bản thân ông Trump cũng mất tiền trong nhiệm kỳ cầm quyền này. Khối tài sản của ông chưa đủ để ông có một vị trí trong danh sách 500 người giàu nhất thế giới, nhưng ước tính đã giảm khoảng hơn 10% kể từ khi ông nhậm chức.

Sự gia tăng tài sản của nhóm tỷ phú giàu nhất nước Mỹ trong nhiệm kỳ này của ông Trump chủ yếu đến từ sự tăng điểm mạnh mẽ của thị trường chứng khoán Mỹ. Từ ngày bầu cử 2016 đến ngày 29/10, chỉ số S&P 500 mang lại mức lợi nhuận 67% nếu tính cả cổ tức, còn mức lợi nhuận của chỉ số công nghệ Nasdaq là 125%.

Cho tới khi dịch Covid-19 xuất hiện, người lao động Mỹ cũng có được sự gia tăng tài sản tuy không lớn nhưng đáng kể trong nhiệm kỳ của ông Trump. Nếu tính cả lạm phát, thu nhập trung bình của hộ gia đình ở Mỹ tăng 6,8% trong năm 2019, đạt 68.703 USD, sau ki tăng 1,8% và 0,5% trong hai năm đầu ông Trump cầm quyền.

Nhưng virus đã nới rộng khoảng cách giàu nghèo ở nước này một cách nhanh chóng. Khi hàng triệu người lao động mất việc làm, thì thị trường chứng khoán phục hồi nhanh lại tiếp tục sản sinh tài sản cho các tỷ phú, nhất là những tỷ phú công nghệ.

Cũng cần phải nói thêm rằng có giới hạn nhất định trong việc một vị Tổng thống hay một chính trị gia có thể gây ảnh hưởng lên những xu hướng gây bất bình đẳng xã hội. Tài sản của những người giàu nhất ở Mỹ đã không ngừng tăng lên từ cuối thập niên 1970. Theo một số ước tính, tỷ trọng của nhóm 1% giàu nhất trong tổng tài sản của người Mỹ đã tăng thêm một nửa, còn tỷ trọng của nhóm 0,1% giàu nhất - gồm chưa đầy 200.000 hộ gia đình với giá trị tài sản ròng từ 20 triệu USD trở lên - đã tăng gấp đôi.

Trong những năm gần đây, tài sản bình quân của nhóm 1% và 0,1% tiếp tục tăng, nhưng tỷ trọng của họ trong tổng tài sản của người Mỹ gần như đi ngang trong nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Barack Obama và nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, do tài sản của nhóm 99% tăng lên. Ngược lại, một nhóm nhỏ hơn gồm những tỷ phú giàu nhất nước này tiếp tục kiếm tiền với tốc độ không ai bằng.

Tính chung, 50 người giàu nhất Mỹ "bỏ túi" 835 tỷ USD trong nhiệm kỳ của ông Trump, tương đương 80% tổng lượng tài sản tăng thêm của các tỷ phú Mỹ trong nhóm 500 người giàu nhất hành tinh.

Với khối tài sản tăng hàng ngày, thậm chí từng giờ, từng phút, giới giàu Mỹ mạnh tay mua sắm những tài sản đắt giá như bất động sản cao cấp, bao gồm một căn penthouse trị giá 238 triệu USD ở New York. Giá các tác phẩm nghệ thuật tiếp tục lập kỷ lục, giá của các đội thể thao ở Mỹ cũng tăng mạnh đến nỗi giới giàu Mỹ phải chuyển sang mua các đội thể thao có giá mềm hơn ở châu Âu.

Ngoài ra, tầng lớp siêu giàu Mỹ cũng tài trợ chính trị nhiều chưa từng thấy, cho cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ.

Trong quý 3 năm nay, các nhà tài trợ viết séc từ 100.000 USD trở lên đã rót 134 triệu USD vào hai ủy ban huy động ngân sách tranh cử cho ông Biden. Những nhà tài trợ lớn như vậy rót cho ông Trump 96,9 triệu USD trong cùng khoảng thời gian.

Nhiều nhà tài trợ lớn của ông Biden đến từ Thung lũng Silicon, nơi chứng kiến sự gia tăng tài sản mạnh mẽ của các sếp công nghệ trong 4 năm qua. Trong số các nhà tài trợ lớn của Đảng Dân chủ năm nay phải kể đến nhà đồng sáng lập Facebook Dustin Moskovitz, người có tài sản tăng 32% trong 4 năm qua, đạt 16 tỷ USD; hay cựu Tổng giám đốc (CEO) Eric Schmidt của Google, người có tài sản tăng 61% đạt 17,4 tỷ USD.

Trong quá trình vận động tranh cử, ông Biden đưa ra chủ trương đảo ngược nhiều chính sách của ông Trump. Chẳng hạn, ông hứa sẽ tăng thuế lên các hộ gia đình có thu nhập hơn 400.000 USD/năm.

"Người dân đang phải lo lắng về đợt thanh toán tiếp theo tiền thuê nhà, cho khoản vay thế chấp nhà hay khoản vay mua xe", ông Biden nói ở Detroit mới đây. "Họ thấy những người giàu đang làm quá tốt, trong khi số còn lại băn khoăn tự hỏi: ‘Ai quan tâm tới tôi?’ Đó là nhiệm kỳ tổng thống của Donald Trump".

Ông Trump lên tiếng bảo vệ di sản kinh tế của mình và tuyên bố có thể mang "nền kinh tế tuyệt vời nhất trong lịch sử" trở lại cho người Mỹ. "Bất bình đẳng đã giảm mạnh, một sự đảo ngược hoàn toàn so với những năm Obama cầm quyền", ông Trump phát biểu tại Câu lạc bộ Kinh tế New York trong tháng 10. "Các chính sách của tôi đã mang lại lợi ích cho những ai cần nhất".