Năm vừa qua, ngành kiến trúc đã chứng kiến sự quan tâm ngày càng tăng trong việc nghiên cứu và phát triển các giải pháp thay thế bền vững cho các vật liệu xây dựng, để giảm lượng khí thải carbon. Theo đó, các kiến trúc sư ngày càng có xu hướng ưu tiên vật liệu địa phương và đặc trưng kiến trúc bản địa để tác động tới cộng đồng. Thực tế, những dự án như vậy có thể góp phần đáng kể trong việc chống suy thoái sinh thái.

NGÔI NHÀ DÀI Ở PLEIKU

Pleiku là thành phố có dân cư đa dạng gồm nhiều dân tộc. Do sự phát triển nhanh chóng của xã hội, quá trình đô thị hóa đã nhanh chóng làm mai một phần lớn kiến ​​trúc địa phương. Trong khi đó, những ngôi nhà dài của các dân tộc Tây Nguyên vừa gần gũi vừa hài hòa với lối sống và khí hậu nơi đây. Do đó, ngay khi gặp và thảo luận về nguyện vọng với gia chủ, nhóm thiết kế ADAP Architects đã muốn phát triển dự án thành một không gian sống hiện đại trong khi vẫn bảo tồn được bản chất kiến ​​trúc và đặc điểm vi khí hậu địa phương.

Trên khu đất diện tích 300 m² hiện tại từng có một ngôi nhà cổ có diện tích sàn khoảng 80m2. Để đáp ứng nhu cầu không gian sống cho ba thế hệ, cấu trúc cũ được giữ lại và cải tạo, đồng thời bổ sung thêm một tòa nhà mới. Các cấu trúc cũ và mới được kết nối bằng một mái hiên. Kiến trúc của ngôi nhà thể hiện tinh hoa của nhà dài Tây Nguyên và tinh thần của một ngôi nhà truyền thống Bắc Bộ. Phần cũ có phòng thờ tổ tiên, phòng truyền thống và phòng ngủ của cha mẹ. Ngược lại, phần mới có không gian sinh hoạt chung và phòng ngủ cho con cháu.

Các yếu tố hiện đại và truyền thống được đan xen liền mạch vào kiến ​​trúc và mọi không gian sống. Chỗ ngủ được đặt trên tầng hai, cho phép toàn bộ tầng trệt dành cho các hoạt động chung như phòng khách và nhà bếp. Vườn được bố trí xung quanh nhà, xen kẽ với sân và giếng trời, hòa quyện không gian xanh với khu vực sinh hoạt, xóa mờ ranh giới giữa không gian trong nhà và ngoài trời. Hàng hiên đóng vai trò như một vùng đệm rộng lớn ở phía trước ngôi nhà, giúp giảm tác động nhiệt từ bên ngoài đồng thời cung cấp không gian linh hoạt để đỗ xe, tổ chức các sự kiện gia đình.

Dự án chủ yếu sử dụng vật liệu địa phương, không chỉ giúp giảm chi phí xây dựng mà còn nâng cao tính bền vững của ngôi nhà. Hình ảnh ngôi nhà, khu vườn và con người tạo nên một câu chuyện tựa như một bộ phim, lưu giữ những kỷ niệm gắn liền với quá trình trưởng thành của họ.

NGÔI NHÀ “KHOÉT RỖNG” Ở TUY HÒA

Ngôi nhà của NSND Hữu Từ nằm ở vùng ngoại ô của thành phố Tuy Hòa (Phú Yên). Ngôi nhà phục vụ cho một nghệ sĩ biên đạo múa sống một mình, thỉnh thoảng có bạn bè ghé chơi ở lại. Anh đã bán căn hộ ở trung tâm thành phố và ra ngoại ô xây nhà trên mảnh đất rộng 200 m² để có thể nuôi thú cưng, trồng cây với mong muốn kết nối nhiều hơn với thiên nhiên.

Ý tưởng giảm bớt căng thẳng đô thị đã được nhóm kiến trúc sư từ Story Architecture phát triển trong dự án này, bắt đầu từ việc giải phóng hệ thống kết cấu cột thẳng và dầm vuông. Thay vào đó, hình thức nhìn thấy được là khối đá terrazzo hình trụ tròn và một thanh xà gỗ tròn chéo ngang nhà, mang tải trọng chính cho ngôi nhà. Tạo cấu hình thú vị và mang lại dáng vẻ quen thuộc của những ngôi nhà gỗ Việt Nam xưa.

Tầm nhìn từ bên trong ngôi nhà cũng thông thoáng do khoét rỗng sàn từ tầng 3 đến tầng 1, kết hợp với những tấm kính lớn giúp phóng đại tầm nhìn từ các vị trí trong nhà ra bên ngoài. Hình thức giải phóng thị giác này cho mắt làm giảm căng thẳng từ bên trong. Mái nhà cũng được khoét rỗng tạo nên những ô cửa kính đưa ánh sáng vào trung tâm ngôi nhà, khiến ngôi nhà trở nên tươi vui, sống động và tràn đầy năng lượng. Đồng thời, cửa sổ mái ở phòng ngủ tầng 3 giúp gia chủ có thể ngắm nhìn bầu trời đêm từ trên giường ngủ.

Những chất liệu mộc mạc như đá bóng, gỗ, tổ ong, gối và những chất liệu đặc trưng của địa phương Việt Nam tạo cảm giác quen thuộc và có phần hoài cổ cho gia chủ trung niên. Mái nhà phù hợp với việc chống bão, mái chóp dốc cho gió trượt trên công trình hạn chế sức phá hoại khi những cơn bão tấn công. Phần ngói xám vừa có tính bảo vệ vừa chống nóng cho phần mái. thể hiện rõ đặc trưng kiến trúc bản địa. 

Các không gian sinh hoạt và nghỉ ngơi được ngăn chia bởi khoảng thông tầng và giếng trời. Qua những khoảng không này, ánh sáng và gió được dẫn dắt vào công trình một cách tự nhiên, mang đến sự thông thoáng, mát mẻ cho nhà.